YUVARLAMA a. Yuvarlamak eylemi. *Mak. san. Yuvarlama yiv açma tezgâhı, bir vida üzerinde yivler oluşturmada kullanılan takım tezgâhı...
YUVARLAMA a. Yuvarlamak eylemi.
*Mak. san. Yuvarlama yiv açma tezgâhı, bir vida üzerinde yivler oluşturmada kullanılan takım tezgâhı. (Bk. ansikl. böl.)
*Mat. çözlm. Bir ölçü ya da bir hesap sonucu elde edilen bir sayının yaklaşık bir değerini almaktan oluşan işlem.
*Metalürj. Yuvarlama haddeleme, metalleri sıcakta ya da soğukta plastik biçim değiştirme yoluyla şekillendirme işlemi; parçaların kalınlıklannı kimi yerde azaltmaya, kimi yerde artırmaya dayanan bu işlem, dönme hareketi yapan ve her iki yandan sürekli olarak dövülen bir parçanın sıcakta ezilmesi, parçaya dik ya da teğetsel bir hızla dönen iki matris arasından geçirilen sözkonusu parçanın dövülmesi (enine haddeleme) ya da hareketli merdaneler arasından geçirilen sacın bükülmesi yoluyla gerçekleştirilir. (Buna HADDELEME YUVARLAMA da denir). [Bk. ansikl. böl.] || Sac yuvarlama makinesi, kazancılıkta, sacı çelik merdaneler arasında bükmeye yarayan makine.
*ANSİKL. Mak. san. Bir yuvarlama yiv açma tezgâhı çalışması sırasında talaş oluşturmaz. Yiv açılacak çubuk, oluşturunir ve aynı zamanda her devirde bir adım ilerler. Bu yöntem özellikle, dayanımı 60 daN/mm2'yi geçmeyen metallerin kullanıldığı vida üretiminde uygulanır.
*Metalürj. Yuvarlama haddeleme işleminin uygulandığı tezgâhların biçimine göre değişik profillerde parçalar elde etmek mümkündür. Metal, iki düzlem tezgâh arasında işlendiğinde bir silindir elde edilir. Ancak kimi tezgâhlarda özel profilli, hatta dairesel olmayan parçalar üretilebilir; örneğin tezgâhlara kremayer biçimi verilerek küçük dişliler elde edilebilir. Çelik bilyalar genellikle yuvarlama haddeleme yoluyla üretilir. Vida yivlerinin yuvarlanma haddelenmesi, iki tekercik, iki çizgili cetvel arasında ya da tırtıl kafalı bir tornada gerçekleştirilir. Ayrıca sacların bükülmesi işleminden türetilmiş bir yuvarlama haddeleme yöntemi daha uygulanmaktadır; paralel eksenli üç merdanenin boşluğundan sacın geçirildiği bu yöntemden yararlanarak, büyük çaplı borular ya da çemberler elde edilebilir Serbest olan üst merdane ile fırdöndü işlevi gören iki alt merdane arasındaki boşluk, sacın eğiminin ayarlanmasını sağlar.
*Mak. san. Yuvarlama yiv açma tezgâhı, bir vida üzerinde yivler oluşturmada kullanılan takım tezgâhı. (Bk. ansikl. böl.)
*Mat. çözlm. Bir ölçü ya da bir hesap sonucu elde edilen bir sayının yaklaşık bir değerini almaktan oluşan işlem.
*Metalürj. Yuvarlama haddeleme, metalleri sıcakta ya da soğukta plastik biçim değiştirme yoluyla şekillendirme işlemi; parçaların kalınlıklannı kimi yerde azaltmaya, kimi yerde artırmaya dayanan bu işlem, dönme hareketi yapan ve her iki yandan sürekli olarak dövülen bir parçanın sıcakta ezilmesi, parçaya dik ya da teğetsel bir hızla dönen iki matris arasından geçirilen sözkonusu parçanın dövülmesi (enine haddeleme) ya da hareketli merdaneler arasından geçirilen sacın bükülmesi yoluyla gerçekleştirilir. (Buna HADDELEME YUVARLAMA da denir). [Bk. ansikl. böl.] || Sac yuvarlama makinesi, kazancılıkta, sacı çelik merdaneler arasında bükmeye yarayan makine.
*ANSİKL. Mak. san. Bir yuvarlama yiv açma tezgâhı çalışması sırasında talaş oluşturmaz. Yiv açılacak çubuk, oluşturunir ve aynı zamanda her devirde bir adım ilerler. Bu yöntem özellikle, dayanımı 60 daN/mm2'yi geçmeyen metallerin kullanıldığı vida üretiminde uygulanır.
*Metalürj. Yuvarlama haddeleme işleminin uygulandığı tezgâhların biçimine göre değişik profillerde parçalar elde etmek mümkündür. Metal, iki düzlem tezgâh arasında işlendiğinde bir silindir elde edilir. Ancak kimi tezgâhlarda özel profilli, hatta dairesel olmayan parçalar üretilebilir; örneğin tezgâhlara kremayer biçimi verilerek küçük dişliler elde edilebilir. Çelik bilyalar genellikle yuvarlama haddeleme yoluyla üretilir. Vida yivlerinin yuvarlanma haddelenmesi, iki tekercik, iki çizgili cetvel arasında ya da tırtıl kafalı bir tornada gerçekleştirilir. Ayrıca sacların bükülmesi işleminden türetilmiş bir yuvarlama haddeleme yöntemi daha uygulanmaktadır; paralel eksenli üç merdanenin boşluğundan sacın geçirildiği bu yöntemden yararlanarak, büyük çaplı borular ya da çemberler elde edilebilir Serbest olan üst merdane ile fırdöndü işlevi gören iki alt merdane arasındaki boşluk, sacın eğiminin ayarlanmasını sağlar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR