Vida Nedir?

Vida, esas itibarı ile, silindirik bir mil üstüne vida profili ismi verilen diş şeklinin heliks eğrisi süresince sarılması ile meyda...

Vida, esas itibarı ile, silindirik bir mil üstüne vida profili ismi verilen diş şeklinin heliks eğrisi süresince sarılması ile meydana gelir. Helis eğrisi, uzun dik kenarı, üstüne sarılacağı silindirin taban çevresine eşit olan bir dik üçgeninhipotenüsünün, silindir üstüne sarılışı esnasında oluşturduğu eğridir. Dik üçgenin kısa kenarı ise vidanın adımını göstermektedir ve helisin silindir yüzeyini bir kez dolanışındaki yükselme miktarı olarak tanımlanabilir.
Helisin silindir üstüne sarılma yönüne nazaran, sağ ve sol vidalar oluşur. Silindire sarılan helis aniden fazla ise vida, helis sayısına nazaran iki, üç,...,ağızlı vida olarak adlandırılır.
Vida profilleri kullanım amacına nazaran tespit edilir:

• üçgen Vida Profili: Bağlantılarda kullanılan vidalardır. Metrik, Whitworth, vb.
• Trapez ve Testere Profilli Vidalar: Hareket vidası olarak kullanılırlar.
• Yuvarlak Profilli Vidalar: Atmosferik etkilere maruz kalan ve sık sık sökülüp takılması ihtiyaç duyulan yerlerde kullanılırlar.

Bununla birlikte kafa yapılarına ve tornavida ağızlarına nazaran de vidaları çeşitlendirmek mümkündür:

(a) tencere, (b) düğme ,(c) yuvarlak ,(d) hilal ,(e) düz ,(f) oval




(a) Düz, (b) Phillips, (c) Artı, (d) Yıldız, (e) Altı köşe, (f) Robertson, (g) üç-kanat, (h) Tork-ayarlı, (i) Vida Anahtarlı

Vida ve Cıvata
Temel Britannica

Evlerimizdeki kolay onarım işlerinden marangozluk, döşemecilik ve inşa­at işlerine kadar bir çok alanda kullanılan çivi ve vidaların yüzlerce değişik tipi vardır; ama şekilleri ne kadar değişik olursa olsun hepsinin kullanım gayesi bir şeyi bir yere tutturmak ya da iki parçayı birbirine birleştirmektir.

Vida ve Cıvatalar

Gövdesi süresince sarmal bir diş açılmış olan vida çok türlü gereçlerde kullanılabilir ve çivi benzer biçimde çakılarak değildir bir tornavidayla döndürü­lerek yerine takılır. Vida başı soldan sağa doğru döndürülürken gövdesindeki keskin diş de çevresindeki malzemeyi delerek ilerler ve vida başının gelip dayandığı yere kadar gömü­lür. Cıvata da ucuna bir "somun" takılarak sıkıştırılan bir tür vidadır. Daha çok metal benzer biçimde sert malzemeleri birbirine tutturmak için kullanılan cıvatalarda sarmal dişin malzemeyi delerek ilerlemesi söz mevzusu değildir; bunun yerine, sarmal diş üstünde ilerleyen somun cıvata başına dayanarak cıvatanın sabitleşme­sini sağlar. Vida ve cıvatalar çoğu zaman çelik, paslanmaz çelik, pirinç, alüminyum alaşımları ve silisyum bronzundan, kimi zaman de sert plastik­ten yapılır.
Vidaların başı kullanım amacına nazaran deği­şik biçimlerde olabilir ve üstünde tornavida ucunun oturacağı bir yarık ya da yuva bulu­nur. Yuvarlak başlı vidalar yassı ya da yıldız uçlu tornavidalarla, kare ya da altıgen başlı vidalar ise aynı şekilde ağzı olan anahtarlarla sıkıştırılır. Tıpkı çivilerde olduğu benzer biçimde vidala­rın uzunlukları da milimetreyle (ya da inçle), çapları da gene bir ölçü numarasıyla belirtilir. Yalnız çivilerden değişik olarak, vida kalınlaştıkça bu numara büyür.

Vidalar da çiviler benzer biçimde telden yapılır ve bu üretim dört temel aşamada tamamlanır: Yapı­lacak vidanın çapına eşit kalınlıkta bir telin istenen boyda kesilmesi; telin bir ucuna vida başı yapılması; başın üstünde tornavida ucu­nun girebileceği bir yarık ya da yıldız biçimin­de bir yuva açılması; vidanın gövdesi süresince diş açılması. Eskiden bu dişler talaş kaldırma yöntemiyle, doğrusu metali oyarak yapılırdı; ama günümüzde diş açmak için haddeleme yönte­mi uygulanır. Plastik vidalar ise kalıba dökü­lerek biçimlendirilir.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi


Cıvata


Birbirine tutturulacak ağaç ya da metal parçaların evvel hazırlanmış deliklerinden geçirilerek, ucuna somun denen parçası takılıp sıkıştırılan iri başlı vida. Genellikle metalden yapılır. Dört, altı köşeli ya da yuvarlak bir kafa ve silindirimsi uzun dişli beden kısımları vardır. Çoğu zaman sıkışacak parçayla somun arasına bir rondela konur. Şekline nazaran; gömme başlı, mahmuzlu, kulaklı cıvata benzer biçimde isimler alır. Internasyonal standart ölçülere nazaran yapılır.