vekil isim (veki:li) Arapça vek³l 1 . Birinin, işini görmesi için kendi yerine bıraktığı veya yetki verdiği kimse. 2 . Mille...
vekil
isim (veki:li) Arapça vek³l
1 . Birinin, işini görmesi için kendi yerine bıraktığı veya yetki verdiği kimse.
2 . Milletvekili.
3 . eskimiş Bakan:
"Hanın avlusundan sokağa vekil ve sefir otomobillerine taş çıkartacak bir lüks otomobil yürüdü."- R. N. Güntekin.
Vekil Nedir?
Dini Kavramlar Sözlüğü
Bir işi birine havale etmek, teslim etmek ve güvenmek anlamındaki "v-k-l" kökünden türeyen vekîl; avukat, temsilci, koruyucu, denetleyici, bekçi, birinin işini üzerine alan demektir. Allah'ın sıfatı olarak vekîl, koruyucu (hafîz), güvenilen (emîn) yardım eden (muîn), görüp gözeten (şehîd, rakîp) yaratıklarının rızkına kefil olan, işler kendisine havâle edilen (müvekkel), her şeyin mâliki ve yöneticisi olan demektir. Vekîl kelimesi Kur'ân'da 24 defa geçmiş Allah ve insanın sıfatı olarak kullanılmıştır. İnsan hakkında kullanılan vekîl; bekçi koruyucu, avukat (Şûra, 42/6) anlamındadır: "Allah her şeyin yaratıcısıdır. O her şeye vekîldir." (Zümer, 39/62), "...Ondan başka ilah yoktur. O her şeyin yaratıcısıdır. Öyle ise O'na ibadet edin ve O herşeye vekildir." (En'âm, 6/102). Allah'ın her şeyin vekîli olması hasebiyle insanların O'nu vekil edinmeleri istenmiştir: "...Allah'a güven, vekil olarak Allah yeter." (Nisâ, 4/81); "Göklerde ve yerde olanların hepsi Allah'ındır. Vekil olarak Allah yeter." (Nisâ, 4/132); "O doğunun ve batının Rabbidir. O'ndan başka ilah yoktur. Öyle ise sadece O'nu vekil tut." (Müzzemmil, 73/9). Allah'ın her şeyin vekili olması; her şeyin mâliki, sahibi, yöneticisi, koruyucusu, rızık vericisi, görüp gözeteni; O'nu vekil edinmek ise; yardım etmesi, koruması, zararları defetmesi, emeğin karşılığını vermesi, zulmetmemesi, insanlara şahit olması vb. her konuda O'na güvenmektir. "Vekil" kelimesi Allah'ın her şeye şâhit olması, bilmesi, görmesi anlamında da kulanılmıştır. Meselâ, "...Söylediğimize Allah vekildir." (Yûsuf, 12/66) âyetin de bu anlamdadır. "...Allah bize yeter, O ne güzel vekildir." (Âl-i İmrân, 3/173), "Eğer müminler iseniz sadece Allah'a güvenin." (Mâide 5/23), "?Kim Allah'a güvenirse O, ona yeter?" (Talâk, 65/3), "...Allah kendine güvenenleri sever." (Âl-i İmrân, 3/159) âyetleri; mütevekkil insan ile vekil Allah arasındaki ilişkinin boyutunu ifade etmektedir. Bir fıkıh terimi olarak vekîl ise, sözlük anlamına uygun olarak, kanûnî temsilci, birisi adına iş yürüten kişi demektir.
Dini Kavramlar Sözlüğü
Bir işi birine havale etmek, teslim etmek ve güvenmek anlamındaki "v-k-l" kökünden türeyen vekîl; avukat, temsilci, koruyucu, denetleyici, bekçi, birinin işini üzerine alan demektir. Allah'ın sıfatı olarak vekîl, koruyucu (hafîz), güvenilen (emîn) yardım eden (muîn), görüp gözeten (şehîd, rakîp) yaratıklarının rızkına kefil olan, işler kendisine havâle edilen (müvekkel), her şeyin mâliki ve yöneticisi olan demektir. Vekîl kelimesi Kur'ân'da 24 defa geçmiş Allah ve insanın sıfatı olarak kullanılmıştır. İnsan hakkında kullanılan vekîl; bekçi koruyucu, avukat (Şûra, 42/6) anlamındadır: "Allah her şeyin yaratıcısıdır. O her şeye vekîldir." (Zümer, 39/62), "...Ondan başka ilah yoktur. O her şeyin yaratıcısıdır. Öyle ise O'na ibadet edin ve O herşeye vekildir." (En'âm, 6/102). Allah'ın her şeyin vekîli olması hasebiyle insanların O'nu vekil edinmeleri istenmiştir: "...Allah'a güven, vekil olarak Allah yeter." (Nisâ, 4/81); "Göklerde ve yerde olanların hepsi Allah'ındır. Vekil olarak Allah yeter." (Nisâ, 4/132); "O doğunun ve batının Rabbidir. O'ndan başka ilah yoktur. Öyle ise sadece O'nu vekil tut." (Müzzemmil, 73/9). Allah'ın her şeyin vekili olması; her şeyin mâliki, sahibi, yöneticisi, koruyucusu, rızık vericisi, görüp gözeteni; O'nu vekil edinmek ise; yardım etmesi, koruması, zararları defetmesi, emeğin karşılığını vermesi, zulmetmemesi, insanlara şahit olması vb. her konuda O'na güvenmektir. "Vekil" kelimesi Allah'ın her şeye şâhit olması, bilmesi, görmesi anlamında da kulanılmıştır. Meselâ, "...Söylediğimize Allah vekildir." (Yûsuf, 12/66) âyetin de bu anlamdadır. "...Allah bize yeter, O ne güzel vekildir." (Âl-i İmrân, 3/173), "Eğer müminler iseniz sadece Allah'a güvenin." (Mâide 5/23), "?Kim Allah'a güvenirse O, ona yeter?" (Talâk, 65/3), "...Allah kendine güvenenleri sever." (Âl-i İmrân, 3/159) âyetleri; mütevekkil insan ile vekil Allah arasındaki ilişkinin boyutunu ifade etmektedir. Bir fıkıh terimi olarak vekîl ise, sözlük anlamına uygun olarak, kanûnî temsilci, birisi adına iş yürüten kişi demektir.
VEKİL a (ar vekâlet'ten vekil}.
1. Bir kimsenin, işini görmesi, onun adına davranması ya da söz alması için yerine bıraktığı ya da yetki verdiği kimse: Toplantıya kendi gitmeyip bir vekil gönderdi. Babam beni vekil tayin etti.
2. Bir yerde asıl memurun yerine geçici olarak çalışan ya da bir memurun yardımcısı olan kimse; muavin: Bakan vekili. Konsolos vekili.
3. Esk. Bakan.
*Huk. Vekâlet sözleşmesine dayanarak başkası adına ve hesabına iş yapan kişi. || Hükümet üyesi, bakan. || Genel vekil, müvekkili adına her türlü işi yapmaya yetkili vekil. (Umumi vekil de denir.) || Özel vekil, belirli bir işin yapılması için kendisine vekâlet verilen kişi. (Hususi vekil de denir.)
*isi. huk. Vekili mukayyet, yetkileri sınırlandırılmış vekil. || Vekili musahhar, mahkemeye gelmeyen ve vekil göndermeyen ya da mahkemeye getirilemeyen davalı adına davayı takip etmek üzere hâkimin atadığı vekil. || Vekili mutlak, yetkileri sınırlanmamış genel vekil.
*Kur. tar. Vekili devlet, Osmanlılar'da ilk zamanlar veziriazam, sonraları sadrazam denilen en yüksek düzeydeki devlet görevlisi için kullanılan unvan. || Vekili mutlak, Osmanlılar'da sadrazamın başka bir unvanı. || Vekili saltanat, Osmanlılar'da yine sadrazamın unvanlarından biri.
1. Bir kimsenin, işini görmesi, onun adına davranması ya da söz alması için yerine bıraktığı ya da yetki verdiği kimse: Toplantıya kendi gitmeyip bir vekil gönderdi. Babam beni vekil tayin etti.
2. Bir yerde asıl memurun yerine geçici olarak çalışan ya da bir memurun yardımcısı olan kimse; muavin: Bakan vekili. Konsolos vekili.
3. Esk. Bakan.
*Huk. Vekâlet sözleşmesine dayanarak başkası adına ve hesabına iş yapan kişi. || Hükümet üyesi, bakan. || Genel vekil, müvekkili adına her türlü işi yapmaya yetkili vekil. (Umumi vekil de denir.) || Özel vekil, belirli bir işin yapılması için kendisine vekâlet verilen kişi. (Hususi vekil de denir.)
*isi. huk. Vekili mukayyet, yetkileri sınırlandırılmış vekil. || Vekili musahhar, mahkemeye gelmeyen ve vekil göndermeyen ya da mahkemeye getirilemeyen davalı adına davayı takip etmek üzere hâkimin atadığı vekil. || Vekili mutlak, yetkileri sınırlanmamış genel vekil.
*Kur. tar. Vekili devlet, Osmanlılar'da ilk zamanlar veziriazam, sonraları sadrazam denilen en yüksek düzeydeki devlet görevlisi için kullanılan unvan. || Vekili mutlak, Osmanlılar'da sadrazamın başka bir unvanı. || Vekili saltanat, Osmanlılar'da yine sadrazamın unvanlarından biri.
* sıf. Bir yerde asıl memurun yerine geçici olarak çalışan kimse için kullanılır.
*Eğit. Vekil öğretmen, hasta ya da özürlü olan bir asıl öğretmenin yerine derse giren ve onun tüm öteki görevlerini de yerine getiren geçici öğretmen.
*Eğit. Vekil öğretmen, hasta ya da özürlü olan bir asıl öğretmenin yerine derse giren ve onun tüm öteki görevlerini de yerine getiren geçici öğretmen.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR