Kararname TDK, Türk Dil Kurumu a. (kararna:me) 1. Cumhurbaşkanının onayladığı hükûmet sonucu: “Bir sabah bir kasabada uyanırsını...
Kararname
TDK, Türk Dil Kurumu
a. (kararna:me)
1. Cumhurbaşkanının onayladığı hükûmet sonucu:
“Bir sabah bir kasabada uyanırsınız, o gün bir kararname imzalanır, akşama bir şehirli olmuş olursunuz.â€-ü. Dökmen.
2. Bakanlar Kuruluna verilen yetkilere dayanarak alınan karar:
“Hükûmetin çıkardığı kararnameden söz ediyorlar.†-N. Cumalı.
3. Bu sonucu bildiren resmî yazı: Atama ve terfi kararnameleri.
TDK, Türk Dil Kurumu
1. Cumhurbaşkanının onayladığı hükûmet sonucu:
“Bir sabah bir kasabada uyanırsınız, o gün bir kararname imzalanır, akşama bir şehirli olmuş olursunuz.â€-ü. Dökmen.
2. Bakanlar Kuruluna verilen yetkilere dayanarak alınan karar:
“Hükûmetin çıkardığı kararnameden söz ediyorlar.†-N. Cumalı.
3. Bu sonucu bildiren resmî yazı: Atama ve terfi kararnameleri.
Kanun Hükmünde Kararname (KHK)
KARARNAME a. Huk.
1. Yürütme organı tarafınca meydana getirilen düzenleyici hukuksal işlemlerin bir türü. (Bk. ansikl. böl.)
2. Bakanlar kurulu kararnamesi, bir hükümet sonucu olarak tüm bakanlar, Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafınca imzalanan kararname. (Bk. ansikl. böl.) || Kanun hükmünde kararname, Bakanlar kurulu'nun, yasama organından almış olduğu yetki çerçevesinde çıkarttığı genel düzenleyici özellikte kararname. || Ortaklaşa kararname, ilgili bakan, Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafınca imzalanan kararname.
—ANSİKL. Huk. Cumhurbaşkanı hukuksal işlemlerini kararname biçiminde yapar. Aslında parlamenter rejimde meclis önünde görevli olan Bakanlar kurulu, bu işlemlerin de gerçek yapıcısıdır; Cumhurbaşkanı'nın imzası kararnamelerin tamamlanmış sayılması için mecburi şekil koşuludur. Cumhurbaşkanı'nın bulunmadığı durumda bu görevi onun yerine TBMM başkanı yerine getirir. Kararnameler, genel olarak, ikiye ayrılır: Başbakan ve tüm bakanlar tarafınca imzalanan Bakanlar kurulu kararnamesi ile Başbakan ve ilgili bakan tarafınca imzalanan ortaklaşa (ortak) kararname (uygulamada "üçlü kararname†de denir). Kararnameler içerikleri bakımından genel ve objektif olabilecekleri şeklinde (ekonomik yaşamla ilgili genel kuralları içeren kararnameler), hususi ve bireysel durumlara ilişkin de olabilirler (işyar atama, hususi af vb. kararnameleri).
•Kanun hükmünde kararname. Türk hukukuna 1971'de meydana getirilen anayasa değişikliğiyle girmiştir. 1982 Anayasası'nda bu yetki daha geniş şekilde tanınmıştır. Buna bakılırsa TBMM, bir yetki kanunuyla Bakanlar kurulu'na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Yetki kanununda amaç, kapsam, ilkeler, kullanma süresi şeklinde noktalar belirtilmelidir. Kanun hükmünde kararnamenin, düzenleyici diğeri işlemlerden farkı, yasa ile eşit düzeyde olmasıdır. Mesela, tüzük ve yönetmelik şeklinde işlemlerle yasalarda değişim yapılması sözkonusu olmadığı halde, kanun hükmünde kararname ile bu mümkündür. Bunlar Resmi grazefe'de yayımlandıkları gün yürürlüğe girer, aynı gün TBMM'ye sunulurlar. Meclis bu tarz şeyleri kabul, ret ya da değiştirerek kabul yetkilerine haizdir. Kanun hükmünde kararnameler, Anayasa mahkemesi'nin de denetimine açıktır. 1982 Anayasası'nın bir başka yeniliği de, muhteşem hal, sıkıyönetim, seferberlik ve harp hallerinde, Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanan Bakanlar kurulu'nun, bir yetki yasası gerekmeksizin, durumun gerektirdiği tüm önlemleri kanun hükmünde kararnameler biçiminde alabilmesidir. Bunlar da TBMM onayına sunulurlar, fakat, haklarında Anayasa mahkemesi'ne başvurulamaz.
1. Yürütme organı tarafınca meydana getirilen düzenleyici hukuksal işlemlerin bir türü. (Bk. ansikl. böl.)
2. Bakanlar kurulu kararnamesi, bir hükümet sonucu olarak tüm bakanlar, Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafınca imzalanan kararname. (Bk. ansikl. böl.) || Kanun hükmünde kararname, Bakanlar kurulu'nun, yasama organından almış olduğu yetki çerçevesinde çıkarttığı genel düzenleyici özellikte kararname. || Ortaklaşa kararname, ilgili bakan, Başbakan ve Cumhurbaşkanı tarafınca imzalanan kararname.
—ANSİKL. Huk. Cumhurbaşkanı hukuksal işlemlerini kararname biçiminde yapar. Aslında parlamenter rejimde meclis önünde görevli olan Bakanlar kurulu, bu işlemlerin de gerçek yapıcısıdır; Cumhurbaşkanı'nın imzası kararnamelerin tamamlanmış sayılması için mecburi şekil koşuludur. Cumhurbaşkanı'nın bulunmadığı durumda bu görevi onun yerine TBMM başkanı yerine getirir. Kararnameler, genel olarak, ikiye ayrılır: Başbakan ve tüm bakanlar tarafınca imzalanan Bakanlar kurulu kararnamesi ile Başbakan ve ilgili bakan tarafınca imzalanan ortaklaşa (ortak) kararname (uygulamada "üçlü kararname†de denir). Kararnameler içerikleri bakımından genel ve objektif olabilecekleri şeklinde (ekonomik yaşamla ilgili genel kuralları içeren kararnameler), hususi ve bireysel durumlara ilişkin de olabilirler (işyar atama, hususi af vb. kararnameleri).
•Kanun hükmünde kararname. Türk hukukuna 1971'de meydana getirilen anayasa değişikliğiyle girmiştir. 1982 Anayasası'nda bu yetki daha geniş şekilde tanınmıştır. Buna bakılırsa TBMM, bir yetki kanunuyla Bakanlar kurulu'na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Yetki kanununda amaç, kapsam, ilkeler, kullanma süresi şeklinde noktalar belirtilmelidir. Kanun hükmünde kararnamenin, düzenleyici diğeri işlemlerden farkı, yasa ile eşit düzeyde olmasıdır. Mesela, tüzük ve yönetmelik şeklinde işlemlerle yasalarda değişim yapılması sözkonusu olmadığı halde, kanun hükmünde kararname ile bu mümkündür. Bunlar Resmi grazefe'de yayımlandıkları gün yürürlüğe girer, aynı gün TBMM'ye sunulurlar. Meclis bu tarz şeyleri kabul, ret ya da değiştirerek kabul yetkilerine haizdir. Kanun hükmünde kararnameler, Anayasa mahkemesi'nin de denetimine açıktır. 1982 Anayasası'nın bir başka yeniliği de, muhteşem hal, sıkıyönetim, seferberlik ve harp hallerinde, Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanan Bakanlar kurulu'nun, bir yetki yasası gerekmeksizin, durumun gerektirdiği tüm önlemleri kanun hükmünde kararnameler biçiminde alabilmesidir. Bunlar da TBMM onayına sunulurlar, fakat, haklarında Anayasa mahkemesi'ne başvurulamaz.
Kaynak: Büyük Larousse
kararname ingilizcesi
1. (written or printed) governmental decree or decision.
2. governmental decision signed by the Council of Ministers and/or the President of Turkey.
1. (written or printed) governmental decree or decision.
2. governmental decision signed by the Council of Ministers and/or the President of Turkey.
Kanun Hükmünde Kararname (KHK)
YORUMLAR