Osmanlı dönemine damga vurmuş sultanlardan en ünlülerinden biri olan Mahpeyker Kösem Sultan kimdir? Kösem Sultan’ın yaşamı ve Kösem Sultan p...
Osmanlı dönemine damga vurmuş sultanlardan en ünlülerinden biri olan Mahpeyker Kösem Sultan kimdir? Kösem Sultan’ın yaşamı ve Kösem Sultan periyodu vakaları ile ilgili bilgiler.
KÖSEM MAHPEYKER VALİDE SULTAN (1590 – Tinos,Yunanistan – 3 Eylül 1651, İstanbul) I. Ahmet (1603 -1617) in eşi, IV. Murat ( 1623 – 1640 ) ve Sultan İbrahim‘in (1640- 1648) anne-sidîr. Osmanlı tarihinin ünlü kadınlarındandır. Muhteşem ihtirası yüzünden oldukça negatif bir rol oynamıştır.
I. Ahmet öldüğü süre Kösem Mahpeyker Haseki, 3 şehzade anası olarak 22 yaşlarında dul kaldı. Pek akıllı ve iktidara düşkündü. Tahta üvey oğlu II. Osman‘ın çıkması gerekirken, kayınbiraderi Sultan Mustafa’nın çıkmasında mühim rol oynadı. Fakat Sultan Mustafa’nın şuuru bozuk olduğundan, 3 ay sonrasında tahta gerçek varis olan II. Osman çıkarıldı. Bu devirde 4 yıl müddetle karanlık bir rol oynadı.
1623’te büyük oğlu, IV. Murat namı ile tahta geçti; Kösem de «Valide Sultan» oldu. Padişah 11 yaşındaydı; anası naibe-i saltanat mevkiini de elinde tutuyordu. yıl sonrasında IV. Murat, babası ve ağabeysi benzer biçimde pek genç yaşlarında devlet işlerini kavramakta büyük kabiliyet gösterdi. Annesini devlet işlerine karıştırmadı; onun ihtirasını anlayınca da, Topkapı Sarayı’ndan çıkarttı; başka bir sarayda, oradan çıkmamak şartı ile oturttu; şu demek oluyor ki, bir tür hapsetti.
Kendi Oğlunu Öldürten Valide Sultan
1640’ta IV. Murat genç yaşlarında öldü. Yerine Kösem Sultan’ın 3. oğlu Sultan İbrahim geçti. Bu padişah da annesini devlet işlerine karıştırmadı; hatta Kıbrıs’a sürmeye kalkıştı. Bunun üstüne hemen hemen 45 yaşlarında bulunan Valide Sultan, oğlunu tahttan indirmek suretiyle hazırlanan komiteye girdi ve burada en büyük görevi oynadı; oğlunun öldürülmesini de tasvip edip büsbütün rahat nefes alabilmek istedi.
Tahta daha 7 yaşını bitirmemiş olan torunu IV. Mehmet geçti. Kösem Sultan, «Büyük Valide» ismi ile yeniden saltanat naibesi oldu. Fakat devlet menfaatlerini her şeyden üstün tutan ve pek genç yaşına karşın oldukça olumlu bir yüz gösteren gelini Hatice Turhan Valide Sultan ile karşı karşıya geldi. Kösem Sultan, Yeniçeri Ağaları’nın meşum zorbalığına dayanıyordu. Büyük devlet adamları, Genç Valide’yi destekliyorlardı.
Kösem Sultan’ın Ölümü
Kösem, genç gelinini ortadan kaldırmaktan başka çare görmedi. Bu sebeple de ilkin torununu ortadan kaldırmak istedi. IV. Mehmet’i öldürtecek, yerine 1 yaş ufak kardeşi Şehzade Süleyman’ı tahta çıkaracaktı; Şehzade Süleyman’ın anası pek kendi halinde bir hanımdı; Kösem’e kafa tutmak ihtimali yoktu. Suikast, Turhan Sultan tarafınca haber alındı. Suikastin yapılacağı gece, Kösem Sultan, boğulmak suretiyle öldürüldü. 56 yaşlarında bulunuyordu (3 ağustos 1651 ). Bu suretle Ağalar diktatörlüğünün yok edilmesi için de en büyük adım atılmış oldu; Köprülü, gittikçe iktidara yaklaşıyordu.
Kösem Sultan’ın Karakteri
Sultan Ahmet Camisi’nde eşi I. Ahmet’in Türbesi’ne gömülen bu dikkate kıymet hanım, para yardımıyla istediği şahsı elde edebiliyordu. Konuşma ve ikna kabiliyeti yüksekti; duygularını çok iyi saklardı. Çok büyük bir yekûn tutan serveti, ölünce Gömü’ye alındı. Halk ve efkâr-ı umumiyeyi elinde tutmaya büyük dikkat gösterir, fakirlere çok para dağıtır, her türlü hayır işlerine koşardı. Başta Üsküdar’daki görkemli Valide Camisi ya da Çinili Cami olmak suretiyle sayılamıyacak kadar da hayır eseri bırakmıştır.
YORUMLAR