Dünyanın semavi dinlerden sonraki en yaygın diniolan Budizm ve kuralları hakkında kısa genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Buda ( Ga...
Dünyanın semavi dinlerden sonraki en yaygın diniolan Budizm ve kuralları hakkında kısa genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Buda (Gautama Buddha) M. Ö. 563 ile 483 yılları içinde yaşamış bir Hint filozofudur. Onun kurduğu din ve felsefe sistemine de «Budizm» denir. «Buda» Sanskritçede «aydınlanmış» anlamına gelir.
Gautama Hindistan’ın güneydoğu bölgesinde yargı devam eden büyük bir prensin oğluydu. Babası onu bir hükümdar olmaya hazırlıyor, yaşamın acılarını, türlü zorluklarını kendisinden saklamaya çalışıyordu. Zevk ve safa içinde yaşamaya teşvik edilen genç prens, vakti erişince, evlendirildi. Delikanlı bir gezinti esnasında, bir cenaze, bir hasta ve çok yaşlı bir insanla karşılaştı. Bu onun üstünde büyük bir tesir yapmış oldu. Demek ki yaşamın başka yanları da vardı.
Gautama bunun üstüne karısını, ufak çocuğunu erteleyerek inzivaya çekildi. Senelerce tek başına yaşadı. Bigün «bo» ağacının altında düşüncelere dalmışken aniden içinde bir aydınlanma oldu. Bundan böyle bambaşka bir insandı. Ulaşmış olduğu dini ve felsefi gerçekleri yaymak suretiyle vaizler vererek memleketi dolaşmaya başladı. 80 yaşlarında Kusingagara’da öldü.
Gautama Buda’nın ölümünden sonrasında, müritlerinin onun tüm söylediklerini yazmış oldukları sanılıyor. Böylelikle, Budizm kuralları ortaya çıkmıştır. Budistler, dünyevi arzulardan sıyrılarak aydınlanmaya erişen kimselere «Buda» derler.
Bazıları Budizm’i bir din, bazıları da bir felsefi sistem olarak kabul ederler. Budizm, Buda’yı bir kurtarıcı, hatta bir tanrı benzer biçimde görür, buna karşılık Tanrı’dan nerede ise asla bahsetmez.
Budizm’in Esasları
Budizm şu 4 «yüksek gerçeği» telkin eder:
1.— Yaşam acılarla doludur; zevk ve safa hayalden ibarettir.
2.— Acılara ise türlü hevesler, yaşama isteği neden olur.
3.— Yaşama isteği ve daha başka heveslerin öldürülmesi gerekir.
4.— Yaşama hevesini yok eden kimseler «nirvana»’ya (mutluluğa ve ebedi huzura) kavuşur. 1
Yalnız, Budizm «nirvana» ya kavuşmak isteyenlerîn kati olarak dünya hayatından uzaklaşmalarını istemez; orta bir yoldan gitmelerini, her mevzuda doğruluktan ayrılmamak icap ettiğini telkin eder. Budizme bakılırsa «sekiz kattan oluşan yol» insanları acıdan kurtarmanın tek çaresidîr. Bu yollar şunlardır: Doğru inanış, doğru ideal, doğru söz, doğru iş, doğru yaşama, doğru çabalama, doğru düşünme, doğru murakabe. Bununla birlikte 10 tür de günah vardır. Bu tür durumlar: Adam öldürme, hırsızlık, iffetsizlik, yalan, karacılık, fena söz, dedikodu, kıskançlık, fenalık, imansızlıktır.
Budizm’in yayılma alanı Seylan, Çin ve ona bağlı ülkeler, Hindiçini Yarımadası’dır. Hindistan’da, Brahmanizm karşısında tutunamamıştır. Budizm bütün ülkelerce semavi dinlerden sonrasında en fazlaca müridi ve inananı olan din olarak kabul edilmektedir.
YORUMLAR