Anadolu Selçuklu Devletinde Kültür ve Uygarlık

Anadolu Selçuklu devletinde devlet yönetimi, din, inanış, ekonomik hayat ve bilim- sanat hakkında maddeler halinde bilgilerin verildiği yazı...

Anadolu Selçuklu devletinde devlet yönetimi, din, inanış, ekonomik hayat ve bilim- sanat hakkında maddeler halinde bilgilerin verildiği yazımız.

1. DEVLET YÖNETİMİ

• Anadolu Selçuklularında devlet ve ülke yönetimi Büyük Selçuklulardaki gibiydi.

Hukuk sistemi diğer Türk – İslam devletlerinde olduğu gibi Şer’î ve Örfî olmak üzere ikiye ayrılıyordu.

• İlk başkenti İznik’ti. İznik’in I. Haçlı Seferinde Bizanslıların eline geçmesinden sonra Konya başkent oldu.

Ülke, yönetim bakımından eyaletlere ayrılmıştı. Eyaletlerde yönetim, subaşı denilen valilerin elindeydi. Bir kısım eyaletler de Melikler (şehzadeler) tarafından yönetiliyordu.

• Anadolu Selçuklularında toprak,

• has arazi

• ikta

• vakıf

• mülk

diye kısımlara ayrılmıştı.

• Hassa Ordusu maaşlı askerlerden oluşuyordu Ancak, Selçuklu ordusunun temelini tımarlı sipahiler oluşturuyordu.

• Uçlarda da uç kuvvetleri, akıncılar bulunuyor, elde ettikleri ganimetlerin beşte birini başkente gönderiyorlardı.

• Anadolu Selçuklu Devleti’nin genişleme döneminde donanmaya da önem verildi. Sinop, Antalya ve Alanya’da savaş ve ticaret gemileri yapımına başlandı.

2. DİN VE İNANIŞ

Selçuklular Sünnî Müslümanlardan olup Hanefi mezhebine mensuptular. Bu nedenle Anadolu’da Sünni Müslümanlığı yaydılar.

Bununla birlikte Anadolu’da birçok tarikat ve inanış ortaya çıktı.

Bektaşilik, Babailik, Ekberîlik, Mevlevilik bu tarikatların başlıcalarıydı. Baba, Şeyh ya da Derviş denilen din adamları köy köy dolaşarak tarikatlarını yaymaya çalıştılar.

Moğol istilası döneminde bu tarikatlar oldukça yaygınlaştı. Böyle bir güvensiz ortamda tarikatlar insanlar için manevi bir sığmak oldu.

3. SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

• Bu dönemde Anadolu halkının çoğunu Türkler oluşturuyordu. Rum, Ermeni, Süryani kökenli halk ise azınlıktaydı.

• Halk şehirli ve köylü olmak üzere ikiye ayrılıyordu.

• Şehirliler devlet memurları, âyân din adamları ve Ahilerden oluşuyordu.

Şehirlerde esnaf, lonca denilen örgütlerde birleşmişti. Sanat ve askerlik babadan oğula geçerdi. Loncalara ancak Müslümanlar girebilirdi.