KAPALILIK a. 1. Kapalı olma şartları. 2. Kavranması, anlaşılması güç bir ya- zının, sözün niteliği; ipham. 3. İçe dönük, güç ilişki ...
KAPALILIK a.
1. Kapalı olma şartları.
2. Kavranması, anlaşılması güç bir ya- zının, sözün niteliği; ipham.
3. İçe dönük, güç ilişki kurulan bir kimsenin niteliği
—Biyol. Dışa kapalılık, sınırı olan bir biyotop- ta (ada, göl, mağara vb.) yer edinen ve oradan çıkamayan bir diri topluluğunun, bi- yosenozun, bir hayvan ya da nebat türünün şartları. (Bk. ansikl. böl.)
—Ed. Bir yapıtın anlaşılmasını, okuyucuda bir özümseme uğraşı halinde getirmeyi amaçlayan hususi şekiller yaratmaya yönelik sanat eğilimi. (Bk. ansikl. böl.)
—Sesbilg. Ses yolunun, bir ses biriminin çıkarılması esnasında gerçekleşen daralma derecesi. (Kapalılık, bir kapantılı ünsüz durumunda, kapanmaya değin gider.)
—Tip. Vücutta tabii olarak açık olması ihtiyaç duyulan tabii bir yerin (ağız, burun, makat vb.) doğuştan kapalı olma şartları.
—Vet. Anüs kapalılığı, domuz yavrusunda ve danada oldukça sık görülen hastalık. (Tayda, köpek ve kedi eniğinde seyrek görülür. Suni bir anüs açmayı öngören cerrahi bir müdahaleyi gerektirir.) [Eşanl. APROKSİ.)
—ANSİKt. Biyol. Dışa kapalılık adalarda yaşayan ve yüzemeyen ya da uçamayan türlerde, su haricinde, soluyamayan göl canlılarında, ışığa dayanamayan mağaracıl havyanlarda, yüksek yerlerde yaşayan ve sıcaktan korkan türlerde, hatta türlerarası hiçbir rekabete dayanamayarak benzer türler için elverişsiz ortamlarda toplaşan hayvanlarda ve bitkilerde görülür. Bundan dolayı, "coğrafi†dışa kapalılık (fizyolojik olarak aşılamayan engeller) "ekolojik" dışa kapalılıktan (türün alışmış olduğu sınırların haricinde az uygun ortam) ayrılır. Çok fazla doğurganlığa bağlı olan dışa kapalılık, tüm patojen etkileriyle beraber (gıda, erimiş oksijen eksikliği [balıklar], zehirli artıkların birikimi, vb.) çok fazla nüfus artışına neden olur. Doğurganlık azalması, bireylerin boyca küçülmesi, fizyolojik ya da biçimsel uyum, hatta başka bölgelere göçme (göçmen çekirge, lemming) yöntemiyle bir dengelenme sağlanır. Yalnız az sayıda türün katlanabildiği dışa kapalılık ada ve göllere, büyük seviyede yerleşiklik kazandırır, kısaca her izolaya özgü bir flora ve faunanın oluşmasına neden olur.
—Ed. Edebiyatta kapalılık, bazı gösterge ve simgelere dayanarak bir mana oluşturmak anlamına gelir. Bu mana, fakat yazarın ifade kodunu öğrendikten, hatta benimsedikten sonrasında anlaşılır. Bu kod, Marsilio Ficino'nun (1433-1499) bir tüm halinde derlediği, tam anlamıyla kapalı bir takım kuramlardan lanabileceği benzer biçimde, kendi çözme kurallarını kendisi saptayan bir şiir dilinden de oluşabilir. Böylelikle kapalılık, bir taraftan okurları aydınlatma savındaki mistik eğilimli yapıtların ortaçağ alegorileri, diğer taraftan da sanat yaratısına herkesçe malum alışılmış mana karşısında mutlak bir bağımsızlık sağlamayı amaçlayan yapıtların niteliğini oluşturur. Simgecilerin ve Mallarmâ'nin temsil etmiş olduğu bu eğilim, XX. yy.'da Valâry ve Saint John Perse ile sürdü ve Arturo Onofrinin (1885-1928) etkisiyle, Campana, Ungaretti ve Montale benzer biçimde İtalyan şairlerince bir şiir sanatına' dönüştürüldü.
1. Kapalı olma şartları.
2. Kavranması, anlaşılması güç bir ya- zının, sözün niteliği; ipham.
3. İçe dönük, güç ilişki kurulan bir kimsenin niteliği
—Biyol. Dışa kapalılık, sınırı olan bir biyotop- ta (ada, göl, mağara vb.) yer edinen ve oradan çıkamayan bir diri topluluğunun, bi- yosenozun, bir hayvan ya da nebat türünün şartları. (Bk. ansikl. böl.)
—Ed. Bir yapıtın anlaşılmasını, okuyucuda bir özümseme uğraşı halinde getirmeyi amaçlayan hususi şekiller yaratmaya yönelik sanat eğilimi. (Bk. ansikl. böl.)
—Sesbilg. Ses yolunun, bir ses biriminin çıkarılması esnasında gerçekleşen daralma derecesi. (Kapalılık, bir kapantılı ünsüz durumunda, kapanmaya değin gider.)
—Tip. Vücutta tabii olarak açık olması ihtiyaç duyulan tabii bir yerin (ağız, burun, makat vb.) doğuştan kapalı olma şartları.
—Vet. Anüs kapalılığı, domuz yavrusunda ve danada oldukça sık görülen hastalık. (Tayda, köpek ve kedi eniğinde seyrek görülür. Suni bir anüs açmayı öngören cerrahi bir müdahaleyi gerektirir.) [Eşanl. APROKSİ.)
—ANSİKt. Biyol. Dışa kapalılık adalarda yaşayan ve yüzemeyen ya da uçamayan türlerde, su haricinde, soluyamayan göl canlılarında, ışığa dayanamayan mağaracıl havyanlarda, yüksek yerlerde yaşayan ve sıcaktan korkan türlerde, hatta türlerarası hiçbir rekabete dayanamayarak benzer türler için elverişsiz ortamlarda toplaşan hayvanlarda ve bitkilerde görülür. Bundan dolayı, "coğrafi†dışa kapalılık (fizyolojik olarak aşılamayan engeller) "ekolojik" dışa kapalılıktan (türün alışmış olduğu sınırların haricinde az uygun ortam) ayrılır. Çok fazla doğurganlığa bağlı olan dışa kapalılık, tüm patojen etkileriyle beraber (gıda, erimiş oksijen eksikliği [balıklar], zehirli artıkların birikimi, vb.) çok fazla nüfus artışına neden olur. Doğurganlık azalması, bireylerin boyca küçülmesi, fizyolojik ya da biçimsel uyum, hatta başka bölgelere göçme (göçmen çekirge, lemming) yöntemiyle bir dengelenme sağlanır. Yalnız az sayıda türün katlanabildiği dışa kapalılık ada ve göllere, büyük seviyede yerleşiklik kazandırır, kısaca her izolaya özgü bir flora ve faunanın oluşmasına neden olur.
—Ed. Edebiyatta kapalılık, bazı gösterge ve simgelere dayanarak bir mana oluşturmak anlamına gelir. Bu mana, fakat yazarın ifade kodunu öğrendikten, hatta benimsedikten sonrasında anlaşılır. Bu kod, Marsilio Ficino'nun (1433-1499) bir tüm halinde derlediği, tam anlamıyla kapalı bir takım kuramlardan lanabileceği benzer biçimde, kendi çözme kurallarını kendisi saptayan bir şiir dilinden de oluşabilir. Böylelikle kapalılık, bir taraftan okurları aydınlatma savındaki mistik eğilimli yapıtların ortaçağ alegorileri, diğer taraftan da sanat yaratısına herkesçe malum alışılmış mana karşısında mutlak bir bağımsızlık sağlamayı amaçlayan yapıtların niteliğini oluşturur. Simgecilerin ve Mallarmâ'nin temsil etmiş olduğu bu eğilim, XX. yy.'da Valâry ve Saint John Perse ile sürdü ve Arturo Onofrinin (1885-1928) etkisiyle, Campana, Ungaretti ve Montale benzer biçimde İtalyan şairlerince bir şiir sanatına' dönüştürüldü.
Kaynak: Büyük Larousse
Kapalılık
kapalılık
isim
1 . Kapalı olma şartları.
2 . edebiyat Anlatımın açık ve kati olmama özelliği, ipham.
isim
1 . Kapalı olma şartları.
2 . edebiyat Anlatımın açık ve kati olmama özelliği, ipham.
kapalılık ingilizcesi
- closeness
Kapalılık
YORUMLAR