KABARCIK a. 1. Bir sıvıda, kaynayan (cam, metal) ya da katılaşmış bir maddede, küre biçimini alan azca oranda hava, gaz ya da buğu. ...
KABARCIK a.
1. Bir sıvıda, kaynayan (cam, metal) ya da katılaşmış bir maddede, küre biçimini alan azca oranda hava, gaz ya da buğu. (Kabarcıklar, bir sıvı çalkalandığında, dipteki maddelerin ayrışması, çözünmüş bir gazın özgür kalması [ısınma, basınçtan kurtulma], fokurdama vb. şeklinde vakalar sonucu oluşur.) [Bk. ansikl. böl. Fiz ]
2. Hava dolu sabunlu ince bir su zarından oluşan ve atmosferde as,İti halinde kalabilen kürecik.
3. Eriyen bir maden ya da cam hacminin katılaşması esnasında oluşan gaz kürecikleri.
—Bilş. Manyetik kabarcık, bir taban üstünde yaratılması ve dolaşımı, büyük sığalı belleklerin yapımına olanak veren, çok ufak boyutlu mıknatıslanmış alan. (Manyetik kabarcıklı belleklerde yüz binlerce bitlik birim sığaları vardır ve erişim süresi birkaç milisaniyeyi geçmez; bunlar uçucu değildir.)
—Bot. Bazı organların (tohumlar, yapraklar, vb.) üstderi hücrelerinden oluşan küçük pürtük.
—Bot ve Zool. Hayvansal ya da bitkisel bir organın yüzeyinde bulunan nispeten ufak kabarıklık.
—Camc. Cam içinde gaz habbelerinin bulunmasından lanan kusur. (Bu kabarcıklar iriliklerine nazaran nokta, habbe şeklinde adlar alır. Kabarcıkları olmayan bir cama "temiz" cam denir.)
Denizbil. Kabarcık vakası, denizaltı sismik araştırmalarında, ses kaynağının ürettiği gaz kabarcığı sonucu parazit işaretler oluşması.
—Der. hast. Elle dokunulduğunda duyulabilen deri yüksekliği. (Sert ve sınırlıdır; içinde sıvı bulunmaz; herhangi bir iz bırakmadan kendiliğinden kaybolur; birçok tıpı vardır: ödemsi kabarcık [kurdeşen], kuru kabarcık [düz liken, ikinci devre frengi, düz siğil], folikül kabarcığı [kıl dibi keratozu] vb.) [Eşanl. PAPüL] |] Sulu kabarcık, içinde saydam bir sıvı bulunan ufak, sınırı olan deri kabarcığı (mesela uçuk ve zona kabarcıkları). [Eşanl. VEZİKüL.] — Derinin yüzeyinde ortaya çıkan, içi bulanık ya da kanlı seroz bir sıvıyla dolu olan ırı kabartı. (Vücutta devamlı sürtünme ve tazyik altında kalan yerlerde [eller ve ayaklar gibi] meydana gelen travma lezyonlarıdır. Yanıktan, yakıcı maddelerden ya da kabarcıklı bir hastalıktan ileri gelenlere fiske denir.)
—Hidr bağl. Kalıbı sökülmüş bir betonun yüzeyinde görülen ufak boşluklar,
—Kâğ. san. Kâğıdın yüzeyinde mahalli olarak görülen ve kurutulurken yapraktaki suyun çok acele buharlaşmasından lanan kabarıklık. || Hava kabarcığı, lifli iki katman ya da iki kat içinde oluşan hava kesesi.
—Krist. ve Miner. Kristallerde mikroskopla görülen ve çoğunlukla sıvı katışkıların içinde yer edinen devingen gaz kabarcığı.
—Metalürj. Malzemenin (çoğu zaman sac ya da profil) içten ayrılması sonucu doğan, şişkinlik biçiminde yüzey özürü. (Kabarcıklar mekanik şekil değişiklik yapma ya da yüzey temizleme esnasında ortaya çıkar.)
—Patol. irinli kabarcık, içinde ne olduğu kısmen irinli olan kabarcık.
—Pnömol. Amfızem kabarcığı, akciğerin içinde oluşan, bir santimetreden büyük çapta, azca ya da çok şişkin, ince çeperli, işlevsiz, neredeyse asla sıkıştırılama- yan, fakat sıkışabilir hale de gelebilen hava kabarcığı.
—Reanim. Kabarcık alma aygıtı, organizmaya şırınga edilen ya da organizmadan çıktıktan sonrasında tekrardan şırınga edilecek olan bir sıvının içindeki hava kabarcıklarını yok etmeye yarayan aygıt. (Bk. ansikl. böl.)
—Teknol. Gaz kabarcığı, erimiş metal ya da cam kütlesinde katılaşma esnasında hapsolmuş gazla dolu boşluk. (Bk. ansikl. böl. Kaynakç. ve Metalürj.)
—Tekst. Bir kumaş parçasında ya da herhangi bir dokumada, ipliklerin toplanması sonucu oluşan üretim hatası.
—Tip. Tazyik altından hızla çıkma yüzünden (deniz dalgıçları) deride ağrılı şişlik biçiminde oluşan hava ambolileri.
—Vet. Ak kabarcık, kirpikli bir Protozoa' nın (ichtyophtirius multifiliis) tatlısu balıklarında yol açmış olduğu hastalık. (Bu asalak hastalığı, üstderi ve yüzgeçler üstünde ufak beyaz lekelerin ortaya çıkmasıyla kendini gösterir. Sık sık rastlandığı akvaryumlarda kinin ya da metilen mavisi kullanılarak kolayca tedavi edilebilen ak kabarcık hastalığı, büyük yetiştirme havuzlarında çok mühim kayıplara yol açabilir.)
—ANSİKL. Fiz. Yüzey gerilimi, ayırma yüzeyinde minumum düzeye indirme eğilimi gösterir; dolayısıyla bir sıvı içinde gaz kabarcıkları, başka gerilme kuvveti yoksa, belli bir hacim için yüzeyi minimum düzeye indiren bir şekil, kısaca bir küre biçimini alır. Bir kabarcığın iç basıncıyla dış basıncı arasındaki Ap farkı, Laplace yasasıyla, kısaca eşitliğiyle belirtilir; eşitlikte A iki ortam için yüzey gerilimi, kabarcığın yarıçapıdır.
Sabun kabarcıkları. Suya bir yüzey etkeni, mesela sabun katılırsa, yüzey geri- liminin düşmesine ve ince zarlı kabarcıkların oluşumuna neden olur. Zarlarda doğan ışık girişimleri "sabun kabarcıklarfnın sedeflenmesine niçin olur.
—Kaynakç. Bir taki katışkıların çeşitli sebepleri olabilir:
1. iyi yapılmamış bir kaynağın tutması esnasında kenardaki çekinti boşluğunda gaz hapsolabilir: tekli gaz kabarcığı;
2. gazlar metalinde sıvı hal ile katı hal içinde çözünürlük değişimleri gösterir ve katılaşma esnasında açığa çıkarak gaz yuvalarının ya da tekli gaz kabarcıklarım oluşumuna yol açabilirler;
3. erimiş metal içinde doğan kimyasal tepkimelerden lanabilir;
4. elektrot örtülerinin soğurduğu su, arkı içinde buharlaşabilir.
Kalıntılar radyografiyle ya da sesötesi dalgalarla algılanır.
Kaynak yapmadan ilkin ihtimaller içinde özürün kökenine nazaran alınan belirli önlemlerle (elektrotları kurutma, sakinleştirilmiş çeliklerin seçimi, vb.), yapma esnasında ise işlemsel önlemlerle özürlerin oluşumu engellenebilir.
—Metalürj. Metal döküm parçaları katılaşırken çeşitli boyutlarda ve şekilde, kökenine nazaran değişik renklerde (parlak, mavi, oksitlenmiş), düz çeperli gaz kabarcıkları oluşur. Bu kabarcıklar, metallerde katı halde sıvı hale nazaran daha azca çözünen ve katılaşma esnasında açığa çıkan gazlardan (hidrojen), kalıp ya da kum maçada bulunan ve kalıp kütlesinden olağan şekilde kaçamayan gazlardan (su buharı) ya da erimiş metal kütlesinde kimyasal tepkimeler sonucu açığa çıkan gazlardan (çeliklerde karbonmonoksit, bakır alaşımlarında su buharı ve karbondioksit) lanır. Kum kalıbın standardını artırma, döküm koşullarını iyileştirme, sakinleştiriciler ve oksit gidericiler kullanma şeklinde yollarla bu kabarcıkların oluşumu kısmen önlenebilir Külçeleri biçimlendirme ve işlemeden sonrasında gaz kabarcıklarının metal kütlesindeki dağılımına nazaran, yüzeysel gözenekler, mikroskopik boşluklar ya da mikrokabarcıklar görülür. Kaynayan çeliklerde karbonmonoksıtten lanmış gaz kabarcıkları katılaşma büzülmesini dengelemeyi sağlar, (GAZ' BOŞLUĞU, GÖZENEKLİLİK.)
—Reanim. Kabarcık alma aygıtı, eğik bölümünden sıvının akıtıldığı bir çeşit süzme kabıdır. Bilhassa suni “kalp-akciğer", "suni böbrek" şeklinde araçlara ekli kan verme aygıtlarında bulunur.
1. Bir sıvıda, kaynayan (cam, metal) ya da katılaşmış bir maddede, küre biçimini alan azca oranda hava, gaz ya da buğu. (Kabarcıklar, bir sıvı çalkalandığında, dipteki maddelerin ayrışması, çözünmüş bir gazın özgür kalması [ısınma, basınçtan kurtulma], fokurdama vb. şeklinde vakalar sonucu oluşur.) [Bk. ansikl. böl. Fiz ]
2. Hava dolu sabunlu ince bir su zarından oluşan ve atmosferde as,İti halinde kalabilen kürecik.
3. Eriyen bir maden ya da cam hacminin katılaşması esnasında oluşan gaz kürecikleri.
—Bilş. Manyetik kabarcık, bir taban üstünde yaratılması ve dolaşımı, büyük sığalı belleklerin yapımına olanak veren, çok ufak boyutlu mıknatıslanmış alan. (Manyetik kabarcıklı belleklerde yüz binlerce bitlik birim sığaları vardır ve erişim süresi birkaç milisaniyeyi geçmez; bunlar uçucu değildir.)
—Bot. Bazı organların (tohumlar, yapraklar, vb.) üstderi hücrelerinden oluşan küçük pürtük.
—Bot ve Zool. Hayvansal ya da bitkisel bir organın yüzeyinde bulunan nispeten ufak kabarıklık.
—Camc. Cam içinde gaz habbelerinin bulunmasından lanan kusur. (Bu kabarcıklar iriliklerine nazaran nokta, habbe şeklinde adlar alır. Kabarcıkları olmayan bir cama "temiz" cam denir.)
Denizbil. Kabarcık vakası, denizaltı sismik araştırmalarında, ses kaynağının ürettiği gaz kabarcığı sonucu parazit işaretler oluşması.
—Der. hast. Elle dokunulduğunda duyulabilen deri yüksekliği. (Sert ve sınırlıdır; içinde sıvı bulunmaz; herhangi bir iz bırakmadan kendiliğinden kaybolur; birçok tıpı vardır: ödemsi kabarcık [kurdeşen], kuru kabarcık [düz liken, ikinci devre frengi, düz siğil], folikül kabarcığı [kıl dibi keratozu] vb.) [Eşanl. PAPüL] |] Sulu kabarcık, içinde saydam bir sıvı bulunan ufak, sınırı olan deri kabarcığı (mesela uçuk ve zona kabarcıkları). [Eşanl. VEZİKüL.] — Derinin yüzeyinde ortaya çıkan, içi bulanık ya da kanlı seroz bir sıvıyla dolu olan ırı kabartı. (Vücutta devamlı sürtünme ve tazyik altında kalan yerlerde [eller ve ayaklar gibi] meydana gelen travma lezyonlarıdır. Yanıktan, yakıcı maddelerden ya da kabarcıklı bir hastalıktan ileri gelenlere fiske denir.)
—Hidr bağl. Kalıbı sökülmüş bir betonun yüzeyinde görülen ufak boşluklar,
—Kâğ. san. Kâğıdın yüzeyinde mahalli olarak görülen ve kurutulurken yapraktaki suyun çok acele buharlaşmasından lanan kabarıklık. || Hava kabarcığı, lifli iki katman ya da iki kat içinde oluşan hava kesesi.
—Krist. ve Miner. Kristallerde mikroskopla görülen ve çoğunlukla sıvı katışkıların içinde yer edinen devingen gaz kabarcığı.
—Metalürj. Malzemenin (çoğu zaman sac ya da profil) içten ayrılması sonucu doğan, şişkinlik biçiminde yüzey özürü. (Kabarcıklar mekanik şekil değişiklik yapma ya da yüzey temizleme esnasında ortaya çıkar.)
—Patol. irinli kabarcık, içinde ne olduğu kısmen irinli olan kabarcık.
—Pnömol. Amfızem kabarcığı, akciğerin içinde oluşan, bir santimetreden büyük çapta, azca ya da çok şişkin, ince çeperli, işlevsiz, neredeyse asla sıkıştırılama- yan, fakat sıkışabilir hale de gelebilen hava kabarcığı.
—Reanim. Kabarcık alma aygıtı, organizmaya şırınga edilen ya da organizmadan çıktıktan sonrasında tekrardan şırınga edilecek olan bir sıvının içindeki hava kabarcıklarını yok etmeye yarayan aygıt. (Bk. ansikl. böl.)
—Teknol. Gaz kabarcığı, erimiş metal ya da cam kütlesinde katılaşma esnasında hapsolmuş gazla dolu boşluk. (Bk. ansikl. böl. Kaynakç. ve Metalürj.)
—Tekst. Bir kumaş parçasında ya da herhangi bir dokumada, ipliklerin toplanması sonucu oluşan üretim hatası.
—Tip. Tazyik altından hızla çıkma yüzünden (deniz dalgıçları) deride ağrılı şişlik biçiminde oluşan hava ambolileri.
—Vet. Ak kabarcık, kirpikli bir Protozoa' nın (ichtyophtirius multifiliis) tatlısu balıklarında yol açmış olduğu hastalık. (Bu asalak hastalığı, üstderi ve yüzgeçler üstünde ufak beyaz lekelerin ortaya çıkmasıyla kendini gösterir. Sık sık rastlandığı akvaryumlarda kinin ya da metilen mavisi kullanılarak kolayca tedavi edilebilen ak kabarcık hastalığı, büyük yetiştirme havuzlarında çok mühim kayıplara yol açabilir.)
—ANSİKL. Fiz. Yüzey gerilimi, ayırma yüzeyinde minumum düzeye indirme eğilimi gösterir; dolayısıyla bir sıvı içinde gaz kabarcıkları, başka gerilme kuvveti yoksa, belli bir hacim için yüzeyi minimum düzeye indiren bir şekil, kısaca bir küre biçimini alır. Bir kabarcığın iç basıncıyla dış basıncı arasındaki Ap farkı, Laplace yasasıyla, kısaca eşitliğiyle belirtilir; eşitlikte A iki ortam için yüzey gerilimi, kabarcığın yarıçapıdır.
Sabun kabarcıkları. Suya bir yüzey etkeni, mesela sabun katılırsa, yüzey geri- liminin düşmesine ve ince zarlı kabarcıkların oluşumuna neden olur. Zarlarda doğan ışık girişimleri "sabun kabarcıklarfnın sedeflenmesine niçin olur.
—Kaynakç. Bir taki katışkıların çeşitli sebepleri olabilir:
1. iyi yapılmamış bir kaynağın tutması esnasında kenardaki çekinti boşluğunda gaz hapsolabilir: tekli gaz kabarcığı;
2. gazlar metalinde sıvı hal ile katı hal içinde çözünürlük değişimleri gösterir ve katılaşma esnasında açığa çıkarak gaz yuvalarının ya da tekli gaz kabarcıklarım oluşumuna yol açabilirler;
3. erimiş metal içinde doğan kimyasal tepkimelerden lanabilir;
4. elektrot örtülerinin soğurduğu su, arkı içinde buharlaşabilir.
Kalıntılar radyografiyle ya da sesötesi dalgalarla algılanır.
Kaynak yapmadan ilkin ihtimaller içinde özürün kökenine nazaran alınan belirli önlemlerle (elektrotları kurutma, sakinleştirilmiş çeliklerin seçimi, vb.), yapma esnasında ise işlemsel önlemlerle özürlerin oluşumu engellenebilir.
—Metalürj. Metal döküm parçaları katılaşırken çeşitli boyutlarda ve şekilde, kökenine nazaran değişik renklerde (parlak, mavi, oksitlenmiş), düz çeperli gaz kabarcıkları oluşur. Bu kabarcıklar, metallerde katı halde sıvı hale nazaran daha azca çözünen ve katılaşma esnasında açığa çıkan gazlardan (hidrojen), kalıp ya da kum maçada bulunan ve kalıp kütlesinden olağan şekilde kaçamayan gazlardan (su buharı) ya da erimiş metal kütlesinde kimyasal tepkimeler sonucu açığa çıkan gazlardan (çeliklerde karbonmonoksit, bakır alaşımlarında su buharı ve karbondioksit) lanır. Kum kalıbın standardını artırma, döküm koşullarını iyileştirme, sakinleştiriciler ve oksit gidericiler kullanma şeklinde yollarla bu kabarcıkların oluşumu kısmen önlenebilir Külçeleri biçimlendirme ve işlemeden sonrasında gaz kabarcıklarının metal kütlesindeki dağılımına nazaran, yüzeysel gözenekler, mikroskopik boşluklar ya da mikrokabarcıklar görülür. Kaynayan çeliklerde karbonmonoksıtten lanmış gaz kabarcıkları katılaşma büzülmesini dengelemeyi sağlar, (GAZ' BOŞLUĞU, GÖZENEKLİLİK.)
—Reanim. Kabarcık alma aygıtı, eğik bölümünden sıvının akıtıldığı bir çeşit süzme kabıdır. Bilhassa suni “kalp-akciğer", "suni böbrek" şeklinde araçlara ekli kan verme aygıtlarında bulunur.
Kaynak: Büyük Larousse
Mahalli Kabarcık
Kabarcık Bulutsusu
kabarcık
isim
1 . İçi su ya da hava dolu küçük kabartı ya da kürecik:
"Bardağın içindeki maden suyu kabarcıklarının pıtır pıtır söndüğü bile duyuluyordu."- H. Taner.
2 . Vücutta oluşan sivilce şeklinde ufak şişkinlik.
3 . (metal biliminde) Sıvı ya da katıların içinde oluşan gaz hacmi.
4 . Kabartı:
"Köy, dağın ortasında, toprak kabarcıkları şeklinde dizilen evleriyle bir mezarlığa benziyordu."- H. E. Adıvar.
isim
1 . İçi su ya da hava dolu küçük kabartı ya da kürecik:
"Bardağın içindeki maden suyu kabarcıklarının pıtır pıtır söndüğü bile duyuluyordu."- H. Taner.
2 . Vücutta oluşan sivilce şeklinde ufak şişkinlik.
3 . (metal biliminde) Sıvı ya da katıların içinde oluşan gaz hacmi.
4 . Kabartı:
"Köy, dağın ortasında, toprak kabarcıkları şeklinde dizilen evleriyle bir mezarlığa benziyordu."- H. E. Adıvar.
kabarcık ingilizcesi
- bubble; blister, pimple
Mahalli Kabarcık
Kabarcık Bulutsusu
YORUMLAR