Lavoisier Kısaca Hayatı

Meşhur Fransız bilim insanı Antoino Laurent de Lavoisier yaşamı ve çalışmalarına kısa bir bakış. Antoino Laurent de Lavoisier, Fransız kim...

Meşhur Fransız bilim insanı Antoino Laurent de Lavoisier yaşamı ve çalışmalarına kısa bir bakış.

Antoino Laurent de Lavoisier, Fransız kimyacısı (Paris 1743 – ay.y. 1794) 1754’te Paris’te College Mazarin’e gitti. 1763’te hukuk diplomasını, 1764’te lisans derecesini aldı. Fen bilimleriyle ilişkisini kesmedi, yerbilim ve mineoroloji incelemeleri yapmış oldu. 1764’te hidratlı kalsiyum sülfat bileşimindeki alçı taşının analizini yaptıktan sonrasında sülfirik asit ve kalkeri tekrardan ısıtarak bu organik tuzun sentezini başardı. Bu emek harcamayı Fransız bilimler Akademisi’ne sundu. 1766’da Paris sokaklarının aydınlatılmasına ilişkin çalışmasıyla altın madalya kazanmıştır. 1768’de Bilimler Akademisi destek kimyacılığına getirildi, 1778’de tam üye oldu. Fransa’da vergi toplamakla görevli Ferme Generale’de çalışmaya başladı. (1768).

1775’de devlet barut fabrikaları müfettişliğine getirildi. 1789’da Etat, Generaux’ya yedek milletvekili seçildi. 1791’de istatistiksel verilerden yararlanarak ziraat yeni vergilendirme sistemini içeren, De la Richesse Territodale du Royaume du Françe (Fransa Krallığı’nın Toprak Zenginliği Üzerine) adlı eserini yayınladı. 1789 Fransız Devrimi ile Ferme Generale’deki oranı sebebiyle krallık yandaşı olarak görülmeye başlandı ve ağır eleştirilere tutuldu. 1791’de tüm görevlerinden alındı. 1793’te Ferme Generale’nin 27 ortağıyla beraber tutuklandı. Bilim çevrelerinin tüm çabalarına rağmen ortaklarıyla beraber 8 Mayıs 1794’te birkaç saatlik duruşmadan sonrasında giyotinle idam edildi.

Çağıl kimyanın kurucusu olan Lavoisier’in, bu alandaki ilk buluşu, suyun kolay değil, oksijen ve hidrojenden oluştuğunu kanıtlamak oldu. Oksijeni buldu ve adını koydu. Kimyaya elementlerin adlandırılmasından tanımına kadar yepyeni bir görüş kazandırdı. Yunanca ve Latince köklerden yararlanarak oksijen, hidrojen, karbon benzer biçimde daha belirgin adlar önerdi ve bilim çevrelerine kabul ettirdi. Bazı bilim adamlarıyla yapmış olduğu ortak çalışmalarla 55 element saptandı. Temel eseri olan Traite Elementaire de Chimice (Temel Kimya Kitabı)’yi 1789’da yayınladı.

Bu kitapta daha ilkin 55 olarak gösterilen element sayısının 33 bulunduğunu ileri sürerek, ötekilerinin bileşik olduklarını saptadı. Yanma esnasında havadaki oksijenin tüketilmesinden sonrasında geriye solunumda kullanılmayan ve başka gazlarla kolayca tepkimeye girmeyen bir gazın kaldığını görmüş oldu. Havanın % 75’ini oluşturan bu gaza, azot adını verdi. Organik maddeleri inceleyerek, yanma sonucunda bu maddelerdeki karbon, hidrojen ve oksijen oranlarının bulmaya çalıştı. 1783’te Laplace ile Bilimler Akademisi’ne sundukları Memoire sur Chaleur (Isı Üzerine İnceleme) adlı yazının konusunu oluşturan ve termokimyanın öncüsü sayılan bu çalışmalarla, insanda, kobaylarda yanmayla solunumun arasındaki yavaş bir yanma vakası bulunduğunu, hareket ve sindirim esnasında oksijen tüketiminin arttığını deklare etti.

Başlıca eserleri: Opuscules physigues et Chimiques (Fizik ve Kimya Yazıları) 1774, Mehode de nomenclature chimique – G. de Morveau, Berthollet ve Fourcroy ile beraber (Kimyasal Adlandırma Yöntemi) 1787; Oeuvres de Lavoisier (Ö.S.) J-B Bumas ve E. Grimuux, derleme (Lavoisier’in Eserleri) 6 cilt 1862-1893. Oeuvres de Lavoisier Correspondences (öl. s.) R. Fric, derleme (Lavoisier’in Eserleri ve Yazışmaları) 1955-1964.