İçgüdüsel Davranış Nedir Organizmayı türe özgü bir davranışa sürükleyen amaçlardır İçgüdü. Karmaşık bir yapıya haizdir ve seri davranışlar b...
İçgüdüsel Davranış Nedir
Organizmayı türe özgü bir davranışa sürükleyen amaçlardır İçgüdü. Karmaşık bir yapıya haizdir ve seri davranışlar bütünüdür. İçgüdüsel davranışlar türe özgüdür. Hayvanların göç etmesi, üreme, çocuklarını besleme gibiÂ…
Özet:
1. Mevsim değişikliklerinde kuşların sıcak ülkelere göç etmesi.
2. Arıların petek ve bal yapması.
3. Örümceklerin avlanmak için ağ kurması.
4. Balıkların yumurta bırakmak için sıcak denizlere gitmesi.
5. Ayıların kış uykusuna yatması.
6. Yavru deniz kaplumbağalarının, yumurtadan çıkar çıkmaz denize doğru sürünmeleri.
7. Somon balıklarının her yıl üremek için aynı rotayı takip edip aynı dereye gelmeleri.
Detay:
Yavru halindeyken yuvasından alınarak anne ve babasından ayrı yetiştirilen kuşlar, yetiştikleri süre kendi cinslerine özgü yuvalar yaparlar. İçgüdü davranışları nesilden nesile geçen irsî bir geleneğin belirtileridir. Yumurtadan yeni çıkmış, günlük bir civciv toprağa bırakıldığında eşinip bir şeyler bulur ve gagalar. Bu, neslinin devamı için lüzûmlu bir içgüdü davranışıdır.
İçgüdü davranışları yüksek yapılı hayvanlara doğru gittikçe değişiyor ve karmaşıklaşır. Sevgi ya da nefret, yavru bakımı ve senenin bâzı mevsimlerinde göç etme mecbûriyeti benzer biçimde daha girift hisler de içgüdüdür. Yeni doğmuş memeli hayvan yavrusunu annesinin göğsünden süt emzirten, yeni yumurtadan çıkmış ördek yavrusunu suya çeken de bu içgüdüdür. İçgüdü kuvveti olmasaydı koyun, kurdun düşman bulunduğunu anlamaz ve ondan kaçmazdı. Yavrusunu da korumazdı.
Som balıkları senelerce denizde yaşar. Fakat üreme vakti vardığında yüzlerce kilometrelik yolu kat ederek doğdukları tatlı su nehirlerine dönerek yumurtlarlar. Doğduğu nehrin kolunda yüzmekte olan bir som balığı yakalanarak nehrin başka bir koluna nakledilse, hemen yanlış yolda bulunduğunu sezerek geri döner ve aslolan gideceği dere koluna ulaşır. Yılan balıkları ise yumurtlamak için yaşamış olduğu tatlı sulardan denizlere göç ederler. Binlerce kilometre kat ederek BermudaÂ’nın cenup açıklarında denizin 7000 metre derinine inerler. Burada yumurtladıktan sonrasında ölürler. Yumurtadan çıkan yavrular bir süre sonra ölmüş annelerinin geliş yolunu bularak sâhile varırlar.
Buradan da hiçbir kılavuz olmadan annelerinin yaşamış olduğu eski dere, göl ve su birikintilerine ulaşırlar. Hayvanlar âleminde akıllara durgunluk veren, insanoğlunu şaşkınlık ve şaşkınlık içinde koyup, bu tarz şeyleri yaratan hakkında derin düşüncelere daldıran bu şekilde yüzlerce malum vaka vardır. Biyolog Prof. Dr. Cecil Hamar, içgüdü için şu şekilde demektedir: “Baltimore kuşuna o üstün yuva yapma sanatını kim öğretti? Bu kuşların yapmış olduğu yuvaların hepsi niçin birbirine benzerlik gösteriyor? İçgüdü mü diyeceksiniz? Bir ihtimal bu şekilde demekle sorudan kurtulmak mümkün ama, verilen yanıt eksiktir normal olarak! Çünkü içgüdü dediğimiz şey nedir? Bâzılarımız canlıların öğrenme yöntemiyle değildir de doğuştan kazandıkları bilgiler diyecektir. Bir ormanda bir tilki belirince, sincap o zamana kadar ömründe tilki görmemiş olsa dahi, en yakın ağaca sıçrar. Arılar tüm yapılacak şeyleri nasıl öğrenirler? İşçi arılar çiçeklerin yerini keşfetmeyi, balözü emmeyi, çiçek tozu toplamayı, bal petekleri îmâl etmeyi, larvalara bakmayı, düşmanlarını iğnelemeleri birer içgüdüsel davranıştır.
YORUMLAR