Birleşmiş Milletler ne zaman ve ne amaçla kurulmuştur? Birleşmiş Milletler günü ne zaman kutlanır, hakkında bilgi, teşkilatın yapısı, önemi....
Birleşmiş Milletler ne zaman ve ne amaçla kurulmuştur? Birleşmiş Milletler günü ne zaman kutlanır, hakkında bilgi, teşkilatın yapısı, önemi.
Birinci Dünya Savaşı’nın acı sonuçları, milletleri barış içinde birbirine yaklaştırdı. Ancak bu yaklaşıma çok az devlet katıldı. Milletler arasındaki anlaşmazlıkların barışçı yolla çözülmesini sağlamak için 1919 yılında Milletler Cemiyeti kuruldu. Fakat bu cemiyet, az sayıdaki kurucu üye milletlerin dışındaki milletlerce pek benimsenmedi. Ayrıca İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasını da önleyemedi. İkinci Dünya Savaşı, milletleri daha çok barışa yöneltti. Yirmi altı ülkenin temsilcileri, Amerika Birleşik Devletleri’nin San Francisco şehrinde toplandı İnsanlığı savaşın kötü sonuçlarından korumak, barışı kurmak için karar aldılar. Bu konuda ortak bir bildiri yayınladılar. Birleşmiş Milletler Yasasını hazırladılar. Bu yasa 24 Ekim 1945 tarihinde onaylandı. Böylece Birleşmiş Milletler Örgütü kuruldu. Kuruluş tarihi olan 24 Ekim günü de “Birleşmiş Milletler Günü” olarak kabul edildi.
Dünyanın hemen bütün milletleri, Birleşmiş Milletlere üyedir.
Türkiye ile birlikte bugün 156 devlet Birleşmiş Milletlere üyedir. Üye devletlerin sayısı devamlı artmaktadır. 24 Ekimde kuruluşa üye bütün milletlerde Birleşmiş Milletler Günü kutlanır. Çeşitli yayın organlarında Birleşmiş Milletler kuruluşu ile amaçları açıklanır. Bugüne kadar barışa yaptığı katkılar anlatılır.
Yurdumuzda da Birleşmiş Milletler Günü özellikle okullarımızda kutlanır. Günün anlam ve önemi belirtilir. Birleşmiş Milletler Örgütünün görevleri, örneklerle açıklanır. Barışla ilgili güzel sözler söylenir. Dünya barışının güçlenmesi ve milletler arası ilişkilerin geliştirilmesinin yolları ve önemi açıklanır.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TEŞKİLATI
Birleşmiş Milletler Anayasası’nın girişinde ve birinci maddede yer alan amaçlar şunlardır.
1- Savaş belasından, gelecek insan nesillerini korumak
2- İnsan temel hak ve hürriyetlerini sağlamak
3- Milletler arası eşitliği gerçekleştirmek
4- Adaleti sağlayıp, anlaşmalara uyulmasını temin etmek
5- Sosyal ilerlemeyi kolaylaştırmak, daha iyi yaşama şartları yaratmaktır.
Birleşmiş Milletler, bu amaçları gerçekleştirerek, Dünyadaki milletlerin barış içinde ve birlikte yaşamalarını sağlar. Milletler arası anlaşmazlıkları barışçı yollarla çözmeye çalışır. Barışı sağlayacak ekonomik ve sosyal kalkınmayı dünyada gerçekleştirecek tedbirler alır.
Birleşmiş Milletlere üye olan milletler, anayasaya bağlı kalarak birtakım yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Anayasa ilkelerini sürekli olarak çiğneyen üye ülke, üyelikten çıkarılabilir.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TEŞKİLATININ YAPISI
Birleşmiş Milletler Teşkilatı, altı ana organ ve bu ana organlara bağlı kuruluşlarla çalışan çok büyük bir teşkilattır. Ana organları kısaca tanıyalım:
1- GENEL KURUL: Bütünüyle devletlerin temsilcilerinden meydana gelir. Her üye milletin genel kurulda en çok beş temsilcisi bulunabilir. Genel Kurul, Birleşmiş Milletler Anayasası çerçevesinde bütün işlerin ve sorunların görüşüldüğü yerdir. Bu konularda güvenlik konseyine ve üye devletlere tavsiyelerde bulunabilir. Bununla birlikte:
a: Milletler arası barış ve güvenliğin savunulması konusunda genel kuralların incelenmesi ve tavsiyelerde bulunulması
b: Silahsızlanmanın düzenlenmesi
c: Kendisine sunulan sorunların incelenmesi görevlerini yerine getirir.
Genel Kurul, ayrıca Güvenlik Konseyinin ve diğer organların raporlarını, kuruluşun bütçesini inceler ve onaylar. Gelirleri toplar, yeni üyelerin seçimini veya üyelikten çıkarılmasına karar alır.
Genel Kurul, yılda bir kere olağan olarak toplanır. Gerektiğinde Güvenlik Konseyinin, üyelerin veya Genel Sekreter’in isteği üzerine olağanüstü toplantılar yapılır. Genel Kurulda her üye devletin bir oyu vardır.
2- GÜVENLİK KONSEYİ: Beşi daimi, altısı değişen onbir üyeden kurulur. Daimi üye devletler: Çin, İngiltere, Rusya, Fransa ve Amerika’dır. Diğer altı üye Genel Kurulca iki yıl süre için daimi üye olan devletler dışındaki üye devletlerden seçilir. Güvenlik Konseyi’nin ana görevi, milletler arası barışın kurulup, korunmasıdır. Konsey, yıllık çalışmalarını bir raporla Genel Kurul’a bildirir.
Üye devletler, Güvenlik Konseyi’nin kararlarına uymak ve yerine getirmek zorundadırlar. Koonseye üye devletlerin bir oyu vardır. Kararlar en az yedi oyla alınır. Ancak kararlarda daimi üye devletlerin beşi de olumlu oy kullandıkları zaman olumlu sonuçlu alınır. Daimi beş üye devletten birinin oy vermemesi veya olumsuz oyu, o kararı veto etmek demektir. Veto edilen kararlar geçerli olamaz.
Daimi üyelerden biri toplantıya katılmamakla veya toplantıyı terk etmekle konseyin çalışmalarını engelleyemez.
Güvenlik Konseyi’nin başlıca görevleri şunlardır:
1- Dünyadaki anlaşmazlıkların barış yoluyla çözülmesi için gerekli tedbirleri almak
2- Barışın tehdidi, bozulması, saldırganlık halinde siyasi ilişkileri kesmek, ekonomik ve sosyal baskı tedbirlerine başvurmak, ablukaya ve hatta silahlı müdahaleye kadar varan çarelere başvurulmasını kararlaştırmak. (Kore Savaşı buna bir örnektir) Bölge anlaşmaları yapmak.
Güvenlik Konseyi bu görevlerini çok sayıda kurulan komisyonlar yardımıyla yürütür.
3- EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY: Bu konsey Genel Kurula seçilen 18 üyeden meydana gelir. Görevleri:
1- Ekonomik, sosyal, kültürel, eğitim ve sağlık alanlarında milletler arası incelemeler yapmak, yaptırmak, üyelere tavsiyelerde bulunmak.
2- İnsan haklarına saygıyı gerçekleştirmek
3- Anlaşma tasarıları hazırlamak
4- Milletler arası toplantılar düzenlemektir.
4- VESAYET KONSEYİ: Henüz kendi kendisini idare edemeyecek durumda olan ülkelerin yönetilmesi ve kendi kendini idare edecek duruma getirilmesini gerçekleştirmek için çalışır. Bu amaçla, bazı ülkeler, vesayet anlaşmaları ile vesayet altına alınmaktadır. Bu sistemi denetlemek, gereken tedbirleri almak, ülkenin gelişimi izlemek.
YORUMLAR