YüKLEMLEME a. Dilbil. Yüklemlemek eylemi, bir yüklemin oluşumu. *Mant. ve Fels. Bir özneye bir yüklem yükleyen önerme ya da böyle ...
YüKLEMLEME a. Dilbil. Yüklemlemek eylemi, bir yüklemin oluşumu.
*Mant. ve Fels. Bir özneye bir yüklem yükleyen önerme ya da böyle bir önermenin özne ile yüklem arasında kurduğu ilişki. (Bk. ansikl. böl.)|| Yüklemleme yargısı, bir yüklemin, bir öznede içerilmiş bulunduğunu dile getiren yargı.
*ANSİKL. Mant. ve Fels. Aristoteles, iki ana yüklemleme tipi ayırır:
1. bir özne hakkında bir şeyin söylenmesinden oluşan yüklemleme (dicitur);
2. bir öznede bir şeyin içerilmiş bulunmasından oluşan yüklemleme (inesse). "Varlıklar arasında kimileri hiçbir öznede bulunmamalarına karşın bir özne hakkında ileri sürülür: örneğin insan bir özne için bir insanın bilgisi olarak ileri sürülür; oysa o hiçbir öznede yoktur. Başka bazı varlıklar ise, bir öznenin içinde bulunurlar, ama hiçbir özne hakkında ileri sürülmezler (bir öznenin içinde derken, bir öznenin içinde onun bir parçası olarak bulunmadığından, kendisinde bulunduğu şeyden ayrılmayan şeyi anlıyorum: örneğin, dilbilgisi bir öznede vardır, onun ruhunun bilgisidir, ama hiçbir özne hakkında ileri sürülemez" (Kategoriler, 2).
*Mant. ve Fels. Bir özneye bir yüklem yükleyen önerme ya da böyle bir önermenin özne ile yüklem arasında kurduğu ilişki. (Bk. ansikl. böl.)|| Yüklemleme yargısı, bir yüklemin, bir öznede içerilmiş bulunduğunu dile getiren yargı.
*ANSİKL. Mant. ve Fels. Aristoteles, iki ana yüklemleme tipi ayırır:
1. bir özne hakkında bir şeyin söylenmesinden oluşan yüklemleme (dicitur);
2. bir öznede bir şeyin içerilmiş bulunmasından oluşan yüklemleme (inesse). "Varlıklar arasında kimileri hiçbir öznede bulunmamalarına karşın bir özne hakkında ileri sürülür: örneğin insan bir özne için bir insanın bilgisi olarak ileri sürülür; oysa o hiçbir öznede yoktur. Başka bazı varlıklar ise, bir öznenin içinde bulunurlar, ama hiçbir özne hakkında ileri sürülmezler (bir öznenin içinde derken, bir öznenin içinde onun bir parçası olarak bulunmadığından, kendisinde bulunduğu şeyden ayrılmayan şeyi anlıyorum: örneğin, dilbilgisi bir öznede vardır, onun ruhunun bilgisidir, ama hiçbir özne hakkında ileri sürülemez" (Kategoriler, 2).
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR