Canlıların etkileşiminden doğan organizasyonlar nelerdir? Ortak yaşama, ekosistem, komünite ne demektir açıklamaları ve bilgileri verilen ya...
Canlıların etkileşiminden doğan organizasyonlar nelerdir? Ortak yaşama, ekosistem, komünite ne demektir açıklamaları ve bilgileri verilen yazımız.
Belirli bir çevrede yaşayan canlılar, yaşadıkları çevre ve birbirleri ile sürekli bir etkileşim içindedirler. Canlılar arasındaki etkileşimlerin başlıcası aralarındaki besin ilişkisidir. Bunun bir devamı olan yarar-zarar ilişkisi de canlılar arası etkileşimlere bir örnektir.
Doğadaki canlılar beslenme fonksiyonlarına göre başlıca iki büyük gruba ayrılırlar.
► 1- Üreticiler
(Ototrof beslenmeye sahip olanlar)
a) Fotosentez yapanlar: Işık enerjisi yardımıyla besin sentezleyen canlılar, (Yeşil bitkiler, öglena, Fotosentetik bakteri)
b) Kemosentez yapanlar: Kükürt, amonyak, hidrojen sülfür gibi maddelerin oksidasyonundan, elde ettikleri enerji ile besin sentezleyenler. (Kemosentetik bakteriler)
► 2- Tüketiciler:
(Heterotrof beslenmeye sahip olanlar)
a) Holozoik beslenenler: Bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinlerini kati halde alıp, sindirebilen hayvansal canlılardır. Bunlar gelişmiş ağız yapısı ve gelişmiş sindirim sistemine sahiptirler. Üç gruba ayrılırlar:
1- Herbivorlar (Otçullar)
2- Karnivorlar (Etçiller)
3- Omnivorlar (Hem etçil-hem otçul hayvansal canlılar)
b) Saprofit beslenenler: Gelişmiş enzim sistemlerine sahip olan bu canlılar arasmda bakteriler, küf ve maya mantarları yer almaktadır. Ortama salgıladıkları maddeler yardımıyla, organik maddeleri, inorganik maddelere ayrıştırırlar. Bir bakıma hücre dışı sindirimi gerçekleştirirler. İki beslenme biçimi dışında üçüncü bir beslenme şekli Böcekçil beslenmedir.
Ör: Dionea (sinek kapan) bitkisi, azotça fakir topraklarda yetişir ve azot gereksimini böcekleri sindirerek sağlar.
ORTAK YAŞAMA (Simbiyoz yaşam)
Konak canlı ve konuk canlı ilişkisi olan ortak yaşama, canlılar arasındaki önemli etkileşimlerden biridir. Ve canlıların yaşamak için birbirlerine olan gereksinimlerinden doğmaktadır. Böylece, iki canlı ortaklaşa bir yaşamı
sürdürürken, canlılardan biri noksan olan ve yaşaması için gereken bir özelliğini diğer canlıdan giderir. Bu yararlanma, tek taraflı ya da karşılıklı olabilir.
Başlıca ortak yaşama şekilleri:
► 1- Mutualizm (gerçek simbiyozluk)
Birbirinden farklı iki türün, karşılıklı olarak birbirinden yararlanması şeklindeki yaşamdır. Bu yaşam şekline en iyi örnek: Liken lerdir.
Bir liken birliği Alg+Mantar dan oluşur.
Alg: Birliğe besin sentezler Ototroftur.
Mantar: Besin sentezi için gerekli su ve mineral maddeleri topraktan alge iletir. Ve yapılan besinden yararlanır Heterotroftur.
► 2- Kommensalizm: (Tek taraflı ortak yaşam) Birlikte yaşayan iki türden birinin ortaklıktan yararlanması, diğerinin ne yarar, ne zarar görmesi şeklindeki ortak yaşamdır. Örnek: Köpek balığı ve onunla birlikte yaşayan bir çeşit küçük vantuzlu balık. Vantuzlu balık, köpek balığına tutunarak, ona zarar vermeden okyanuslarda dolaşır ve besinlerden yararlanır.
YORUMLAR