Yumrulaşma Nedir?

YUMRULAŞMA a. Bot. Bitkilerin bazı 1972'de denize İndirilen bölümlerinin yedek besin biriktirme CetraCentaurus cevher-petrol gan...

YUMRULAŞMA a. Bot. Bitkilerin bazı 1972'de denize İndirilen bölümlerinin yedek besin biriktirme CetraCentaurus cevher-petrol ganlarına dönüşmesi. gemisinin baş bodoslamasındaki.

*ANSİKL. Yumrulaşma, metabolizma ve yumrubaş organogenez olgularının etkisi altında doğal olabileceği gibi patolojik de olabilir (böcekler mantarlar). Doğal yumrulaşma daha çok saçakköklü (yıldız) ya da kazık- köklü (havuç, pancar, şalgam) bitkilerden meydana gelir; sonuncu durumda yumrulaşma toprak üstündeki sapın alt bölümlerine kadar yayılır: kök boynu ve ötesi.

Toprakaltı yatay (yerelması) ya da dikey (safran) saplar ile topraküstü saplar da yumrulaşabilir. Bu değişiklikler bütün yapraklar (etli bitkiler) ya da yalnız yaprak sapları üzerinde de gözlemlenebilir.

Yumrulaşmanın başlaması yaprakların fotosentez etkinliğine, iklime (fotoperiyot, sıcaklık) ve türe bağlı iç etkenlere bağımlıdır. Yumrulaşma önce etkin bir hücresel bölünme, arkasından hücrelerin önemli ölçüde eş çaplı büyümesi ile belirgindir; hücreler plastlarında (nişasta), protoplazma boşluklarında (inülin, protitlen alöron taneleri) ya da sitoplazmalarında, bitkinin başka bölümlerinden, genellikle fotosentezin merkezi olan yapraklardan gelen maddeleri biriktirirler. Biriken maddeler önce yapraklarda çözünür, sonra kalbursu borularda dolaşır ve yedek olarak birikecekleri yerlerde önce izomerleşmeye, sonra polimerleşmeye uğrarlar. Biriktirilen son ürün türlere göre değişir: pancarda sakaroz, yerelması ve hindibada inülin, patateste nişasta, yumrulu papirüste lipitler.

Bu yedekler bitkinin kötü mevsimde canlı kalmasını sağlar; pek çok bitki türü doğal olarak yumrulaşma eğilimi taşıdığından insanlar ve hayvanlar için besleyici maddeleri bol ve gittikçe irileşen organlar vermek üzere seçilmiş ve İslah edilmiştir.

Kaynak: Büyük Larousse