yıl isim 1. Dünyanın, güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre. 2. Miladi takvime ba...
yıl
isim
1.Dünyanın, güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre.
2. Miladi takvime bakılırsa ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde biten on iki aylık dönem, yıl: "Yıl 1919 / Mayısın on dokuzu / Ufukta duran vapur gitgide yaklaşıyor."- C. S. Erozan.
Hicri yıl ile miladi yıl arasındaki fark kaç gündür?
Beş Yıl Ilkin On Yıl Sonrasında
Bundan sonra yıl nedir, bundan böyle yıl hakkında bilgi verir misiniz?
Yıl
Dünyanın, Güneş çevresinde bir kez tam dönmesi için geçen süre. Yıl olarak da bilinir. Bir sene, ortalama olarak 365 gün 6 saattir.
Astronomide, uzunlukları değişik, değişik yıl tanımları vardır.
Güneş yılı: Tropik yıl ya da mevsim yılı olarak da bilinir. Güneş yılı, birbirini izleyen iki bahar ılımı arasındaki süre dilimini ifade eder. Toplam süresi, 365 gün 5 saat 48 dakika 46 saniyedir. Bahar ılımı: Güneş'in, gök ekvatorunun üstünden kuzeye geçmiş olduğu andır.
Yıldız yılı: Güneş'in yıldızlar zeminindeki görünür senelik hareketi esnasında aynı noktadan art arda iki geçiş arasındaki zamandır. Toplam süresi; 365 gün 6 saat 9 dakika 10 saniyedir.
Ayrıksı yıl: Dünya'nın, Güneş'e en yakın yörünge noktası olan günberi noktasından art arda iki geçiş arasındaki zamandır. Toplam süresi; 365 gün 6 saat 13 dakika 53 saniyedir.
Ay yılı: 12 kavuşum ayından (12 Ay çevrimi) oluşur. Toplam süresi; 354 gündür.
Evren yılı: Kozmik yıl da denir. Güneş sisteminin Samanyolu Gök Adası'nın merkezi çevresindeki bir tam dolanımını geçekleştirmesi için lüzumlu olan süre. Toplam süresi; 225 milyon senedir.
Dünyanın, Güneş çevresinde bir kez tam dönmesi için geçen süre. Yıl olarak da bilinir. Bir sene, ortalama olarak 365 gün 6 saattir.
Astronomide, uzunlukları değişik, değişik yıl tanımları vardır.
Güneş yılı: Tropik yıl ya da mevsim yılı olarak da bilinir. Güneş yılı, birbirini izleyen iki bahar ılımı arasındaki süre dilimini ifade eder. Toplam süresi, 365 gün 5 saat 48 dakika 46 saniyedir. Bahar ılımı: Güneş'in, gök ekvatorunun üstünden kuzeye geçmiş olduğu andır.
Yıldız yılı: Güneş'in yıldızlar zeminindeki görünür senelik hareketi esnasında aynı noktadan art arda iki geçiş arasındaki zamandır. Toplam süresi; 365 gün 6 saat 9 dakika 10 saniyedir.
Ayrıksı yıl: Dünya'nın, Güneş'e en yakın yörünge noktası olan günberi noktasından art arda iki geçiş arasındaki zamandır. Toplam süresi; 365 gün 6 saat 13 dakika 53 saniyedir.
Ay yılı: 12 kavuşum ayından (12 Ay çevrimi) oluşur. Toplam süresi; 354 gündür.
Evren yılı: Kozmik yıl da denir. Güneş sisteminin Samanyolu Gök Adası'nın merkezi çevresindeki bir tam dolanımını geçekleştirmesi için lüzumlu olan süre. Toplam süresi; 225 milyon senedir.
YIL a.
1. Dünya'nin Güneş çevresindeki dolanım süresine eşit sayılan uzlaşımsal süre; sena (Bk. ansikl. böl.)
2. Bir gezegenin Güneş çevresindeki dolanımını tamamlama süresi: Mars yılı. Merih yılı.
3. Dünya'nın Güneş çevresindeki dolanımına müsavi gelen ve 1 ocakta başlayıp 31 aralıkta biten on iki aylık süre; yıl: Senenin başı, senenin sonu. Yeni yıl. Senenin dört mevsimi. Bu yıl iyi başladı. Bu yıl, geçen yıl, gelecek yıl. Her yıl bir ağaç diker. Hangi yılda doğdunuz?
4. Aslolan sayı sıfatlarıyla beraber, bir kronolojik sisteme, genellikle da gregorius takvimine bakılırsa zamanı belirtilen dönem; yıl: Pompei İ.S. 79 senesinde yok oldu. 1453 yılı. 1914-1918 harp yıllanydı.
5. Başlangıcı belirgin olmayan on iki aylık süre; yıl: İki yıl devam eden bir iş. Bu tasarıyı gerçekleştirmek için on yıl çalıştı. Yurtdışında kaç yıl kaldınız? Birden fazla senedir ayn yaşıyorlar.
6. Bir şeyin başlangıcından itibaren ele alınan on iki aylık dönem; yıl: Savaşın ilk yılları. Hükümdarlığının son yıllarında zaferden zafere koşmuştu.
7. Belirgin bir alanda iz bırakan vakalar bakımından ele alınan on iki aylık süre, yıl: Fena 1 sene. Kıtlık ve harp yıllannı anımsamak. Mahkûmiyet yıllan.
8. Bir etkinliğin gerçekleştirildiği, 1 ocakta ya da başka bir tarihte başlamış olan on iki ay ya da genellikle daha az sûren dönem: Adli yıl. Ders yılı, iki yıl hukuk öğrenimi gördükten sonrasında okulu bıraktı.
9.... yılı, bir şeyin ya da kimsenin onurlandırdığı yıl: Çocuk yılı. Hanım yılı.
10. Yıl on iki ay, yıl süresince, devamlı olarak. || Yıl uğursuzun, hakkı olmadığı şeyleri kendisine sağlanan olanakla elde eden ya da layık olmadığı halde beğenilip övülen kimse için söylenir. || Yıldan yıla, devamlı bir şekilde yavaş yavaş artarak. || Senenin adamı, başarısıyla yıl içinde kendisinden en fazlaca söz ettiren kimse. || Seneler, çok uzun bir süre: Köprünün yapımı seneler sürdü; iyelik ekiyle, ömrün uzunca bir kısımı: Ona, bu işe yıllarımı verdim. || Seneler yılı, yıllardan bu yana: Seneler yılı onu gerçek bir arkadaş bilmişti.
—Eğit. Öğretim yılı, okulların açılması ile kapanması içinde geçen zamana verilen isim.
—Kronol. Yıl başı -> YILBAŞI.
—Takvim. Aşağılık yıl, 365 gün devam eden olağan yıl.
—Tar. Çılgın Seneler, Müttefiklerin 1918'deki zaferinden sonrasında başlamış olan ve 1929 bunalımına kadar devam eden dönem. (Bu dönem, Şimal ABD göreneklerinin ve kültürünün (yitik dönem, müzik, dans, moda, beyazperde, radyo vb.] tesirinde, Paris'in merkezlik etmiş olduğu sanatla alakalı bir kaynaşmayla ve geçmişten kesinlikle kopmuş bir kesim burjuvazinin gösterişçi ve masraflı tüketimiyle belirginleşir.)
—ANSİKL. Yer'in Güneş çevresindeki dolanım süresi (ya da Güneş'in Yer çevresindeki görünür hareketi) yılı tanımlamaya yarar. Seçilen ve yıldızlara oranla durağan ya da hareketli olan başlangıç zamanına bakılırsa süreleri birbirlerinden az değişik türlü yılların tanımı elde edilmiştir.
*Dönencel yıl, Güneş'in ilkbahar ılım noktasından (7 noktası) art arda iki geçişi içinde geçen zamandır. Daha doğrusu, 7 noktasının averaj konumu denilen ve bu noktanın, üğrüm* denilen tüm devinil hareketleri haricinde, yalnız ılım noktaları devinmesinin* düzgün gerileme hareketi göz önüne alınarak elde edilmiş konumdan Güneş'in art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Averaj dönencel yıl, yüzyılda 0,53 sn azalarak, zaman içinde değişiyor. 1900 yılının başlangıcında (1900,0 süreci), gökgünlüğü (efemerit) saniyesini tanımlamak için göz önüne alınan süre (1900 için, averaj dönencel senenin 1/31556925,974 7'sine eşit), averaj dönencel senenin süresidir. Dönencel senenin bu süresi, kabaca, 365 g 5 sa 48 dak 46 sn, şu demek oluyor ki 365,242 2 gündür. Çok kati olmayan bir sonuçla yetinilirse, Güneş'in konumunu yıldızların konumuyla karşılaştırmak yeterlidir. Sezar zamanında (365,25) ve XVI. yy.'da (365,242 5) takvimde* meydana getirilen Gregorius reformu esnasında bu süre ortalama olarak biliniyordu.
*Yıldız yılı, Güneş'in görünür yörüngesi üstündeki aynı noktadan art arda iki geçişi arasındaki zamandır (Güneş'in boylamı, tutulum üstünde, 360° artan durağan bir noktadan itibaren hesaplanır). Yıldız yılı, averaj dönencel yıldan, Güneş'in ılım noktasının averaj devinmesine eşit bir yayı (50",256) katetmesi için lüzumlu süre kadar farklılık gösterir. Bu kısa süre için, kolay bir orantıyla 0,0141 g, şu demek oluyor ki 20 dk 23 sn elde edilir. Böylelikle yıldız yılı, 365,256 3 averaj güneş günü, şu demek oluyor ki 365 g 6 sa 9 dk 9 sn'dir.
*Aynksı yıl, Güneş'in görünür yörüngesinin günberi noktasından art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Güneş yörüngesinin büyük ekseni, kendi düzlemi içinde ve doğru yönde yılda ortalama 11" döndüğünden, ayrıksı yıl ile yıldız yılının süreleri içinde, en fazla, 4 dk 45 sn'lik bir fark vardır.
*Gökbilim yılı'nin süresi averaj dönencel senenin süresine eşittir ve uzlaşımsal olarak Güneş'in averaj boylamı belli başlı bir değere (sapınç düzeltmesi de hesaba katılarak 280° kabul edilmiştir) ulaşmış olduğu anda başlar (dünyanın her yerinde aynı). Bu an, bundan böyle yıllann düzenlenmesi yardımıyla, her yıl "1 ocak†denilen tarihe ya da bigün öncesine rartar.
*Sivil yıl, emare bir saat dimine bağlı olan belirgin bir ülke için, 1 ocak günü, bölge zamanına bakılırsa saat O'da başlar. Eski insanların bir kısımı, on iki, on üç kamer ayı kabul ederek, süre ölçüsünü Ay'ın hareketlerine bakılırsa ayarlamışlardı. Bu tür durumlar bununla birlikte, hem sinodal kamer ayları (iki gökcisminin hareketleri göz önüne alınarak Ay'ın Güneş'e bakılırsa görünür konumları), hem de yıldız kamer ayları (Ay'ın Yer çevresindeki dolanımı, Güneş'in niçin olduğu evrelerin görünür değişimleri bir yana bırakılırsa) olarak da biliniyordu.
Genel olarak, ay-güneş yılı, takımyıldızlarla beraber gece ayarlamalarını yapabilmek için göçebe ve kırsal bir yaşam şekline uyarlanmıştı. İ.Û. III. binyıl'da Mısır' da, Isa'nın doğumundan oldukça ilkin Babil'de, İran'da ve Çin'de, Orta ABD' da yaşayan Mayalarda (ve aynı modeli kabul eden her yerde; 360 gün + uğursuz sayılan 5 gün) kullanılan Güneş yılı burçlar kuşağıyla beraber daha yerleşik ve her şeyden ilkin tarımsal bir yaşama geçişi simgeler.
Yıl tanımlamaları aynca süre içinde de değişmiştir ve günümüzde ülkelere ve bu ülkelerde egemen olan dinlere bakılırsa de farklılık göstermektedir.
*Şabbat yılı, yahudi takviminde her yedi yılda bir gelir. Şabbat gününü dinlenme günü olarak kabul eden halk bu yıl süresince toprağı dinlenmeye bırakır.
*Büyük yıl, ya da kusursuz yıl, ya da dünya yılı, Kaidelilerde, tüm gezegenlerin aynı göreli konumlarda (aynı doğrultuda) bulunmuş olduğu dönemden önceki döneme müsavi düşüyordu. Buna benzer bir döneme 17 milyar yıldan daha uzun bir süre verilmiştir.
*Olimpik yıl, Eski Yunanlılarda, bir olimpiyadın dörtte herhangi birine eşdeğerdi.
Tarihin başlangıcından bu yana, kimi vakaları, yıl kavramından ayrı olarak tarih- lendirmeye yarayacak (bundan böyle yılların getirmiş olduğu karışıklıklar sebebiyle) genel bir kronoloji gereksinimini karşılamak suretiyle, gökbilimciler, günümüzde İ.Û. 4713 yılına kadar giden ve tertipli olarak 36 525 günlük yüzyıllardan oluşan Julius periyodunu kullanırlar.
Mısırlılar, Güneş'in dolanımından 6 saat ilkin biten ve tam 365 gün çeken kendi sivil yıllarını kullanıyorlardı. Belirsiz seneler denilen bu yılların fakat 1461 tanesi geçince (Sothis süreci) sivil yıl ile gökbilim yılı içinde bir uyuşma gerçekleşiyordu.
Romalılar'ın, Romulus tarafınca oluşturulan, Numa tarafınca geliştirilen ve Güneş'le olan uyumunu korumakla görevli din adamları tarafınca altüst edilen sivil yılı, Sezar tarafındah tekrardan düzenlendi. (-> Julius TAKVİMİ.) Sezar, ilkbaharın başlangıcını ılım anına rastlatmak için, içinde bulundukları yıla (İ.Û. 45) 85 gün eklemek mecburiyetinde bırakıldı; bu da, 445 günlük yıla karışık yıl adının verilmesine niçin oldu.
Kilise, sivil gereksinimler için Julius yılını kabul etti, ama ama dini bayramları edinmek için Ay yılı ile Julius yılını bir arada kullandı. Dönencel yıl ile Julius yılı arasındaki uyuşmazlık sebebiyle (1582'de 10 gün), Gregorius XIII yeni bir takvim reformuna girişti. (— Gregorius TAKVİMİ)
Ruslar, günümüzde 13 gün kadar gerileyen Julius yılını 1918 şubatına kadar kullanmışlardır.
Eski Yunanlılar'ın sivil yılı, hem Ay hem de Güneş yılı'ydı. Saat bölümlerini dikkatsizlik eden Yunanlılar, almaşık olarak 29 ve 30 gün çeken 12 aylık bir takım oluşturdular; buna bakılırsa 1 sene 354 gün çekiyordu. Güneş'in ve Ay'ın hareketleri içinde bir uyum sağlamak için, her 19 senelik dönem, embohsmos denen, 13 aylık 7 yıl içeriyordu. Böylece, her 20. yıl, yaz gündönü- münün izlediği neomenia'da başlıyordu.
Yıl başlangıcı çok değişiktir. Romulus 1 mart, Numa ve Sezar 1 ocak olarak tespit etmiştir Charlemagne döneminde de yıl başlangıcı 1 marttır; XII. yy.'da Kilise senenin 1. gününü aziz cumartesi olarak saptamıştır; Charles IX ise 1 ocağı seçmiştir. 1 ocakta başlamış olan Gregorius yılı 1806'da tekrardan düzenlenmiştir. Yahudiler de yıla, pazar, çarşamba ve cumaya rastlamıyorsa, Paskalya'da başlarlar Ay'a bakılırsa düzenlenen müslümanların yılı (hicri* yıl), art arda 29 ve 30 gün çeken 12 aydan oıuşur (354 gün). Ama kamer ayı (29 g 12 sa 44 dk 2,9 sn) ile müslümanların saygınlık ettikleri ay (29 g 12 sa) arasındaki fark (44 dk 2,9 sn) bundan ötürü 30 yılda 11 g 17 dk 24 sn'lik bir fark meydana gelir. Bundan dolayı 30 senelik devrelerde ötekilerden 1 gün daha çok olan 11 yıl vardır (fazla günü olan yıla sene-i kebise denir). Bu bundan böyle yıllarda zilhicce ayı 30 gün çeker. Böylelikle müslümanların 30 yılı ortalama olarak 30 kere 12 kamer ayına eşittir. Islami yıl muharrem ayının birinci günü başlar. Müslümanların dinsel günleri (kandiller, ramazan, ramazan ve kurban bayramlan) bu yılı temel alan hicri takvime bakılırsa belirlenir.
1. Dünya'nin Güneş çevresindeki dolanım süresine eşit sayılan uzlaşımsal süre; sena (Bk. ansikl. böl.)
2. Bir gezegenin Güneş çevresindeki dolanımını tamamlama süresi: Mars yılı. Merih yılı.
3. Dünya'nın Güneş çevresindeki dolanımına müsavi gelen ve 1 ocakta başlayıp 31 aralıkta biten on iki aylık süre; yıl: Senenin başı, senenin sonu. Yeni yıl. Senenin dört mevsimi. Bu yıl iyi başladı. Bu yıl, geçen yıl, gelecek yıl. Her yıl bir ağaç diker. Hangi yılda doğdunuz?
4. Aslolan sayı sıfatlarıyla beraber, bir kronolojik sisteme, genellikle da gregorius takvimine bakılırsa zamanı belirtilen dönem; yıl: Pompei İ.S. 79 senesinde yok oldu. 1453 yılı. 1914-1918 harp yıllanydı.
5. Başlangıcı belirgin olmayan on iki aylık süre; yıl: İki yıl devam eden bir iş. Bu tasarıyı gerçekleştirmek için on yıl çalıştı. Yurtdışında kaç yıl kaldınız? Birden fazla senedir ayn yaşıyorlar.
6. Bir şeyin başlangıcından itibaren ele alınan on iki aylık dönem; yıl: Savaşın ilk yılları. Hükümdarlığının son yıllarında zaferden zafere koşmuştu.
7. Belirgin bir alanda iz bırakan vakalar bakımından ele alınan on iki aylık süre, yıl: Fena 1 sene. Kıtlık ve harp yıllannı anımsamak. Mahkûmiyet yıllan.
8. Bir etkinliğin gerçekleştirildiği, 1 ocakta ya da başka bir tarihte başlamış olan on iki ay ya da genellikle daha az sûren dönem: Adli yıl. Ders yılı, iki yıl hukuk öğrenimi gördükten sonrasında okulu bıraktı.
9.... yılı, bir şeyin ya da kimsenin onurlandırdığı yıl: Çocuk yılı. Hanım yılı.
10. Yıl on iki ay, yıl süresince, devamlı olarak. || Yıl uğursuzun, hakkı olmadığı şeyleri kendisine sağlanan olanakla elde eden ya da layık olmadığı halde beğenilip övülen kimse için söylenir. || Yıldan yıla, devamlı bir şekilde yavaş yavaş artarak. || Senenin adamı, başarısıyla yıl içinde kendisinden en fazlaca söz ettiren kimse. || Seneler, çok uzun bir süre: Köprünün yapımı seneler sürdü; iyelik ekiyle, ömrün uzunca bir kısımı: Ona, bu işe yıllarımı verdim. || Seneler yılı, yıllardan bu yana: Seneler yılı onu gerçek bir arkadaş bilmişti.
—Eğit. Öğretim yılı, okulların açılması ile kapanması içinde geçen zamana verilen isim.
—Kronol. Yıl başı -> YILBAŞI.
—Takvim. Aşağılık yıl, 365 gün devam eden olağan yıl.
—Tar. Çılgın Seneler, Müttefiklerin 1918'deki zaferinden sonrasında başlamış olan ve 1929 bunalımına kadar devam eden dönem. (Bu dönem, Şimal ABD göreneklerinin ve kültürünün (yitik dönem, müzik, dans, moda, beyazperde, radyo vb.] tesirinde, Paris'in merkezlik etmiş olduğu sanatla alakalı bir kaynaşmayla ve geçmişten kesinlikle kopmuş bir kesim burjuvazinin gösterişçi ve masraflı tüketimiyle belirginleşir.)
—ANSİKL. Yer'in Güneş çevresindeki dolanım süresi (ya da Güneş'in Yer çevresindeki görünür hareketi) yılı tanımlamaya yarar. Seçilen ve yıldızlara oranla durağan ya da hareketli olan başlangıç zamanına bakılırsa süreleri birbirlerinden az değişik türlü yılların tanımı elde edilmiştir.
*Dönencel yıl, Güneş'in ilkbahar ılım noktasından (7 noktası) art arda iki geçişi içinde geçen zamandır. Daha doğrusu, 7 noktasının averaj konumu denilen ve bu noktanın, üğrüm* denilen tüm devinil hareketleri haricinde, yalnız ılım noktaları devinmesinin* düzgün gerileme hareketi göz önüne alınarak elde edilmiş konumdan Güneş'in art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Averaj dönencel yıl, yüzyılda 0,53 sn azalarak, zaman içinde değişiyor. 1900 yılının başlangıcında (1900,0 süreci), gökgünlüğü (efemerit) saniyesini tanımlamak için göz önüne alınan süre (1900 için, averaj dönencel senenin 1/31556925,974 7'sine eşit), averaj dönencel senenin süresidir. Dönencel senenin bu süresi, kabaca, 365 g 5 sa 48 dak 46 sn, şu demek oluyor ki 365,242 2 gündür. Çok kati olmayan bir sonuçla yetinilirse, Güneş'in konumunu yıldızların konumuyla karşılaştırmak yeterlidir. Sezar zamanında (365,25) ve XVI. yy.'da (365,242 5) takvimde* meydana getirilen Gregorius reformu esnasında bu süre ortalama olarak biliniyordu.
*Yıldız yılı, Güneş'in görünür yörüngesi üstündeki aynı noktadan art arda iki geçişi arasındaki zamandır (Güneş'in boylamı, tutulum üstünde, 360° artan durağan bir noktadan itibaren hesaplanır). Yıldız yılı, averaj dönencel yıldan, Güneş'in ılım noktasının averaj devinmesine eşit bir yayı (50",256) katetmesi için lüzumlu süre kadar farklılık gösterir. Bu kısa süre için, kolay bir orantıyla 0,0141 g, şu demek oluyor ki 20 dk 23 sn elde edilir. Böylelikle yıldız yılı, 365,256 3 averaj güneş günü, şu demek oluyor ki 365 g 6 sa 9 dk 9 sn'dir.
*Aynksı yıl, Güneş'in görünür yörüngesinin günberi noktasından art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Güneş yörüngesinin büyük ekseni, kendi düzlemi içinde ve doğru yönde yılda ortalama 11" döndüğünden, ayrıksı yıl ile yıldız yılının süreleri içinde, en fazla, 4 dk 45 sn'lik bir fark vardır.
*Gökbilim yılı'nin süresi averaj dönencel senenin süresine eşittir ve uzlaşımsal olarak Güneş'in averaj boylamı belli başlı bir değere (sapınç düzeltmesi de hesaba katılarak 280° kabul edilmiştir) ulaşmış olduğu anda başlar (dünyanın her yerinde aynı). Bu an, bundan böyle yıllann düzenlenmesi yardımıyla, her yıl "1 ocak†denilen tarihe ya da bigün öncesine rartar.
*Sivil yıl, emare bir saat dimine bağlı olan belirgin bir ülke için, 1 ocak günü, bölge zamanına bakılırsa saat O'da başlar. Eski insanların bir kısımı, on iki, on üç kamer ayı kabul ederek, süre ölçüsünü Ay'ın hareketlerine bakılırsa ayarlamışlardı. Bu tür durumlar bununla birlikte, hem sinodal kamer ayları (iki gökcisminin hareketleri göz önüne alınarak Ay'ın Güneş'e bakılırsa görünür konumları), hem de yıldız kamer ayları (Ay'ın Yer çevresindeki dolanımı, Güneş'in niçin olduğu evrelerin görünür değişimleri bir yana bırakılırsa) olarak da biliniyordu.
Genel olarak, ay-güneş yılı, takımyıldızlarla beraber gece ayarlamalarını yapabilmek için göçebe ve kırsal bir yaşam şekline uyarlanmıştı. İ.Û. III. binyıl'da Mısır' da, Isa'nın doğumundan oldukça ilkin Babil'de, İran'da ve Çin'de, Orta ABD' da yaşayan Mayalarda (ve aynı modeli kabul eden her yerde; 360 gün + uğursuz sayılan 5 gün) kullanılan Güneş yılı burçlar kuşağıyla beraber daha yerleşik ve her şeyden ilkin tarımsal bir yaşama geçişi simgeler.
Yıl tanımlamaları aynca süre içinde de değişmiştir ve günümüzde ülkelere ve bu ülkelerde egemen olan dinlere bakılırsa de farklılık göstermektedir.
*Şabbat yılı, yahudi takviminde her yedi yılda bir gelir. Şabbat gününü dinlenme günü olarak kabul eden halk bu yıl süresince toprağı dinlenmeye bırakır.
*Büyük yıl, ya da kusursuz yıl, ya da dünya yılı, Kaidelilerde, tüm gezegenlerin aynı göreli konumlarda (aynı doğrultuda) bulunmuş olduğu dönemden önceki döneme müsavi düşüyordu. Buna benzer bir döneme 17 milyar yıldan daha uzun bir süre verilmiştir.
*Olimpik yıl, Eski Yunanlılarda, bir olimpiyadın dörtte herhangi birine eşdeğerdi.
Tarihin başlangıcından bu yana, kimi vakaları, yıl kavramından ayrı olarak tarih- lendirmeye yarayacak (bundan böyle yılların getirmiş olduğu karışıklıklar sebebiyle) genel bir kronoloji gereksinimini karşılamak suretiyle, gökbilimciler, günümüzde İ.Û. 4713 yılına kadar giden ve tertipli olarak 36 525 günlük yüzyıllardan oluşan Julius periyodunu kullanırlar.
Mısırlılar, Güneş'in dolanımından 6 saat ilkin biten ve tam 365 gün çeken kendi sivil yıllarını kullanıyorlardı. Belirsiz seneler denilen bu yılların fakat 1461 tanesi geçince (Sothis süreci) sivil yıl ile gökbilim yılı içinde bir uyuşma gerçekleşiyordu.
Romalılar'ın, Romulus tarafınca oluşturulan, Numa tarafınca geliştirilen ve Güneş'le olan uyumunu korumakla görevli din adamları tarafınca altüst edilen sivil yılı, Sezar tarafındah tekrardan düzenlendi. (-> Julius TAKVİMİ.) Sezar, ilkbaharın başlangıcını ılım anına rastlatmak için, içinde bulundukları yıla (İ.Û. 45) 85 gün eklemek mecburiyetinde bırakıldı; bu da, 445 günlük yıla karışık yıl adının verilmesine niçin oldu.
Kilise, sivil gereksinimler için Julius yılını kabul etti, ama ama dini bayramları edinmek için Ay yılı ile Julius yılını bir arada kullandı. Dönencel yıl ile Julius yılı arasındaki uyuşmazlık sebebiyle (1582'de 10 gün), Gregorius XIII yeni bir takvim reformuna girişti. (— Gregorius TAKVİMİ)
Ruslar, günümüzde 13 gün kadar gerileyen Julius yılını 1918 şubatına kadar kullanmışlardır.
Eski Yunanlılar'ın sivil yılı, hem Ay hem de Güneş yılı'ydı. Saat bölümlerini dikkatsizlik eden Yunanlılar, almaşık olarak 29 ve 30 gün çeken 12 aylık bir takım oluşturdular; buna bakılırsa 1 sene 354 gün çekiyordu. Güneş'in ve Ay'ın hareketleri içinde bir uyum sağlamak için, her 19 senelik dönem, embohsmos denen, 13 aylık 7 yıl içeriyordu. Böylece, her 20. yıl, yaz gündönü- münün izlediği neomenia'da başlıyordu.
Yıl başlangıcı çok değişiktir. Romulus 1 mart, Numa ve Sezar 1 ocak olarak tespit etmiştir Charlemagne döneminde de yıl başlangıcı 1 marttır; XII. yy.'da Kilise senenin 1. gününü aziz cumartesi olarak saptamıştır; Charles IX ise 1 ocağı seçmiştir. 1 ocakta başlamış olan Gregorius yılı 1806'da tekrardan düzenlenmiştir. Yahudiler de yıla, pazar, çarşamba ve cumaya rastlamıyorsa, Paskalya'da başlarlar Ay'a bakılırsa düzenlenen müslümanların yılı (hicri* yıl), art arda 29 ve 30 gün çeken 12 aydan oıuşur (354 gün). Ama kamer ayı (29 g 12 sa 44 dk 2,9 sn) ile müslümanların saygınlık ettikleri ay (29 g 12 sa) arasındaki fark (44 dk 2,9 sn) bundan ötürü 30 yılda 11 g 17 dk 24 sn'lik bir fark meydana gelir. Bundan dolayı 30 senelik devrelerde ötekilerden 1 gün daha çok olan 11 yıl vardır (fazla günü olan yıla sene-i kebise denir). Bu bundan böyle yıllarda zilhicce ayı 30 gün çeker. Böylelikle müslümanların 30 yılı ortalama olarak 30 kere 12 kamer ayına eşittir. Islami yıl muharrem ayının birinci günü başlar. Müslümanların dinsel günleri (kandiller, ramazan, ramazan ve kurban bayramlan) bu yılı temel alan hicri takvime bakılırsa belirlenir.
Kaynak: Büyük Larousse
YIL
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Dünya'nın, Güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre.
2. Miladi takvime bakılırsa ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde biten on iki aylık dönem, yıl:
“Yıl 1919 / Mayısın on dokuzu / Ufukta duran vapur gitgide yaklaşıyor” -C. S. Erozan.
3. Güneş'in ilkbahar noktasından art arda iki geçişi içinde kalan süre süresi ; Yer'in Güneş çevresinde bir kez dolanması için geçen süre.
12 aylık süre. Seneler yasalarına bakılırsa türlü bölümlere ayrılmıştır
Takvim yılı: 1 ocaktan, 31 aralık gece yarısına kadar geçen süre.
akçalı yıl: 1 marttan 28 şubat günü akşamına, kadar süregelen ve devlet bütçesinin uygulanıldığı süreci gösteren yıl.
İş yılı: hangi günlemle başlarsa başlasın 365 günden yasalarına bakılırsa çalışılmayan günler çıkarıldıktan sonrasında işçinin iş başlangıcında geçirmekle yükümlü bulunmuş olduğu günler toplamı,
İzin yılı: işçinin yasalarına bakılırsa çalışmış sayıldığı ve çalışmış olduğu günler toplamının 365 sayısını doldurması
Tam yıl: Senenin herhangi bir gününden gelecek senenin aynı gününe kadar geçen süre
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Dünya'nın, Güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre.
2. Miladi takvime bakılırsa ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde biten on iki aylık dönem, yıl:
“Yıl 1919 / Mayısın on dokuzu / Ufukta duran vapur gitgide yaklaşıyor” -C. S. Erozan.
3. Güneş'in ilkbahar noktasından art arda iki geçişi içinde kalan süre süresi ; Yer'in Güneş çevresinde bir kez dolanması için geçen süre.
12 aylık süre. Seneler yasalarına bakılırsa türlü bölümlere ayrılmıştır
Takvim yılı: 1 ocaktan, 31 aralık gece yarısına kadar geçen süre.
akçalı yıl: 1 marttan 28 şubat günü akşamına, kadar süregelen ve devlet bütçesinin uygulanıldığı süreci gösteren yıl.
İş yılı: hangi günlemle başlarsa başlasın 365 günden yasalarına bakılırsa çalışılmayan günler çıkarıldıktan sonrasında işçinin iş başlangıcında geçirmekle yükümlü bulunmuş olduğu günler toplamı,
İzin yılı: işçinin yasalarına bakılırsa çalışmış sayıldığı ve çalışmış olduğu günler toplamının 365 sayısını doldurması
Tam yıl: Senenin herhangi bir gününden gelecek senenin aynı gününe kadar geçen süre
YIL
Yıl ya da yıl; Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tur yapmasına karşılık gelen, ortalama 365 ¼ günlük süre dilimi. Bir takvim yılı 365 gün, bundan böyle yıl ise 366 gündür. Bir takvim senesinde 12 ay ya da 52 hafta vardır. Miladî takvimde yıl 1 Ocak'ta başlar ve 31 Aralık'ta biter.
Güneş yılı: Takvim yılı hesaplanırken güneş yılı baz alınır. Bir güneş yılı ya da tropikal yıl, şimal yarıkürede iki ilkbahar ekinoksu (gün-tün eşitliği) içinde geçen süredir. Bu yüzden mevsim yılı olarak da bilinir. Bir güneş yılı 365 gün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyedir.
Yıldız yılı: Bir yıldız yılı, Güneş'in uzaydaki yıldız fonu üstünde aynı konuma gelmesi için geçen süredir. Yıldız yılı, 365 gün 6 saat 9 dakika ve 10 saniyedir. Güneş yılı ile arasındaki fark Dünya'nın dönüşü sebebiyle meydana gelen yalpalamadan lanır.
Anomali yılı: Anomali yılı, Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu konumdan (perihelion) art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Bir anomali yılı 365 gün 6 saat 13 dakika ve 53 saniyedir.
Ay yılı: Ay yılı, Ay'ın 12 evresine bakılırsa hesaplanır ve 354 gün uzunluğundadır.
Kozmik yıl: Kozmik yıl, Güneş sisteminin Samanyolu galaksisinin merkezi çevresinde attığı bir turun süresidir ve ortalama olarak 225 milyon yıla müsavi
Yıl ya da yıl; Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tur yapmasına karşılık gelen, ortalama 365 ¼ günlük süre dilimi. Bir takvim yılı 365 gün, bundan böyle yıl ise 366 gündür. Bir takvim senesinde 12 ay ya da 52 hafta vardır. Miladî takvimde yıl 1 Ocak'ta başlar ve 31 Aralık'ta biter.
Güneş yılı: Takvim yılı hesaplanırken güneş yılı baz alınır. Bir güneş yılı ya da tropikal yıl, şimal yarıkürede iki ilkbahar ekinoksu (gün-tün eşitliği) içinde geçen süredir. Bu yüzden mevsim yılı olarak da bilinir. Bir güneş yılı 365 gün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyedir.
Yıldız yılı: Bir yıldız yılı, Güneş'in uzaydaki yıldız fonu üstünde aynı konuma gelmesi için geçen süredir. Yıldız yılı, 365 gün 6 saat 9 dakika ve 10 saniyedir. Güneş yılı ile arasındaki fark Dünya'nın dönüşü sebebiyle meydana gelen yalpalamadan lanır.
Anomali yılı: Anomali yılı, Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu konumdan (perihelion) art arda iki geçişi arasındaki zamandır. Bir anomali yılı 365 gün 6 saat 13 dakika ve 53 saniyedir.
Ay yılı: Ay yılı, Ay'ın 12 evresine bakılırsa hesaplanır ve 354 gün uzunluğundadır.
Kozmik yıl: Kozmik yıl, Güneş sisteminin Samanyolu galaksisinin merkezi çevresinde attığı bir turun süresidir ve ortalama olarak 225 milyon yıla müsavi
yıl
isim
1 . Yer yuvarlağının, Güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre.
2 . (miladî takvime bakılırsa) Ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde biten on iki aylık dönem, yıl:
"Yıl 1919 / Mayısın on dokuzu / Ufukta duran vapur gitgide yaklaşıyor."- C. S. Erozan.
3 . Başlangıç zamanı belirgin olmayan on iki aylık süre:
"Kırkı atlayalı birden fazla yıl oldu."- H. E. Adıvar.
4 . astronomi Bir gezegenin Güneş çevresindeki dolanım suresine o gezegenin ismi ile kullanılarak yıl denir.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
yıl on iki ay
yıl uğursuzun
Birleşik Sözler
yılaşırı
yılbaşı
yıldan yıla
yıl dönümü
yıl halkası
ay yılı
ay-gün yılı
bütçe yılı
güneş yılı
ışık yılı
öğretim yılı
yasama yılı
yıldız yılı
seneler yılı
isim
1 . Yer yuvarlağının, Güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık süre.
2 . (miladî takvime bakılırsa) Ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde biten on iki aylık dönem, yıl:
"Yıl 1919 / Mayısın on dokuzu / Ufukta duran vapur gitgide yaklaşıyor."- C. S. Erozan.
3 . Başlangıç zamanı belirgin olmayan on iki aylık süre:
"Kırkı atlayalı birden fazla yıl oldu."- H. E. Adıvar.
4 . astronomi Bir gezegenin Güneş çevresindeki dolanım suresine o gezegenin ismi ile kullanılarak yıl denir.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
yıl on iki ay
yıl uğursuzun
Birleşik Sözler
yılaşırı
yılbaşı
yıldan yıla
yıl dönümü
yıl halkası
ay yılı
ay-gün yılı
bütçe yılı
güneş yılı
ışık yılı
öğretim yılı
yasama yılı
yıldız yılı
seneler yılı
yıl imgilizcesi
- year, period of 12 months, period of 365 days, sun
Hicri yıl ile miladi yıl arasındaki fark kaç gündür?
Beş Yıl Ilkin On Yıl Sonrasında
Bundan sonra yıl nedir, bundan böyle yıl hakkında bilgi verir misiniz?
YORUMLAR