Atletizmde cirit atma nedir? Cirit atma kuralları, ciritin özellikleri, Atletizmde cirit atma hakkında bilgi. Atletizmde Cirit Atma Cirit,...
Atletizmde cirit atma nedir? Cirit atma kuralları, ciritin özellikleri, Atletizmde cirit atma hakkında bilgi.
Atletizmde Cirit Atma
Cirit, ağaçtan ya da metalden meydana getirilen bir mızrağın koşularak atılmasını içeren hafifçe bir atletizm sporu dalıdır, ilk kez Antik Çağda, Yunan Olimpiyatları’ndaki pentatlon yarışmalarında yapılmış, ilk uluslar arası yarışma 1896’da İsveç’te düzenlenmiştir. 1908’de çağdaş olimpiyat oyunlarına dâhil edilmiştir. Cirit atma yarışlarına bayanlar 1932’de alınmıştır. Bu branş İskandinav vatanlarında çok sevilmektedir.
Cirit atma yarışmalarında temel kaide; ciritin 25-30 m’lik bir pistte koşarak hız aldıktan sonrasında, koşu alanı bitiş çizgisini ihlâl etmeden, 29 derecelik açı dilimi içine düşecek şekilde sektöre doğru omuz üstünden atılmasıdır. Bu branşın atletleri atletik yapılı, çevik, süratli, dengesini müdafaasını bilen ve omuz mafsallarına hareket kabiliyeti kazandırmış olmalıdır. Cirit atma ilk olarak kabiliyet ister. Ama hız, teknik, güç ve esneklik emek harcamaları yapılmadan başarı imkânsızdır.
Cirit, metalden ve ağaçtan yapılır ve üç bölümden oluşur: Sivri uçlu metal başlık (ağırlığı 80 gr, uzunluğu 25-33 santimetre), metal ya da tahtadan çubuk ve sicim (ip) sarılı tutma kısımı. Sicimin çapı erkeklerde 15-16 mm, bayanlarda ise 14-15 mm’dir. Çubuk olarak adlandırılan ikinci bölüm, tutma kısmından ara uca doğru uzar ve incelir (erkeklerde 90-110 santimetre, bayanlarda 80-95 santimetre’dir). Ana kesit alındığında her yeri yuvarlaktır. Ciritin uzunluğu erkeklerde 260-270 santimetre, ağırlığı ise 800 gr’dır. Bayanlar arası karşılaşmalarda kullanılan cirit ise daha kısa ve hafiftir (uzunluğu 220-230 santimetre, ağırlığı ise 600 gr). Cirit, nazik ağaçtan yapım edildiği için soğuktan hızlı etkilenir. Kullanılmadığı zamanlarda cirit hususi olarak hazırlanmış cirit masalarına dik olarak bırakılmalıdır. Ciritin hiçbir parçası hareket etmemelidir. Atletlerin koşu sonrası ciriti atmaları ihtiyaç duyulan son noktayı belirleyen yay ise beyaza boyanmış metal ya da tahta malzemenin yerle aynı düzeyde toprağa yok olmasıyla elde edilir. Atletlerin kullandığı ayakkabıların topukları ve tabanı çivilidir. Tabanda en fazlaca altı, topukta iki çivi vardır.
Günümüzde cirit tutma, taşıma ve atma ile ilgili birden fazla yoldam kullanılmaktadır. 1920’lerde başat olan İsveç tekniği, yerini ilkin Fin tekniğine, sonrasında da Sovyet ve Polonyalıların getirdikleri yeni tekniklere erteleyerek mühim gelişmeler göstermiştir.
Cirit sol omuz hizasında, sağ elle ortasındaki sicimli bölümden kavranarak tutulur. Hız koşusunun başından sıçrama adımlarının başlangıcına kadar yumuşak ve yere 45 derecelik bir eğimle göç eder. Atletler çoğu zaman 15-20 metre mesafede hız alırlar ve gittikçe artan bir gidişat ile koşarlar. Bu konuyu 3-10 metrelik, ciriti geriye alıp atma hazırlığını içeren çapraz koşu izler. Atış esnasında vücudun sol tarafı durağan bir durumdadır. Atış kolu hızla öne çekilirken, el bileği ile silkme hareketi yapılır. Bu hareket ciritin yere saplanmasına destek sağlar. Atış esnasında sağ bacak atış yönüne doğru bükük bir biçimde konulur. Sol ayak arkaya doğru kaldırılır ve vücudun üst kısmı öne doğru yatırılır. Bu hareket atletin, cirit elden çıktıktan sonrasında bir aşama daha atmamasına, şu demek oluyor ki faul yapmamasına destek sağlar. Ciritin atıldıktan sonrasında, 29 derecelik açı içine düşmesi zorunludur. Ciritin düşmesi ihtiyaç duyulan alanı gösteren bu açı çizgilerine “sektör çizgileri” ismi verilir. Her yarışmacının üç atış hakkı vardır. En iyi sekiz yarışmacı, daha sonraki turda üçer atış daha yaparlar. Olimpiyatlar benzer biçimde bir takım uluslar arası yarışmalarda, evvel belirlenen baraj derecelerine ulaşamayan atletler finallere katılamazlar. Altı atış hakkında en iyi dereceye ulaşan, ciriti en uzak mesafeye atan atlet birinci olur. Beraberlik hâlinde yarışmacıların ikinci en iyi derecelerine bakılır. Kurallara uygun bir atıştan sonrasında cirit havada kırılırsa atış yenilenir.
Yarışmalarda kafi sayıda yargıcı görevlendirilmelidir. Hakemler atletin koşmasını, bitiş çizgisini ihlâl edip etmediğini ve ciritin düşmüş olduğu yeri izlerler. Kurallara uygun atışlar ak bayrakla, hatalı atışlar kırmızı bayrakla gösterilir. Hakemin kırmızı bayrak kaldırması, ölçüm yapılmayacağının işaretidir. Atış sonunda ölçüm, ciritin en yakın izi ile gösterim iç kenarı arasındaki doğru süresince santimetre cinsinden yapılır.
YORUMLAR