İsim : kadastro İspanyolca . catastro Bir ülkedeki her çeşit arazi ve mülk yerinin, alanının, sınırlarının ve değerlerinin devlet...
İsim: kadastro
İspanyolca. catastro
Bir ülkedeki her çeşit arazi ve mülk yerinin, alanının, sınırlarının ve değerlerinin devlet eliyle belirlenip plana bağlanması işi:
Birleşik Sözler:
Kadastro memuru.
Kadastro emekleri.
Kaynak: TDK
Harita Kadastro Teknisyeni
Eşit ağırlık puanım 270, 2 senelik muhasebe ya da kadastro kısmı gelir mi?
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası - Ankara
Kadastro Nedir?
Kadastro, bir bölgedeki hususi arsaların kaydıdır; bu arsalar dizgesel şekilde numaralandırılır, her birinin çevresi ve parsel tanımlayıcısı büyük ölçekli haritalarda gösterilir, hem haritada hem de kayıt defterinde bu arsanın niteliği, büyüklüğü, kıymeti ve onunla ilgili hukukî haklar belirtilir. Gündelik dilde kadastronun birkaç anlamı vardır: Birincisi, hususi arsaların bir kamu kuruluşunda tutulan kayıtlarıdır. İkinci anlamı bu kayıtları tutan ve onları yönetim eden kuruluşun adıdır. üçüncü anlamı bu kuruluşun yapmış olduğu işlerdir. Türk Kadastro Kanunu'nda kadastro "taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üstünde belirtilerek hukuki durumlarının ve üstündeki hakların tespit edilmesi işlemi" olarak tanımlanmıştır. Ödat hali "kadastral"dir. Kadastral haritalara güncel dilde tapu haritası ya da kadastro paftası da denir. Kadastrolar dünyada bir çok ülkede, tapu sicili şeklinde başka belgelerin eşliğinde kullanılır.
Etimoloji
Kadastro, Fransızca "Cadastre", o dile de İtalyanca "catastro" sözcüğünden gelmiştir. Catastro sözcüğünün membaı Yunanca κατάστιχον ([katastikhon], defter ya da kayıt) ve ondan ilkin κατά στίχον ([kata stikhon] "çizgi üstünden") sözcükleridir; doğrusu kadastro arsa sınırlarını belirleyen köşe taşları arasındaki düz çizgiler ve mesafeler süresince ilerlemek kavramından türetilmiştir. Bizans İmparatorluğunda toprak vergisinin adı katastikon olmuş, Venedik Cumhuriyeti kendi vergi sistemi için Bizans sistemini uygulamış ve bu adı catasticon olarak tekrardan İtalyancalaştırmıştır.
Amaç
Kadastro kayıtlarının üç amacı vardır: 1) ödenecek emlak vergisi miktarını belirlemek için bir toprağın kıymetini kaydetmek, 2) iyelik haklarının korunması için toprağın boyutlarını ve sınırlarını belirlemek, 3) bayındır planlaması ve kırsal kalkınma için bir temel oluşturmak. Değişik ülkelerde bu amaçların hangisinin önde geldiğine bağlı olarak kadastronun değişik anlamları, değişik kurumlaşmaları olabilir. Mesela eski Doğu Bloğu vatanlarında hususi iyelik olmamasına rapmen kadastro daireleri vardı, bunların amacı beş senelik kalkınma planlarına destek olmaktı; bu ülkelerin kadastro kayıtlarında toprak kalitesi, su ları ve yollara yakınlık, iklim şartları şeklinde bilgiler bulunurdu. Batı Avrupa'da kadastronun amacı toprak vergisinin toplanmasını sağlamakken, Britanya'da esas amaç iyelik haklarının korunmasıdır.
Bu amaçlara hizmet eden üç tip kadastro bilgisi olabilir: 1) malî kadastro: toprağın kıymeti, 2) hukuki kadastro: toprak üstündeki haklar. 3) geometrik kadastro: toprağın ölçümleri, parçaları, vizyonu ve konumu hakkında bilgiler. Bir çok ülkede bu bilgilerin üçü de kaydedilir.
Toprak kıymeti genel anlamda alım-satım bilgilerine dayalıdır fakat ihtiyaca gore kimi zaman toprağın kıymeti tekrardan belirlenebilir.
Hukuki kadastro bilgilerinde mesela ipotekli bir arsada hem arsanın sahibi hem de ipotek sahibi belirtilebilir, bir derebeylik sisteminde hem toprağın sahibi hem de üstünde çalışan ziraatçi belirtilebilir, başka durumlarda geçiş ya da kullanım hakları, mülkiyetten ayrı olarak kaydedilebilir. Geometrik kadastro bilgilerini elde etmek için haritacılık ve yazılı metinlerdeki arazi tariflerine dayanılır. Yazılı kayıtların olmaması halinde mahalli yetkililerin sözlü ifadesine de dayanılabilir.
Tarih
Kişilerin topraklarının sınırlarının bilinmesi gereği çok eskilere dayanır. MÖ 3000 yıllarında Nil vadisindeki ziraat haklarının düzenlenmesi için kayıtlar mevcuttur.
Girsu'da (Mezopotamya'da) M.Ö. 2300 yıllarına ilişik bir kil tablette bir grup toprak parselinin planları, yüzölçümleri ve tasfirleri bulunmuştur. Etrüsk uygarlığı hakkında Etrusca disciplinabelgelerinde, şehirlerin kurulmasında kadastro işlemlerinin dinî ve töresel bir bağlam içinde yapıldığı yazılıdır.
Sümer kralı Şulgi, Ur şehri için bir toprak kayıt sistemi kurmuştur.
Roma eyaletlerinde toprak vergisi capitatio terreno nun toplanmasında vergi amaçlı toprak birimlerine "capitatio" (ya da capist) denirdi. Bu toprak birimlerin kaydına (bir başka görüşe gore, bir bölgedeki toprak sahiplerinin kaydına) Capitastrum denirdi. Orta çağlarda bu kayıtlar capitastrum olarak adlandırılırdı ve bu sözcük sonrasında catastrum olarak değişmiştir.
Orta Çağlarda Avrupa'da kadastronun amacı, vergi toplamak amacıyla kilise topraklarının, derebeylerinin, çiftçilerin toprakların büyüklüğünü belirlemekti. Bu kayıtlar mülkü tasvir edip ortalama büyüklüğünü belirtmenin yanı sıra, kimi zaman kolay planlar da içerirdi. Derebeyi için çalışan vasallar durumunda toprağın sahibi olan derebeyi ve onu çalıştıran çiftçinin adları da kaydedilirdi. İngiltere'deDomesday Book bunun ilk örneklerindendir. I. William direktifiyle 1086'da İngiltere'nin her tarafında toprak sahiplerinin ne kadar toprak ve hayvan sahibi olduğu belirlenmişti. Bu kitaba dayanarak kimin ne kadar vergi ödeyeceği belirlenmişti.
Araplar'ın 10. yy'da Sicilya'yı istilasında defter adında olan kolay bir toprak kayıt sistemi başlatılmıştır. Bu sistem Cenup İtalya'nın Normanlar tarafınca istilasından sonrasında Catalogus baronum olarak geliştirilmiştir.
Fransız ihtilaline kadar Fransa'daki kadastro emekleri mahalli amaçlar (derebeyi için) için kullanılırdı. VII. Charles, XIV. Louis ve XV. Louis, merkezî bir kadastro yapmaya çaba etmelerine karşın politik direnme, ekonomik imkasızlıklar ve ölçüm araçlarının yetersizliği sebebiyle bunu gerçekleştirememişlerdir. Mahalli kadastro kayitlari vardi fakat herbiri değişik esaslara gore çalışırdı. İlk defaNapolyon, Fransa'daki 100 milyon toprağın herbirini kaydettirmiştir. Avrupa'daki millî kadastro sistemleri Napolyon'un girişimiyle ilk kere Avrupada 15 Eylül 1807'de adım atmıştır. İlk haritalı kadastro kayıtları 18. yüzyılda Savoya Dükalığı'nda hazırlanmıştır.
Osmanlılarda toprak kayıtları tahrir defterlerinde tutulurdu. Bu defterlerde vergi mükellefleri ve onların mülkleri hakkında bilgiler tutulurdu.
Kadastral harita, bir bölgedeki tüm emlağın (arsa ve binaların) haritasıdır ve kadastro kayıtlarının parçasıdır. Tapu dairesindeki kayıtlı mülklerin konumu ve sınırların resmî kanıtı sayılır. Haritada arsaların sınırları ve kayıt numaraları, belediye sınırları, binalar ve arazinin kullanım amacı kaydedilebilir.
Türkiye'de kadastral haritalar parsel, ada şeklinde parçalara bölünebilir. Kadastro parseli, sınırları belli bir iyelik arazisidir. Kadastral ada çevresi naturel kadastral ada ve suni sınırlarla çevrili olan yere kadastral ada denir. İmar uygulaması yapılınca kadastro parsellerinin yerine bayındır parselleri gelir. Kadastral yollar, bayındır planı olmayan bölgelerde kadastro haritalarındaki kimsenin mülkiyetinde olmayan alanlardır. İmar planı yapıldığında bayındır planları genel anlamda bu yollara gore oluşur.
Kadastro haritaları altyapı yatırımlarının belirlenmesinde, uzun vadeli jeolojik ve ekolojik çalışmalarda da gözününe alınır, eğer toprak mülkiyeti, incelenen olguda bir rol oynuyorsa. Kadastro haritalarında bölge adları, parsel ve tapu numaraları, mevcut yapıların bölgeleri bitişik yol ve sokak adları, belli sınırları uzunlukları ve daha eski haritalara referenslar bulunur.
Standart topografik kadastral haritalar, planimetre ayrıntıları ve bilhassa iyelik sınırlarını ayrı, yükseklik bilgilerini (eşyükseklik eğrisi) ayrı, göstermek suretiyle iki kalıp halinde ve birbirleri ile çakıştırılabilir özellikte üretilen paftalardır. Haritada naturel sınırlar (yol, kıyı, dere şeklinde) ve binalar da belirtilebilir. Çağdaş kadastro haritalarında ise coğrafi bilgi sistemleri kullanılmaktadır. Kadastral harita yapmak için arazide saha ölçüm meydana getiren kişilere mesahacı denir.
Kadastral haritalarin üretilmesi için arazi ölçümleri yapıldığı şeklinde havadan fotoğraf alımı da kullanılır. Bu ölçümler geodezik ve fotogrametrik bilgisayar programlarla haritalara dönüştürülür.
1850'lerde ABD'de odometre kullanan bir mesahacı
Kadastro, bir bölgedeki hususi arsaların kaydıdır; bu arsalar dizgesel şekilde numaralandırılır, her birinin çevresi ve parsel tanımlayıcısı büyük ölçekli haritalarda gösterilir, hem haritada hem de kayıt defterinde bu arsanın niteliği, büyüklüğü, kıymeti ve onunla ilgili hukukî haklar belirtilir. Gündelik dilde kadastronun birkaç anlamı vardır: Birincisi, hususi arsaların bir kamu kuruluşunda tutulan kayıtlarıdır. İkinci anlamı bu kayıtları tutan ve onları yönetim eden kuruluşun adıdır. üçüncü anlamı bu kuruluşun yapmış olduğu işlerdir. Türk Kadastro Kanunu'nda kadastro "taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üstünde belirtilerek hukuki durumlarının ve üstündeki hakların tespit edilmesi işlemi" olarak tanımlanmıştır. Ödat hali "kadastral"dir. Kadastral haritalara güncel dilde tapu haritası ya da kadastro paftası da denir. Kadastrolar dünyada bir çok ülkede, tapu sicili şeklinde başka belgelerin eşliğinde kullanılır.
Etimoloji
Kadastro, Fransızca "Cadastre", o dile de İtalyanca "catastro" sözcüğünden gelmiştir. Catastro sözcüğünün membaı Yunanca κατάστιχον ([katastikhon], defter ya da kayıt) ve ondan ilkin κατά στίχον ([kata stikhon] "çizgi üstünden") sözcükleridir; doğrusu kadastro arsa sınırlarını belirleyen köşe taşları arasındaki düz çizgiler ve mesafeler süresince ilerlemek kavramından türetilmiştir. Bizans İmparatorluğunda toprak vergisinin adı katastikon olmuş, Venedik Cumhuriyeti kendi vergi sistemi için Bizans sistemini uygulamış ve bu adı catasticon olarak tekrardan İtalyancalaştırmıştır.
Amaç
Kadastro kayıtlarının üç amacı vardır: 1) ödenecek emlak vergisi miktarını belirlemek için bir toprağın kıymetini kaydetmek, 2) iyelik haklarının korunması için toprağın boyutlarını ve sınırlarını belirlemek, 3) bayındır planlaması ve kırsal kalkınma için bir temel oluşturmak. Değişik ülkelerde bu amaçların hangisinin önde geldiğine bağlı olarak kadastronun değişik anlamları, değişik kurumlaşmaları olabilir. Mesela eski Doğu Bloğu vatanlarında hususi iyelik olmamasına rapmen kadastro daireleri vardı, bunların amacı beş senelik kalkınma planlarına destek olmaktı; bu ülkelerin kadastro kayıtlarında toprak kalitesi, su ları ve yollara yakınlık, iklim şartları şeklinde bilgiler bulunurdu. Batı Avrupa'da kadastronun amacı toprak vergisinin toplanmasını sağlamakken, Britanya'da esas amaç iyelik haklarının korunmasıdır.
Bu amaçlara hizmet eden üç tip kadastro bilgisi olabilir: 1) malî kadastro: toprağın kıymeti, 2) hukuki kadastro: toprak üstündeki haklar. 3) geometrik kadastro: toprağın ölçümleri, parçaları, vizyonu ve konumu hakkında bilgiler. Bir çok ülkede bu bilgilerin üçü de kaydedilir.
Toprak kıymeti genel anlamda alım-satım bilgilerine dayalıdır fakat ihtiyaca gore kimi zaman toprağın kıymeti tekrardan belirlenebilir.
Hukuki kadastro bilgilerinde mesela ipotekli bir arsada hem arsanın sahibi hem de ipotek sahibi belirtilebilir, bir derebeylik sisteminde hem toprağın sahibi hem de üstünde çalışan ziraatçi belirtilebilir, başka durumlarda geçiş ya da kullanım hakları, mülkiyetten ayrı olarak kaydedilebilir. Geometrik kadastro bilgilerini elde etmek için haritacılık ve yazılı metinlerdeki arazi tariflerine dayanılır. Yazılı kayıtların olmaması halinde mahalli yetkililerin sözlü ifadesine de dayanılabilir.
Fransa'da Maine-et-Loire'da 1750'den kalma bir derebeylik arazı planı.
Tarih
Kişilerin topraklarının sınırlarının bilinmesi gereği çok eskilere dayanır. MÖ 3000 yıllarında Nil vadisindeki ziraat haklarının düzenlenmesi için kayıtlar mevcuttur.
Girsu'da (Mezopotamya'da) M.Ö. 2300 yıllarına ilişik bir kil tablette bir grup toprak parselinin planları, yüzölçümleri ve tasfirleri bulunmuştur. Etrüsk uygarlığı hakkında Etrusca disciplinabelgelerinde, şehirlerin kurulmasında kadastro işlemlerinin dinî ve töresel bir bağlam içinde yapıldığı yazılıdır.
Sümer kralı Şulgi, Ur şehri için bir toprak kayıt sistemi kurmuştur.
Roma eyaletlerinde toprak vergisi capitatio terreno nun toplanmasında vergi amaçlı toprak birimlerine "capitatio" (ya da capist) denirdi. Bu toprak birimlerin kaydına (bir başka görüşe gore, bir bölgedeki toprak sahiplerinin kaydına) Capitastrum denirdi. Orta çağlarda bu kayıtlar capitastrum olarak adlandırılırdı ve bu sözcük sonrasında catastrum olarak değişmiştir.
Orta Çağlarda Avrupa'da kadastronun amacı, vergi toplamak amacıyla kilise topraklarının, derebeylerinin, çiftçilerin toprakların büyüklüğünü belirlemekti. Bu kayıtlar mülkü tasvir edip ortalama büyüklüğünü belirtmenin yanı sıra, kimi zaman kolay planlar da içerirdi. Derebeyi için çalışan vasallar durumunda toprağın sahibi olan derebeyi ve onu çalıştıran çiftçinin adları da kaydedilirdi. İngiltere'deDomesday Book bunun ilk örneklerindendir. I. William direktifiyle 1086'da İngiltere'nin her tarafında toprak sahiplerinin ne kadar toprak ve hayvan sahibi olduğu belirlenmişti. Bu kitaba dayanarak kimin ne kadar vergi ödeyeceği belirlenmişti.
Araplar'ın 10. yy'da Sicilya'yı istilasında defter adında olan kolay bir toprak kayıt sistemi başlatılmıştır. Bu sistem Cenup İtalya'nın Normanlar tarafınca istilasından sonrasında Catalogus baronum olarak geliştirilmiştir.
Fransız ihtilaline kadar Fransa'daki kadastro emekleri mahalli amaçlar (derebeyi için) için kullanılırdı. VII. Charles, XIV. Louis ve XV. Louis, merkezî bir kadastro yapmaya çaba etmelerine karşın politik direnme, ekonomik imkasızlıklar ve ölçüm araçlarının yetersizliği sebebiyle bunu gerçekleştirememişlerdir. Mahalli kadastro kayitlari vardi fakat herbiri değişik esaslara gore çalışırdı. İlk defaNapolyon, Fransa'daki 100 milyon toprağın herbirini kaydettirmiştir. Avrupa'daki millî kadastro sistemleri Napolyon'un girişimiyle ilk kere Avrupada 15 Eylül 1807'de adım atmıştır. İlk haritalı kadastro kayıtları 18. yüzyılda Savoya Dükalığı'nda hazırlanmıştır.
Osmanlılarda toprak kayıtları tahrir defterlerinde tutulurdu. Bu defterlerde vergi mükellefleri ve onların mülkleri hakkında bilgiler tutulurdu.
Lézignan, Hautes-Pyrénées civarında Napolyon kadastrosu için toprak kullanımını gösteren kadastral harita (1809). Etiketler, yukardan aşağı, kır, kullanılabilir toprak, otlak, bağ/bahçe, maki, orman, kestane ağaçları, kayalık, bataklık.
Kadastral harita
Kadastral harita, bir bölgedeki tüm emlağın (arsa ve binaların) haritasıdır ve kadastro kayıtlarının parçasıdır. Tapu dairesindeki kayıtlı mülklerin konumu ve sınırların resmî kanıtı sayılır. Haritada arsaların sınırları ve kayıt numaraları, belediye sınırları, binalar ve arazinin kullanım amacı kaydedilebilir.
Türkiye'de kadastral haritalar parsel, ada şeklinde parçalara bölünebilir. Kadastro parseli, sınırları belli bir iyelik arazisidir. Kadastral ada çevresi naturel kadastral ada ve suni sınırlarla çevrili olan yere kadastral ada denir. İmar uygulaması yapılınca kadastro parsellerinin yerine bayındır parselleri gelir. Kadastral yollar, bayındır planı olmayan bölgelerde kadastro haritalarındaki kimsenin mülkiyetinde olmayan alanlardır. İmar planı yapıldığında bayındır planları genel anlamda bu yollara gore oluşur.
Kadastro haritaları altyapı yatırımlarının belirlenmesinde, uzun vadeli jeolojik ve ekolojik çalışmalarda da gözününe alınır, eğer toprak mülkiyeti, incelenen olguda bir rol oynuyorsa. Kadastro haritalarında bölge adları, parsel ve tapu numaraları, mevcut yapıların bölgeleri bitişik yol ve sokak adları, belli sınırları uzunlukları ve daha eski haritalara referenslar bulunur.
Standart topografik kadastral haritalar, planimetre ayrıntıları ve bilhassa iyelik sınırlarını ayrı, yükseklik bilgilerini (eşyükseklik eğrisi) ayrı, göstermek suretiyle iki kalıp halinde ve birbirleri ile çakıştırılabilir özellikte üretilen paftalardır. Haritada naturel sınırlar (yol, kıyı, dere şeklinde) ve binalar da belirtilebilir. Çağdaş kadastro haritalarında ise coğrafi bilgi sistemleri kullanılmaktadır. Kadastral harita yapmak için arazide saha ölçüm meydana getiren kişilere mesahacı denir.
Kadastral haritalarin üretilmesi için arazi ölçümleri yapıldığı şeklinde havadan fotoğraf alımı da kullanılır. Bu ölçümler geodezik ve fotogrametrik bilgisayar programlarla haritalara dönüştürülür.
Tapu kayıtları ile ilişki
Tapu, bir emlağın mülkiyetinin kime ilişik bulunduğunu gösteren belgedir. Kadastro ise o emlağın büyüklüğünü ve konumunu tanımlar. Çeşitli ülkelerde tapu ve kadastro idaresi arasındaki ilişkiler farklıdır.
- Alman sisteminde tapu, kadastral sisteme bağlıdır. Her arsanın sahibi merkezi bir kurumda kayıtlıdır, devlet o arsanın sahibinin kim bulunduğunu kayıtlarında meblağ. Kadastronun amacı toprak ve parselleri tespit etmektir, bu yüzden kadstro dairesi çevre bakanlığı (ya da benzeri) bir bakanlığa bağlı olur.
- Fransız/Latin/ABD sisteminde arsanın özellikleri tapu belgesi üstünde kaytılıdır. Alım satım yapıldıktan sonrasında yeni mal sahibi tapusunu kaydettirir. Tapuda belirtilen arsa özellikleri kadastrodakini tutmayabilir. Kadastro kaydı toprak kaydından ayrı olarak meydana getirilen bir işlemdir. Arazi ölçümlerinin esas amacı vergilendirmedir, bu yüzden kadastro dairesi maliye bakanlığına bağlıdır.
- İngiliz sisteminde tapu ve kadastro kayıt sistemi bütünleşmiştir. Arsanın tespiti tapu işleminin parçasıdır.
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Sebep: Sayfa düzeni
Kadastro
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Bir toprak parçasındaki taşınmaz malların biçimlerinin, yerlerinin ve hukuksal durumlarının resmî makamlarca saptanması işi. Kadastrosu yapılmayan toprakların tapu sicilleri sıhhatli ve kafi değildir. Türkiye'de kadastro emekleri 1912'de başlamış, fakat hemen hemen tamamlanamamıştır. Bundan dolayı, hukuksal açıdan birçok toprak anlaşmazlıkları doğmaktadır. Kadastro işlemleri, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne bağlı il ve ilçe örgütleri eliyle yürütülmekte, bu konudaki anlaşmazlıklar kadastro komisyonları ve kadastro mahkemeleri tarafınca çözümlenmektedir.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Bir toprak parçasındaki taşınmaz malların biçimlerinin, yerlerinin ve hukuksal durumlarının resmî makamlarca saptanması işi. Kadastrosu yapılmayan toprakların tapu sicilleri sıhhatli ve kafi değildir. Türkiye'de kadastro emekleri 1912'de başlamış, fakat hemen hemen tamamlanamamıştır. Bundan dolayı, hukuksal açıdan birçok toprak anlaşmazlıkları doğmaktadır. Kadastro işlemleri, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne bağlı il ve ilçe örgütleri eliyle yürütülmekte, bu konudaki anlaşmazlıklar kadastro komisyonları ve kadastro mahkemeleri tarafınca çözümlenmektedir.
KADASTRO a. (ital. catastro).
1. Med. huk. Taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üstünde belirleyerek hukuki durumlarını saptamak için meydana getirilen işlemlerin tümü. (Bk. ansikl. böl.)
2. Kadastro mahkemesi, kadastrosu meydana getirilen yerlerdeki taşınmaz malların durumlarıyla ilgili hukuki uyuşmazlıkları çözümleyen mahkeme. (Bk. ansikl. böl.)
—Tar. Toprak vergisinin hakkaniyet ilkesine dayalı olarak saptanabilmesi amacıyla bireylere ilişkin hususi toprakların genişlik ve türünü, durum ve kıymetini belirleme işlemi. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Med huk. Kadastro taşınmazmalların plan, kroki, kayıt, defter ve kütükler şeklinde belgelerle sınırlarını saptar. Kadastro tertipli bir tapu sicili sistemi oluşturmak amacıyla yapılır. Türkiye'de kadastro işlemleri Tapu ve kadastro genel müdürlüğü tarafınca yürütülür. Kadastrosu yapılacak bölgeler ana plana uygun olarak Tapu ve kadastro genel müdürlüğü' nün önerisi ve ilgili bakanın onayı ile belirlenir. Kadastrosuna başlanacak bölgeler minimum bir ay evvelinde Resmi gazete, radyo ya da televizyonda, var ise mahalli gazetede duyurulur. Kadastro bölgesindeki her köy, belediye sınırları içindeki her mahalle kadastro emek verme alanıdır. Kadastro işlemini meydana getirecek ekip, minimum iki kadastro teknisyeni, mahalle ya da köy muhtarı ile üç bilirkişiden oluşur. Kadastro teknisyenleri hazır bulunan mal sahipleri önünde, var ise harita, tapu ve vergi kayıtlarıyla diğeri belgeleri bilirkişi ve muhtarın bilgisinden de yararlanarak inceler ve her taşınmaz mal için kadastro raporu düzenler. Kadastro tutanağında taşınmaz mallar sınırlandırılır ye hak sahipleri belirlenir. Kadastro raporu düzenlendikten sonrasında meydana getirilen tespitlere itiraz edilebilir, itirazlar kadastro komisyonunda incelenir. Çözümlenemeyen mevzularda kadastro mahkemesi görevlidir. Kadastro müdürü tutanaklara dayanarak askı cetvelleri düzenler. Bu tarz şeyleri otuz gün süre ile duyuru ettirir, itirazı olanlar duyuru süresi içinde kadastro mahkemesinde dava açabilirler. Süre geçtikten sonrasında dava açılmayan kadastro tutanaklarındaki sınırlandırma ve tespitler kesinleşir, Kadastro müdürünün onayladığı kesinleşmiş tutanaklarla kadastro mahkemesinin kesinleşmiş kararlan en geç üç ay içinde tapu kütüklerine kaydedilir. Kadastrosu tamamlanan emek verme alanı içinde kalan eski tapu kayıtlarına dayanılarak kadastro ve tapu sicil müdürlüklerinde işlem yapılamaz.
Kadastro mahkemesi 21 haziran 1987 tarih ve 3402 sayılı Kadastro kanunu'na gore her kadastro bölgesinde tek yargıçlı ve asliye mahkemesi durumunda kurulur. Kadastro mahkemesi taşınmaz mal mülkiyetine ve sınırı olan ayni haklara, tapuya tescil ya da şerh verilecek diğeri haklara sınır ve ölçü uyuşmazlıklarına, kadastroya ve tapu sicilini ilgilendiren benzeri davalara ve hususi kanunlarla kendisine verilen işlere bakar; kadastroyla ilgili kalıtım uyuşmazlıklarını çözümler, istendiğinde kalıtım belgesi verir.
—Tar. Eskiçağlardan beri mevcud kadastro çalışmalarına Kaldeliler'den kalma tabletlerde (İ.Ö. 4000), Nil'in taşması sonucu balçık altında kalan verimli toprakların her yıl sınırlarını saptamak için eski Mısırlılar'ın kullandıkları papirüs tomarlarında ve bilhassa toprak parçalarının yüzölçümlerini, oralarda oturanların adlarıyla ödedikleri kira bedellerini gösteren Roma imparatorluğu dönemindeki belgelerde rastlanır. OsmanlI devletinde arazi hukukunu düzenleyen kurallar, Murat I döneminde (1360-1389) ortaya çıkan tımar yöntemiyle başladı. Birçok düzensizliğe neden olan tımar yöntemi, Bayezit I (Yıldırım) döneminden (1389-1402) başlayarak zaman içinde yerini muhassıllıklar ve mültezimliklere bıraktı. Yaptıkları hizmet ya da ödedikleri paranın karşılığı olarak devlete ilişik bazı topraklar üstünde tutum hakkı edinen tımar ve zeamet sahipleriyle mültezim ve muhassıllar, bu toprakları kullanıma vererek karşılığında "âşâr†denen bir vergi alırlardı. Topraklarını kullanan kişilere verdikleri tutum belgeleri de "sipahiâ€, "mültezimâ€, “muhassıl senedi†ya da “temessükü†adıyla anılırdı. Tapu yazımına ilişkin kayıtlara Süleyman I (Kanuni) döneminde (1520-1566) başlandıysa da toprak hukuku sadece 1858 Arazi kanunu çıktıktan sonrasında köklü kurallara bağlandı. Daha öncesine ilişkin kanun hükmündeki irade ve fermanlar, tarifname ve talimatnameler bu yasayla tekrardan düzenlenip mülki arazi; miri arazi; vakıf arazisi; kamu yararına ayrılmış metruk arazi; kimsenin yararlanmadığı ölü arazi olarak beşe bölündü. Bunlardan kayıtları şeriye mahkemelerince tutulan mülki arazi sahiplerine "şeri hüccet" denen belgeler verildi. Arz sahibi yetkisiyle işlemleri sipahi, mültezim ve muhassıllar tarafınca yürütülen miri arazi, askeri amaçlara ayrıldı. Mütevelliler de vakıf arazisi için temessük senetleri verdiler. Defteri hakani nazırı Kâni Paşa döneminde (1871-1873) taşınmaz malların yazımları yapılarak sahiplerine tapu senetleri verilmeye başlandı. Bundan dolayı Kâni Paşa Türkiye'de tapu sisteminin kurucusu sayılır. O güne kadar tutulmuş tüm kayıtların tapu dairelerine devredilmesi ve araziyle ilgili işlemlerin bundan bu şekilde bu dairelerce yürütülmesi buyruldu (1874). Tapu ve kadastro işlerinde çalıştırılacak elemanları yetiştirmek suretiyle İstanbul'da Tapu ve Kadastro mektebi âlisi adıyla bir okul kuruldu (1911). Defteri hakani nazırı Mahmut Esat Efendi, “Emvali gayrımenkule ve tahriri hakkında kanunu muvakkat" adı altında çıkarttığı yasayla (5 şubat 1912) ilk kadastro çalışmalarını başlattı. Birinci Dünya savaşı, çalışmalara ara verilmesine niçin oldu. Cumhuriyet döneminde tekrardan başlamış olan emek harcamalar sonunda 22 nisan 1925 tarih ve 658 sayılı yasayla Tapu genel müdürlüğü'ne bağlı bir kadastro örgütünün kurulmasına karar verildi. Yurttaşlık yasası'nın (Çağdaş kanun) yürürlüğe girmesi sonucu (1926) Osmanlı devletinin taşınmaz mal tasarrufuna ilişkin kuralları köklü bir değişime uğradı. Taşınmaz mal tasarrufunun Yurttaşlık yasası'nın aramış olduğu nitelikteki sicillere bağlanması için 2613 sayılı Kadastro ve Tapu tahriri yasası çıkarıldı (11 aralık 1934). Lise ayarında bir meslek okulu durumuna getirilen İstanbul'daki Tapu ve kadastro mektebi, Kadastro meslek okulu adını alarak Ankara'ya taşındı (1936). İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisinde harita ve kadastro mühendislerini yetiştirecek bir bölüm açıldı (1949). Bu bölümde fotogrametri dersi okutmak suretiyle dışardan yabancı uzman öğretmenler getirtildi (1950). Arazinin havadan fotoğraflarını çekmek için dört aygıt satın alınarak bunlardan biri İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisine yerleştirilirken (1952), üçü de Tapu ve Kadastro genel müdürlüğü'ne verildi. Böylece Fotogrametri dairesi çağcıl yöntemlerle çalışmalarına başladı (1956). Bilhassa 1970'li yıllarda İBM 1620 elektronik hesap makineleri (bilgisayar) hizmete girdikten sonrasında tüm hesap işlemlerinin programlı olarak bu çağdaş aygıtlarda yapılmasıyla, kadastro emekleri daha kati bir belirginlik kazanmıştır. İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisi'ni bitirenlerden doktorasını verenler, İstanbul ve Karadeniz üniversitelerinde oluşturulan Jeodezi ve fotogrametri bölümlerinde öğretim üyesi oldular. Böylece yetişen teknik kadro ve kurulan modern teknoloji yardımıyla Türkiye, çok yönlü kadastro çalışmalarını yürütebilecek bir düzeye ulaştı.
1. Med. huk. Taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üstünde belirleyerek hukuki durumlarını saptamak için meydana getirilen işlemlerin tümü. (Bk. ansikl. böl.)
2. Kadastro mahkemesi, kadastrosu meydana getirilen yerlerdeki taşınmaz malların durumlarıyla ilgili hukuki uyuşmazlıkları çözümleyen mahkeme. (Bk. ansikl. böl.)
—Tar. Toprak vergisinin hakkaniyet ilkesine dayalı olarak saptanabilmesi amacıyla bireylere ilişkin hususi toprakların genişlik ve türünü, durum ve kıymetini belirleme işlemi. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Med huk. Kadastro taşınmazmalların plan, kroki, kayıt, defter ve kütükler şeklinde belgelerle sınırlarını saptar. Kadastro tertipli bir tapu sicili sistemi oluşturmak amacıyla yapılır. Türkiye'de kadastro işlemleri Tapu ve kadastro genel müdürlüğü tarafınca yürütülür. Kadastrosu yapılacak bölgeler ana plana uygun olarak Tapu ve kadastro genel müdürlüğü' nün önerisi ve ilgili bakanın onayı ile belirlenir. Kadastrosuna başlanacak bölgeler minimum bir ay evvelinde Resmi gazete, radyo ya da televizyonda, var ise mahalli gazetede duyurulur. Kadastro bölgesindeki her köy, belediye sınırları içindeki her mahalle kadastro emek verme alanıdır. Kadastro işlemini meydana getirecek ekip, minimum iki kadastro teknisyeni, mahalle ya da köy muhtarı ile üç bilirkişiden oluşur. Kadastro teknisyenleri hazır bulunan mal sahipleri önünde, var ise harita, tapu ve vergi kayıtlarıyla diğeri belgeleri bilirkişi ve muhtarın bilgisinden de yararlanarak inceler ve her taşınmaz mal için kadastro raporu düzenler. Kadastro tutanağında taşınmaz mallar sınırlandırılır ye hak sahipleri belirlenir. Kadastro raporu düzenlendikten sonrasında meydana getirilen tespitlere itiraz edilebilir, itirazlar kadastro komisyonunda incelenir. Çözümlenemeyen mevzularda kadastro mahkemesi görevlidir. Kadastro müdürü tutanaklara dayanarak askı cetvelleri düzenler. Bu tarz şeyleri otuz gün süre ile duyuru ettirir, itirazı olanlar duyuru süresi içinde kadastro mahkemesinde dava açabilirler. Süre geçtikten sonrasında dava açılmayan kadastro tutanaklarındaki sınırlandırma ve tespitler kesinleşir, Kadastro müdürünün onayladığı kesinleşmiş tutanaklarla kadastro mahkemesinin kesinleşmiş kararlan en geç üç ay içinde tapu kütüklerine kaydedilir. Kadastrosu tamamlanan emek verme alanı içinde kalan eski tapu kayıtlarına dayanılarak kadastro ve tapu sicil müdürlüklerinde işlem yapılamaz.
Kadastro mahkemesi 21 haziran 1987 tarih ve 3402 sayılı Kadastro kanunu'na gore her kadastro bölgesinde tek yargıçlı ve asliye mahkemesi durumunda kurulur. Kadastro mahkemesi taşınmaz mal mülkiyetine ve sınırı olan ayni haklara, tapuya tescil ya da şerh verilecek diğeri haklara sınır ve ölçü uyuşmazlıklarına, kadastroya ve tapu sicilini ilgilendiren benzeri davalara ve hususi kanunlarla kendisine verilen işlere bakar; kadastroyla ilgili kalıtım uyuşmazlıklarını çözümler, istendiğinde kalıtım belgesi verir.
—Tar. Eskiçağlardan beri mevcud kadastro çalışmalarına Kaldeliler'den kalma tabletlerde (İ.Ö. 4000), Nil'in taşması sonucu balçık altında kalan verimli toprakların her yıl sınırlarını saptamak için eski Mısırlılar'ın kullandıkları papirüs tomarlarında ve bilhassa toprak parçalarının yüzölçümlerini, oralarda oturanların adlarıyla ödedikleri kira bedellerini gösteren Roma imparatorluğu dönemindeki belgelerde rastlanır. OsmanlI devletinde arazi hukukunu düzenleyen kurallar, Murat I döneminde (1360-1389) ortaya çıkan tımar yöntemiyle başladı. Birçok düzensizliğe neden olan tımar yöntemi, Bayezit I (Yıldırım) döneminden (1389-1402) başlayarak zaman içinde yerini muhassıllıklar ve mültezimliklere bıraktı. Yaptıkları hizmet ya da ödedikleri paranın karşılığı olarak devlete ilişik bazı topraklar üstünde tutum hakkı edinen tımar ve zeamet sahipleriyle mültezim ve muhassıllar, bu toprakları kullanıma vererek karşılığında "âşâr†denen bir vergi alırlardı. Topraklarını kullanan kişilere verdikleri tutum belgeleri de "sipahiâ€, "mültezimâ€, “muhassıl senedi†ya da “temessükü†adıyla anılırdı. Tapu yazımına ilişkin kayıtlara Süleyman I (Kanuni) döneminde (1520-1566) başlandıysa da toprak hukuku sadece 1858 Arazi kanunu çıktıktan sonrasında köklü kurallara bağlandı. Daha öncesine ilişkin kanun hükmündeki irade ve fermanlar, tarifname ve talimatnameler bu yasayla tekrardan düzenlenip mülki arazi; miri arazi; vakıf arazisi; kamu yararına ayrılmış metruk arazi; kimsenin yararlanmadığı ölü arazi olarak beşe bölündü. Bunlardan kayıtları şeriye mahkemelerince tutulan mülki arazi sahiplerine "şeri hüccet" denen belgeler verildi. Arz sahibi yetkisiyle işlemleri sipahi, mültezim ve muhassıllar tarafınca yürütülen miri arazi, askeri amaçlara ayrıldı. Mütevelliler de vakıf arazisi için temessük senetleri verdiler. Defteri hakani nazırı Kâni Paşa döneminde (1871-1873) taşınmaz malların yazımları yapılarak sahiplerine tapu senetleri verilmeye başlandı. Bundan dolayı Kâni Paşa Türkiye'de tapu sisteminin kurucusu sayılır. O güne kadar tutulmuş tüm kayıtların tapu dairelerine devredilmesi ve araziyle ilgili işlemlerin bundan bu şekilde bu dairelerce yürütülmesi buyruldu (1874). Tapu ve kadastro işlerinde çalıştırılacak elemanları yetiştirmek suretiyle İstanbul'da Tapu ve Kadastro mektebi âlisi adıyla bir okul kuruldu (1911). Defteri hakani nazırı Mahmut Esat Efendi, “Emvali gayrımenkule ve tahriri hakkında kanunu muvakkat" adı altında çıkarttığı yasayla (5 şubat 1912) ilk kadastro çalışmalarını başlattı. Birinci Dünya savaşı, çalışmalara ara verilmesine niçin oldu. Cumhuriyet döneminde tekrardan başlamış olan emek harcamalar sonunda 22 nisan 1925 tarih ve 658 sayılı yasayla Tapu genel müdürlüğü'ne bağlı bir kadastro örgütünün kurulmasına karar verildi. Yurttaşlık yasası'nın (Çağdaş kanun) yürürlüğe girmesi sonucu (1926) Osmanlı devletinin taşınmaz mal tasarrufuna ilişkin kuralları köklü bir değişime uğradı. Taşınmaz mal tasarrufunun Yurttaşlık yasası'nın aramış olduğu nitelikteki sicillere bağlanması için 2613 sayılı Kadastro ve Tapu tahriri yasası çıkarıldı (11 aralık 1934). Lise ayarında bir meslek okulu durumuna getirilen İstanbul'daki Tapu ve kadastro mektebi, Kadastro meslek okulu adını alarak Ankara'ya taşındı (1936). İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisinde harita ve kadastro mühendislerini yetiştirecek bir bölüm açıldı (1949). Bu bölümde fotogrametri dersi okutmak suretiyle dışardan yabancı uzman öğretmenler getirtildi (1950). Arazinin havadan fotoğraflarını çekmek için dört aygıt satın alınarak bunlardan biri İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisine yerleştirilirken (1952), üçü de Tapu ve Kadastro genel müdürlüğü'ne verildi. Böylece Fotogrametri dairesi çağcıl yöntemlerle çalışmalarına başladı (1956). Bilhassa 1970'li yıllarda İBM 1620 elektronik hesap makineleri (bilgisayar) hizmete girdikten sonrasında tüm hesap işlemlerinin programlı olarak bu çağdaş aygıtlarda yapılmasıyla, kadastro emekleri daha kati bir belirginlik kazanmıştır. İstanbul Devlet mühendislik ve mimarlık akademisi'ni bitirenlerden doktorasını verenler, İstanbul ve Karadeniz üniversitelerinde oluşturulan Jeodezi ve fotogrametri bölümlerinde öğretim üyesi oldular. Böylece yetişen teknik kadro ve kurulan modern teknoloji yardımıyla Türkiye, çok yönlü kadastro çalışmalarını yürütebilecek bir düzeye ulaştı.
Kaynak: Büyük Larousse
kadastro
isim (kada'stro) İtalyanca catastro
kadastroya geçmek
isim (kada'stro) İtalyanca catastro
- Bir ülkedeki her çeşit arazi ve mülklerin yerinin, alanının, sınırlarının ve değerlerinin devlet eliyle belirlenip plana bağlanması işi.
kadastroya geçmek
kadastro ingilizcesi
cadastral survey.
-sunu çýkarmak /ýn/ to make a cadastral survey of (an area).
- dairesi government office where cadastral records are kept.
-ya geçmek (for property) to be registered in a cadastre.
- haritasý cadastral map.
- krokisi cadastral sketch.
- memuru
1. official who surveys and appraises land.
2. official in an office for cadastral records.
- planý cadastral plan.
cadastral survey.
-sunu çýkarmak /ýn/ to make a cadastral survey of (an area).
- dairesi government office where cadastral records are kept.
-ya geçmek (for property) to be registered in a cadastre.
- haritasý cadastral map.
- krokisi cadastral sketch.
- memuru
1. official who surveys and appraises land.
2. official in an office for cadastral records.
- planý cadastral plan.
Harita Kadastro Teknisyeni
Eşit ağırlık puanım 270, 2 senelik muhasebe ya da kadastro kısmı gelir mi?
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası - Ankara
YORUMLAR