Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) : Yirminci yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru fransa’da ortaya çıktı. Öncelikle bir felsefi akımdır. En...
Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) : Yirminci yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru fransa’da ortaya çıktı. Öncelikle bir felsefi akımdır. En önemli temsilcileri Martin Heidegger, Karl Jaspers, Jean-Paul Sartre, Gabriel Marcel ve Maurice Merleau-Ponty olmuştur. Felsefi bakımdan temelleri ise bunlardan önce Nietzsche, Kierkegaard ve Husserl gibi düşünürler tarafından atılmıştır.
İnsanın kendi değerlerini kendinin oluşturabileceğini; geleceğini yine kendisinin kurabileceğini savunan bir felsefe akımıdır.Varoluşçuluk 4 temel fikri savunur:
1. Varoluş her zaman tek ve bireyseldir. Bu görüş bilinç, tin, us ve düşünceye öncelik veren idealizm biçimlerinin karşıtıdır.
2. Varoluş, öncelikle varoluş sorununu içinde taşır ve dolayısıyla varlık'ın anlamının araştırılmasını da içerir.
3. Varoluş insanın içinden bir tanesini seçebileceği bir olanaklar bütünüdür. Bu görüş her türlü gerekirciliğin karşıtıdır.
4. İnsanın önündeki olanaklar bütünü öteki insanlarla ve nesnelerle ilişkilerinden oluştuğundan varoluş her zaman bir "dünyada var olma"dır. Bir başka deyişle insan her zaman seçimini sınırlayan ve koşullandıran somut tarihsel bir durum içindedir.
* Egzistansiyalizmi şu sorularla başlamıştır:
- Ben kimim?
- Bir birey olarak var olmamın bence anlamı nedir?
* Cevap
- Bizi biz yapan, kararlarımızdır.
- Bizi biz yapan kendi benliğimizle aldığımız kararlarımızdır.
Bu özel benlik, dünyaya bir defa gelir, başka kimsenin olamayacağı, yapamayacağı bir şeyi, olmak ve yapmak gücüdür. Edebiyatta Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk)
İlk olarak Alman düşünür Martin Heidegger tarafından ortaya atılmış (1927), İkinci Dünya Savaşı yıllarında Fransız düşünür ve romancı Sartre'nin benimsemesi ve edebiyata uygulaması ile bütün dünyada yaygınlaşmıştır.
Varoluşçuluğun etkileri çağdaş kültürün çeşitli alanlarında görüldü. Kierkegaard'ı izleyen Franz Kafka, Das Schools, Şžato, Der Prozess, Dava adlı eserlerinde insanın varoluşunu bir türlü ulaşamadığı istikrarlı, güvenli ve parlak bir gerçeklik arayışı olarak betimledi. Çağdaş varoluşçuluğun özgün temaları, Sartre'ın oyunları ve romanlarında, Simone de Beauvoir'in yapıtlarında, Albert Camus'nün roman ve oyunlarında, özellikle de L'Homme Revolte (Başkaldıran İnsan) adlı denemesinde işlendi. Egzistansiyalizmin Başlıca Özellikleri
. Bireyin, geleceğini kendisinin belirleyebileceğini ileri süren bir felsefi anlayışa dayanır.
. Sanatçılar, yapıtlarında insanın kendisini aşması gerektiği, hür olmaya mecbur olduğu gibi konulan işlemiştir.
. Yapıtlarda karakter yoktur, çeşitli durumlarla karşı karşıya kalmış insanlar vardır.Egzistansiyalizmin Önemli Temsilcileri
Jean Paul Satire ( önemli yapıtları : Varlık ve Yokluk, Diyalektik Aklın EleştiriÂci, Egzistasiyalizm Bir Hümanizmadır, Duvar, ÖzÂgürlük Yollan, Kirli Eller)
Andre Gide ( Önemli yaÂpıtları : Dünya Nimetleri, Kalpazanlar, Pastoral Senfoni ),
Andre Malrauks ( önemli yapıtları : KaÂğıttan Ayılar, İnsanlığın Durumu, Sanat Psikolojisi )
Simone De Bevoir { ömenli yapıtları : Başkaldırının Kanları, Sakatlanmış Ağızlar, Varoluşçuluk ve U-lusların Bilgeliği, Kadın Nedir, Bir Genç Kızın Anıları )
Albert Camus f önemli yapıtları : Yabancı, Veba, Başkaldıran insan)
Jean Paul Sartre - roman, tiyatro,felsefe
AlbertCamus - roman, deneme
Simone de Beauvoir - roman, tiyatro, deneme
Andre Malraux - roman
Türk edebiyatında Egzistansiyalizmi bir dünya görüşü olarak benimsemiş bir sanatçı yoktur.
Detaylı bilgi için bkz.-->http://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/article.php?articleid=898
YORUMLAR