LİF a. (ar. lif). 1. Anat. ve Dokubil. Bazı dokuları oluşturan iplik görünümündeki yapı (kas lifi, esnek lif, sinir lifi). [Eşanl. ...
LİF
a. (ar. lif).
1. Anat. ve Dokubil. Bazı dokuları oluşturan iplik görünümündeki yapı (kas lifi, esnek lif, sinir lifi). [Eşanl. TEL.] (Bk. ansikl. böl. Dokubil.)
2. Bir ipliği, bir kâğıt yaprağını ve daha genel olarak her tür maddeyi oluşturan uzun unsur. (Bk. ansikl. böl. Kâğ. san. ve Teknol.)
3. Yıkanırken sabunlanmakta kullanılmak amacıyla kimi bitkilerden elde edilmiş tel yumak ya da bu amaçla örülmüş örgü.
4. Lif lif, ince ince, tel tel. ll Uf lif etmek, liflerini birbirinden ayırmak.
—Biyol. ince ve uzun nesne; bu şekilde olan iplik ya da madde: Ağaç kabuğunun lifleri. Sinir lifleri. Amyant lifleri.
—Bot. Kalınca zarlı ve iki ucu sivri, çok uzun hücre. (Bk. ansikl. böl.)
Hindistancevizi lifi, hindistarıcevizinin meyvesini kaplayan kabuğu oluşturan elyaf. (Hindistancevizi lifi sert, kaba ve çok renklidir, fakat odun aslı oranı yüksek olduğundan çürüme etkenlerine karşı çok büyük bir direnç gösterir. Bu maddeden çekilen iplikler ip ve hasır yapımında, ya da bozunma etkenlerine [nem, bakteriler ve çeşitli mantarlar] karşı dayanıklılık aranan kullanım alanlarına özgü kaba kumaşlann dokunmasında kullanılır.)
Ortalama lif, bir kirişin dik kesitinin ağırlık merkezini çevreleyen bir alan öğesinin çizdiği eğri. (Bk. ansikl. böl.)
lif açma, odunu oluşturan lifleri mekanik olarak ayırmak işlemi. (Bu işlem mekanik ya da ısılmekanik hamur harcı elde etmek amacıyla lif ayırıcılarda ve sulu ortamda gerçekleştirilir.)
lif çözülmesi, SAÇAKLANMA'nın eşanlamlısı.
lif katmanı, aynı bileşimde olan ve yapıştırıcı kullanmadan ıslak olarak basınçla bir araya getirilen bir ya da birkaç kattan oluşan kâğıt ya da karton katmanı. (Birçok katmandan oluşan bir kartonda en muntazam yüz üstünde bir ön katman, arka yüzde arka katman ve bu iki katman içinde ara katman ya da katmanlar bulunur.)
—Metalogr. Kimyasal bileşimi temel alaşımdan değişik olan çok uzun biçimli mikro ya da makrografik yapı öğesi. (Lif katılaştırma süreciyle [bu durumda malzeme sıcak biçim değiştirme geçirir] alaşım elementleri bakımından azca ya da çok zenginleştirilmiş metalden olabildiği şeklinde metal kütleye [karma alaşımlar] lifler biçiminde katılan çok değişik bir malzemeden de olabilir)
Lif ekseni, metal tellerde, çekme ya da tel çekme işleminden sonrasında görülen ayrıcalıklı kristalografi doğrultup| Kalıntı lifleri, sıcak biçimlendirme işlemlerinden (haddeleme, dövme vb.) sonrasında bir metal parçayı oluşturan tüm lifleri gösteren figür. (Bk. ansikl. böl.)
—Opt., Elektron, ve Telekom.
Optik lif, görünür ya da kızılaltı bölgeye ilişkin elektromanyetik dalgaları kılavuzlamaya yarayan, dielektrik malzemeden yapılmış filaman ya da lif. (OFTİK FİBER de denir.) [Eşanl. OFTİK DALGA KILAVUZU.] (Bk. ansikl. böl.)
Optik lif sistemi, optik liflerin kullanıldığı optik sistem.
Sert geçişti lif, değişmez kırılma indisli bir merkez çekirdek ve bunu eşmerkezli olarak çevreleyen daha düşük ve değişmez kırılma indisli bir kılıftan oluşan optik lif.
Yumuşak geçişli lif, kırılma indisi, eksenden çevreye doğru azalan silindirsel bir merkez çekirdek ve bunu eşmerkezli olarak çevreleyen daha düşük ve değişmez kırılma indisli bir kılıftan oluşan optik lif.
Lif yapımı, ambalaj için lif elde etmek amacıyla odunu liflere ayırma işlemi.
Kıvrık lifler, odunda azca ya da çok geniş alanlarda görülen ve yakındaki düzgüsel liflerin doğrultusundan değişik doğrultuda olan düzensiz lifler. (Kıvrık lifler azca ya da çok yaygın, azca ya da çok derin, azca ya da çok düzensiz olabilirler. Bu son durumda onların meydana getirmiş olduğu “şekiller†kaplamacılıkta ve bezeme işlerinde kıymetli sayılır. Ağaçta kıvrık lif sayısı fazla olursa hem ağacın işlenmesinde, hem parçaların rutubet değişikliklerinden etkilenmesinde ciddi bir sakınca yaratır.
Odun lifi, odunu oluşturan uzun öğelerin (yayvan yapraklı ağaçlarda iplikler ve damarlar, iğneyapraklılarda trakeitler) genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
Sert lif, mekanik gerilmelere karşı yüksek dayanım gösteren, selülozun çinko klorürle işlenmesi sonunda hazırlanan plastik araç-gereç. (Aşındırıcı disklerde destek, ufak bavul, sandık yapımında hammadde olarak kullanılır.)
Lif ayırıcı, elyafı çeşitli işlerde (dokuma, ip, hasır, vb.) kullanılan bitkileri liflere ayırarak, lifleri pürüzlerinden ve parankima artıklarından temizlemeye yarayan makine.
Lif ayırmak, lif bitkilerindeki elyafı odunlu ve parankimalı maddelerden ayırmak.
Tekstil lifi, eğirilmeye, dolayısıyla da dokunmaya elverişli olan ve uzunluğunun çapına olan oranı 1 000'den yüksek olmasıyla belirginleşen her türlü lifli madde. (Bir tekstil lifi çoğu zaman çok ince ve esnektir.) [Bk. ansikl. böl.)
Kesiksiz lif, çok uzun tekstil lifi. (Eşanl. FİLAMENT.)
Tek kesiksiz lif, ya suni tekstil maddeleri üretiminde olduğu şeklinde devamlı bir sıvı dökümü pıhtılaştırarak ya poliamit ipliklerin üre timinde olduğu şeklinde soğuk çekme işlemiyle eğirerek ya da çekme işlemiyle fışkırtarak elde edilmiş tek lif. (Tek kesiksiz lif çok büyük bir uzunluğa haizdir.)
Telsi lif, tek kesiksiz liften oluşan tekstil lifi.
Keten, kenevir, pamuk, Phormium tenax, agave şeklinde bitkilerin selülozlu lifleri dokuma elyafı olarak kullanılır.
—Dokubil. Birçok lif türü vardır:
1. Bağdokusunu oluşturan kollajen, esnek, ağsı bağ lifleri;
2. Kas lifleri; bunlar iki çeşittir: çizgili ve düz. Birincisinde boylamasına bir farklılaşma vardır; almaşık olarak art arda gelen bölütler ışığı değişik kırar ve kasılma esnasında sırayla şekil değiştirir. Çizgili lifler çok- çekirdekli oluşumlardır. Düz kas lifi uzunca çekirdekli tam bir kas hücresidir ve çekirdek sitoplazmadan çok azca değişik görünür. Miyofibroblast, düz kas hücresine yakındır. Kalp kasının lifleri çizgilidir, fakat öteki çizgili liflerin tersine, çekirdekleri ortadadır ve aralarında birçok ağızlaşma bulunmaktadır.
3. Sinir lifleri, nöronların 0,5 ila 20 y m boyundaki çok ince uzantılarıdır. Bu terim genel olarak akson anlama gelir, fakat omurilik gangliyonlarındaki duyu hücrelerinde dendrit anlamına da gelir. Sinir lifleri miyelin kılıfı taşıyıp taşımadıklarına ve çaplarına nazaran tetegorilere ayrılır. Kalınca miyelin kılıflı A lifleri, duysal ya da devimsel bir çok lif grubunu kapsar. Onlar da çaplarına ye görevlerine nazaran alt kategorilere ayrılır. incemiyelin kılıflıleri vejetatif gangliyonların kumandasına yarayan liflerdir. C lifleri ya da miyelinsiz lifler hem içorganlara kumanda eden devimsel liflerdin hem deriden, kaslardan ve içorganlardan duyum taşıyan duyu lifleridir.
—Ger. day. Kirişler kuramının başlıca amacı, dış etkilerin liflerde oluşturduğu gerilme ve şekil değişiklik yapma durumunu belirlemektir. Düzgüsel gerilmelerin elverişsiz durumu çoğu zaman kesitin ağırlık merkezinden en uzakta bulunan liflerde ortaya çıkar; bu liflere uç lifler denir. En büyük kayma gerilmeleri çoğu zaman ortalama lif dolayında oluşur.
—Kâğ. san. Kâğıt sanayisinde kullanılan lifler çoğu zaman çeşitli bitkilerden, bilhassa de odundan elde edilir. Başlıca iki tür lif vardır: uzun lifler (2 ile 4 mm uzunlukta) reçineli ağaçlardan, kısa lifler ise (ortalama 1 mm) geniş yapraklı ağaçlardan, samandan, bambudan, alfa otundan vb. elde edilir. Yün lifleri ya da bileşik lifler yalnızca hususi kâğıt yapımında kullanılır. Nebat lifleri dışta yer alan bir ana çeper, daha hacimli bir ikinci çeper ve lümeni çevreleyen üçüncü bir çeperden oluşur.
—Metalogr. Kalıntı liflerinin oluşum sebebi, katılaşma esnasında ortaya çıkan, peşinden da sıcak ya da soğuk şekil değiştirmeyle artan kimyasal ayrıklıktır. Lifler öteki özelliklerle beraber mekanik özelliklerde de bir anizotropiye niçin olur; bilhassa süneklik, çubuklarda ve saclarda enine doğrultudan çok boyuna doğrultuda, kalınca saclarda ise kalınlığına doğrultudan çok enine doğrultuda görülür. Kalıntı lifleri imalatçıları haddelenmiş ürünlerin seçiminde belli kurallara uymaya, üreticileri ise dövme ya da kalıpta dövme süreçlerini denetlemeye zorlamaktadır.
—Nörol. Dev sinir lifleri.
üç tipe ayrılır:
- tek uzantılı büyük bir nöronun aksonu (omurgalılar, batrak);
- elektrotoriik sinapslaria ikişer ikişer birbirine bağlı bölütlü nöronlar (yersolucanı, karides);
- birçok nörona bitişik ortak akson ağı oluşumu (nereis, kalamar).
Kaynak: Büyük Larousse
LiF bileşiği nedir?
Lif yırtılması ameliyatının neticeleri ne olabilir?
Bileşikler - Lityum Florür (Lif Bileşiği)
Lif
Kimi hayvansal, bitkisel maddeleri ve mineralleri ya da her tür suni maddeyi oluşturan demet hâlindeki tellerin tekine verilen ad. Nebat lifleri, bitkiye destek olmaları bakımından destekdoku olarak da adlandırılır. Hayvanlarda lifler, kimi dokuları oluşturan ipliksi elemanlardır (sinir lifi, kas lifi şeklinde).
Kimi hayvansal, bitkisel maddeleri ve mineralleri ya da her tür suni maddeyi oluşturan demet hâlindeki tellerin tekine verilen ad. Nebat lifleri, bitkiye destek olmaları bakımından destekdoku olarak da adlandırılır. Hayvanlarda lifler, kimi dokuları oluşturan ipliksi elemanlardır (sinir lifi, kas lifi şeklinde).
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
LİF
—Opt., Elektron, ve Telekom. Optik lifler. Bir optik lif, eşeksenli olarak ve yeştirilmiş iki saydam camdan oluşur: kırılma indisi daha yüksek bir merkez çekirdek camı ve kılıf isminde olan, kırılma indisi daha düşük bir örtü camı.
Optik liflerin yapımı, çok saydam, dolayısıyla çok saf camların kullanımını gerektirir. Katışkı oranları, bilhassa bu katışkılar geçiş metallerinden oluşuyorsa, lifler optiğinde kullanılan optik lifler için milyonda bir, telekomünikasyonda kullanılan lifler için milyarda bir düzeyini açmamalıdır. Öte taraftan, bu iki lif türünün üretiminde kullanılan yöntemler çoğu zaman aynı değildir. Optik lif sistemlerinde kullanılan lifler sözkonusu olduğunda, çapları birbirine uygun ve indisleri değişik bir cam çubuk ve bir cam borudan oluşan bir ikili birlikte çekilebilir; çubuk, lifin merkez çekirdeğini, boru ise kılıfını oluşturur. Fakat, bir çok kez çift pota yöntemi kullanılır; bu yöntemde her iki cam, birbirlerine nazaran eşmerkezli olarak yerleştirilmiş, değişik boyda iki silindirsel potada eritilir; iç pota merkez çekirdek camını, dış pota kılıf camını verir. Lif, haddelerin eşmerkezli memelerinden,süratli ya da yavaş şekilde, yukarıdan aşağıya doğru çekilir. Kimi durumlarda, dış haddenin deliği ilk olarak oluşan merkez çekirdek lifinin, belli bir vakit süresince kılıf camına temas etmesi için, iç hadde deliğinin derhal altına yerleştirilir; bu sırada oluşan iyon alışverişi, yumuşak geçişli bir lif elde etmeye olanak verir.
Telekomünikasyon sistemlerinde kullanılan liflerin üretiminde, çift pota yönteminden yararlanılabilir; bu yöntem merkez çekirdek ile kılıf arasındaki indis farkının ufak olmasını sağlar ve bu da bu uygulama türü için bir üstünlük oluşturur Ayrıca, bir çok kez, yüksek saflık derecelerine erişmeye olanak veren, buğu evresinde tepkime şekilleri kullanılır. Bu şekilleri, temel gereç olarak, saydamlık düzeyi yüksek saf silisi seçmiş olan Corning Glass Works şirketi geliştirmiştir. Isıtılmış bir başlangıç maddesi (silis ya da grafit çubuğu, silis boru) üstüne bir oksijen, silisyum holejenür ve katkı maddesi halo-jenürleri karışımı gönderilir. HalojenCır karışımının yanması, "kurum" isminde olan ve ondan sonra sinterlenecek ve lif halinde çekilecek bir "önhal†vererek başlangıç maddesi üstünde biriken bir oksit karışımı oluşturur. Önhal çok büyük sayıda katmandan oluşur; bu katmanlarda, katkılama maddesi derişimi, istenen geçiş yumuşaklığını vermek amacıyla, aşama aşama değişmiş olur. Katkılama maddeleri, silisin kırılma indisini azaltan bor ve flüor ya da indisi artıran fosfor ve germanyum olabilir. Başlangıç maddesi tüp biçiminde olduğunda, işlem tüpün dışından (outside vapor phase oxydation, OVPO) ya da içinden (inside vapor phase oxydation, IVPO) gerçekleştirilebilir. Bu yöntemlerin çok sayıda değişkesi vardır.
Uçlarından birinden, lifin merkez çekirdeğine giren bir ışık ışını, merkez çekirdek camı ile kılıf camı arasındaki arayüzeyde uğramış olduğu toplam yansımalar yardımıyla diğer uca dek yayılır. Optik lifler çoğu zaman tek başına kullanılmaz ve uygulamalara nazaran içinde ne olduğu birkaç birimle milyonlarca birim içinde değişen demetler halinde gruplanır.
Bu demetler bükülgen ya da bükülmez olabilir ve ışık, görüntü ya da bilgi iletebilir. Bilgi iletimi durumunda, bunlara daha çok, optik dalga kılavuzları adı verilir. Bu çeşitli lif grupları, optik lif sistemleri adını taşır. Liflerin uzunluğu, bükülmez demetlerde santimetre, bükülgen demetlerde metre ve optik dalga kılavuzlarında kilometreler düzeyindedir.
Bu durumda, lif demetleri çoğu zaman bükülgendir ve dış yüzeyleri plastik bir kılıfla korunur. Tıpta ya da sanayide kullanılan endoskopların aydınlatma kısmı bunların başlıca kullanım alanıdır. Böylece ışık, ısınmaya niçin olmadan tam olarak istenen bölgeye, yöneltilebilir.
Işıklı çeşmelerin gerçekleştirilmesi ya da tek bir merkezi lambayla borda levhalarının aydınlatılması, ışık iletkenlerinin diğer kullanımlarına örnek verilebilir. Son olarak optik lif demetleri optikelektronik sistemlerine bağlandıklarında, sayım hayata geçirmeye, delikli kartları okumaya, brülör ya da yangın alevlerini algılamaya olanak verirler.
Işık iletkenlerinde, lifler hususi bir sıralamaya uyulmadan bir araya getirilir. Buna rağmen, bir demetin liflerini "düzenlemeye†kısaca bu tarz şeyleri, herbirinin öbürlerine nazaran konumu demetin her iki ucunda da aynı olacak şekilde yerleştirmeye itina gösterilirse, bir görüntü iletkeni elde edilir Demetin uçlarından biri üstünde oluşan bir görüntü, demeti oluşturan liflerin çapına bağlı bir seçiklikle, nokta nokta diğer uca iletilir. Bu “düzenli" demetleri üretmek için çeşitli yöntemler kullanılır Mesela lifler bir tambur üstüne sarılmış olur, sonrasında demetin enine bir kesiti üstüne reçine kaplanır. Reçinenin kurumasından sonrasında, bu kesit ortasından kesilir ve demeti açtıktan sonrasında, elde edilmiş iki ikiz yüzeye bir perdahlama uygulanır.
Görüntü ileten bu demetlerin uzunluğu çoğu zaman 50 santimetre ile 1 m içinde değişmiş olur. Bunlar bilhassa tıbbi ve sınai endoskoplarda kullanılır. Bu endoskoplar çoğu zaman, yan yana iki lif demetinden oluşur; bunlardan biri ışığı istenen bölgeye iletirken öbürü görüntüyü algılar ve gönderir ve bu tüm, ufak çaplı kolay bir sistem oluşturur. Sanayideki birkaç tipik uygulama şunlardır: depoların, motorların erişilemeyen bölümlerinin, radyatörlerin gaz depolarının, nükleer ya da kimyasal reaktörlerin kontrolü.
Lifler, hususi bir itina göstermeden sarılmış olur ve tek bir kesitleme yerine, çapa nazaran karşılıklı iki noktadan, iki kesitleme yapılırsa, iki lif demeti elde edilir. Demetlerden birinin ya da öbürünün ucunda oluşan bir görüntü, diğer uca bozulmuş olarak gelir. Tersine, bozulmuş görüntüden yola çıkarak, aynı demet, başlangıçtaki görüntüyü verebilir. Birbirini tamamlar nitelikteki bu iki demetten biri görüntü kodlayıcı, öbürü görüntü kod çözücüsü olarak kullanılabilir.
Buraya dek betimlenen lif demetleri, katılaştırılmış reçineyle korunan uçların haricinde bükülgen- dir. Fakat, bunun yanı sıra, uzunlukları birkaç milimetre ile birkaç santimetre içinde değişen, kısa lif demetleri de kullanılır Bu durumda, demetin tamamı, gerek sertleşebilir bir reçineyle, gerek sıcakta meydana gelen bir tıkızlaştırma işlemiyle, bükülmez hale getirilir; sıcakta tıkızlaştırma esnasında, yumuşayan lif kılıfları birbirlerine kaynar. Işık ya da görüntü anamorfoz aygıtları, mesela bir tayfgözlem yarığının ışık alanını çembersel bir ışık lekesine dönüştürmeye olanak veren düzenekler ya da konik biçimleri yardımıyla bir görüntüyü büyütmeye olanak veren düzenekler işte bu şekilde yapılır.
Bu alandaki en mühim uygulama, çapı çoğu zaman birkaç santimetreye erişebilen, kalınlığı 5 ile 10 mm içinde değişen ve silindirin eksenine koşut olarak yerleştirilmiş çok büyük sayıda liften oluşan optik lif levhasıdır. Düzlemsel ve perdahlı iki yüzü olan bu tür levhalar, görüntüleri bir düzlemden öbürüne aktarmaya olanak verir.
Yüzlerden birine uygun bir profil verilerek, düzlemsel olmayan bir görüntü düzlemsel bir görüntüye ya da düzlemsel bir görüntü düzlemsel olmayan bir görüntüye dönüştürülebilir. Katot ışınlı tüplerin dip bölümleri işte bu ilkeye nazaran üretilir; bu tüplerde, içbükey iç yüz flüorışıl bir katmanla kaplıdır ve düzlemsel dış yüz, temas yöntemiyle bir fotoğraf levhasına aktarı
labilen bir görüntü verir. Çok sayıda görüntü yükselteci, her iki uçlarında, biri görüntü girişi ve öbürü görüntü çıkışı için lif levhaları taşır. Bu şekilde, bu türden iki ya da üç yükselteci, uç uca yerleştirme olanağı vardır; görüntüler bir tüpten öbürüne, kolay bir levha temasıyla geçer ve birçok yükseltme katından oluşan tıkız sistemler elde edilir. Bu levhaların üretimi çok titizlik gerektirir. Herşeyden ilkin optik lifler, milimetre düzeyinde çaplarda çekilir; bu lifler ondan sonra, doğrusal demetler haline getirilir, tıkızlaştırılır ve tekrardan çekilir. Gerektiğinde yeni bir tıkızlaştırma ve tekrardan çekme işlemine ve son olarak son bir tıkızlaştırma işlemine başvurulur. Böylece elmaslı bir testereyle kesilerek, istenen kalınlıkta dilimler verecek olan, 10 ile 20 santimetre uzunluğunda çubuklar elde edilir. Çeşitli çekme işlemleri sonucunda, çapı birkaç mikrometrelik lifler elde edilebilmeli ve tıkızlaştırma işlemleri, levhaların vakum altında sızdırmaz olacakları şekilde yürütülmelidir.
işaretlerle kiplenmiş ışığı kılavuzlayarak oldukça uzak mesafelere iletmek için optik lifleri kullanma olanağı 1966'ya doğru sezinlendi fakat, yeterince düşük yitimli lifler sadece 1970'e doğru gerçekleştirildi. Saydamlığı yüksek lifler elde etmek için, katışkı oranı milyarda bir düzeyinde olan malzemeler kullanmakta fayda vardır. Ek olarak, saydam ortamdaki Rayleigh yayınımının da çok düşük olması gerekir; yayman enerji oranı, ile orantılı olarak azaldığından, X dalga boyu molekül boyutlarının büyüklük düzeyini aştığında yakın kızılaltının 0,8 /im ve 1,6 ^m arasındaki bölgesi kullanılarak, muhteşem sonuçlar elde edilir. Optik lifler önceleri, oldukça kısa mesafeli iletimlerde bilhassa gemilerin ve hava taşıtlarının iç haberleşme-iletişim sistemlerinde kullanıldı. 1980'e doğru, optik kabloların kısa vadede, telekomünikasyonda kullanılan eşeksenli kabloların yerini alacağına neredeyse kati bir gözle bakılmaya başlandı. Optik kablolar, eşeksenli kablolara nazaran, bakırdan tutum, çok geniş geçirme bantları yardımıyla, ufak bir kesit üstünden büyük bir iletim kapasitesine olanak verme, indük- lenmelere ve dış parazitlere neredeyse duyarsız olma ve ara yükseltme olmadan, 4 ya da 5 kez daha büyük erimler sağlama üstünlüğünü gösterir ve yakın bir gelecekte, bu kablolarla elde edilecek erimin, aynı kapasiteyle, eşeksenli lifler üstünde gerçekleştirilenden 10 kez daha büyük olacağı sanılmaktadır.
Bir optik bağlantı şu öğelerden oluşur: mültipleks, bir çok kez sayısal bir elektrik işaretini ışık işaretine dönüştüren bir verici; optik bir kablo içinde korunan ve diğer liflerden ayrılan bir optik lif; ışık işaretini, yeniden elektrik işaretine dönüştüren bir alıcı ve gerektiğinde bir alıcı, bir elektriksel yükselteç-yenileyici ve bir vericiden oluşan ara yineleyiciler.
Elektronikoptik çevrici olarak, alma esnasında, elektroışıldar diyotlar ya da laser diyotları biçiminde ve verme esnasında, kolay eklemli ya da çığ etkili ve çok eklemli fotodiyotlar biçiminde, katkılanmış ya da karmaşık yarıiletkenler kullanılır.
Düşük yitimli liflerin yapımında kullanılan dielektriklerin ya da camların temel maddesini katkılanmış silis oluşturur. Bu liflerin, kızılaltıda, 0,85 (ya da 850 nm) ve 1,3 ve 1,6 nmm (ya da 1 300 ve 1 600 nm)Tik dalga boylarında, iki zayıflama minimal kıymeti vardır. Bu iki dalga dizisine, oldukça değişik yöntemler ve uygulama alanları karşılık gelir.
0,85 pm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta "çokkipli†(ya da mültimod) denen, görece kalınca lifler kullanılır; bunların, 125 nm'lik bir kılıfla çevrilmiş, 50 nm çapındaki (Internasyonal telekomünikasyon birliği'nce standartlaştırılmış kıymet) merkez çekirdeği, çok sayıda değişik elektromanyetik kipi olan dalgaların yayılmasına olanak verir.
Bu lifler yumuşak geçişlidir ve indisleri kullanılan sayısal işaretlere ilişkin darbeler arasındaki vakit aralığını azaltmak amacıyla, bu kiplerin yayılma zamanlarının birbirlerine olabildiğince yakın olacakları şekilde belirlenir. Bu liflerle, 0,85 /tm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta, yükseltme olmadan ya da yineleyiciler içinde ikili debisi 140 Mb/sn, kısaca 1 920 telefon hattı olan 8 ile 10 km'lik erimler (bu uzaklık ufak eşeksenli kablolar için 2 km ve büyük eşeksenli kablolar için 6 km'dir) ya dâ 2 Mb/sn'lik kısaca 30 telefon hatlık bir debiyle, 14 km'lik bir erim elde edilir. Liflerin 0,85 /»m'deki ayırtedici nitelikleri, santrallar arası şehiriçi bağlantıları, ya da kısa şehirlerarası bağlantılar için çok uygundur. Optik liflerle oldukça ekonomik olarak sağlanan büyük bant genişlikleri, bunların, işaretlerin sayısal şekilde iletildiği kablolu tv sistemlerinde kullanımına olanak verir. Optik lifler, abone devreleri için, sadece bu devreler, geniş bantlı işaretler (tv, videofoni, videografi işaretleri) iletecekse ekonomiktir.
Daha büyük erimlere olanak veren 1,3 ytm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta, merkez çekirdek çapı 5 um düzeyinde olan sert geçişli lifler kullanılır; bunlar, genel olarak, tek bir elektromanyetik kipin iletimine olanak verir. Bu "tekkipli" (ya da monomod) liflerle, darbeler arasındaki vakit aralığı, yüz düzeyinde bir çarpanla orantılı olarak azalır ve ortalama 1 dB/km'ye düşen zayıflama, yineleyici olmadan, 140 Mb/sn'lik bir debiyle, 30 ya da 40 km'lik erimlere ulaşmaya olanak verir.
Gelecekte tek bir lif üstünden iletilecek ikili debinin, mesela 1 200 Mb/sn'ye ulaşacağı umulmaktadır. Ûte taraftan, 1990'a doğru, çoklifli optik denizaltı kablolarının, lif başına 140 ya da 280 Mb/sn'lik debilerle ve yineleyiciler arasındaki uzaklık 40 km'den büyük olmak suretiyle (aynı kapasitede, eşeksenli bir çift için bu uzaklık ortalama 5 km'dir), günümüz eşeksenli çiftlerinin yerini alacağı sanılmaktadır.
Optik lifler, ivme, tazyik, ışıma, ısı, yakınlık vb. algılayıcısı olarak da kullanılabilir. Ölçülecek büyüklük, bir tan (laser) gelen ve bir ya da iki lif içinde yayılan bağdaşık ışığın ayırt- edici bir niteliğine, fizyolojik ya da elektromanyetik yoldan etkir.
—Orm. san. Odun lifi, düzgüsel olarak gövdenin ekseni doğrultusunda olur. Beden eksenine nazaran eğriyse odun lifi buruktur, lifler yer yer ardışık değişim gösterirse, odun kıvrık liflidir denir. Ağacın işlenmesinde ve gereçlerin kullanılmasında lif doğrultusunun bilinmesi önemlidir; şu sebeple ağacın mekanik özellikleri, gerek eksen, gerek teğet, gerekse çap doğrultusunda aynı değildir. Bu bakımdan kusursuz oduna doğru lifli denir. Ağaç işlenirken lifleri keserek parçaların enerjisini azaltmamak gerekir. Taviz liflerinin doğrultusundaki çatlak, bu sakıncayı göstermez, hatta bölüme enine geçirimsizlik sağlar. Ardışık iki tabakanın çoğu zaman 90° çapraz konduğu kontrplak levhalarının imalinde, lif doğrultusu göz önüne alınır. Bitmiş bir kontrplak levhası, iki yüzündeki lit doğrultusunun koşut ya da dikey oluşuna nazaran boyuna ya da enine lifli olarak nitelenir.
—Teknol. Pamuk ve yün liflerinin uzunlukları 2 ile 10 santimetre içinde değişmiş olur. Kâğıt yapımında kullanılan selüloz lifleri milimetrenin bir kesiri ile birkaç milimetre içinde değişen uzunluktadır; kimyasal liflerin (fibran, poliester poliamit, akrilik) uzunlukları, yüz binlerce kesiksiz filamentten oluşan iplik kablolarını kesme ya da koparma işlemleri esnasında belirlenir.
—Tekst. Tekstillifi. Tekstil lifleri iki büyük sınıfa ayrılır: organik lifler ve kimyasal lifler.
mineral kökenli lifleri (amyant), bitkisel kökenli lifleri (pamuk şeklinde seminal tüyler, keten,kenevir, jüt ve rami şeklinde soymuktu lifler, sisal, koko şeklinde yapraklı lifler...) ve son olarak da hayvansal kökenli lifleri (yün şeklinde keratinli proteinli lifler ya da ipek şeklinde keratinsiz lifler) ihtiva eder.
suni ve bileşik lifler olarak iki alt sınıfa ayrılır. Suni lifler, organik lı makromoleküler bir maddeden (kazein, viskoz lifleri...) elde edilir ve eğirilmek için azca ya da çok aşırı dönüştürme işleminden geçirilir. Bileşik lifler ise, bireşim polimerlerinden (poliamit, poliester, poliakrilonitril lifleri) elde edilir.
—Opt., Elektron, ve Telekom. Optik lifler. Bir optik lif, eşeksenli olarak ve yeştirilmiş iki saydam camdan oluşur: kırılma indisi daha yüksek bir merkez çekirdek camı ve kılıf isminde olan, kırılma indisi daha düşük bir örtü camı.
Optik liflerin yapımı
Optik liflerin yapımı, çok saydam, dolayısıyla çok saf camların kullanımını gerektirir. Katışkı oranları, bilhassa bu katışkılar geçiş metallerinden oluşuyorsa, lifler optiğinde kullanılan optik lifler için milyonda bir, telekomünikasyonda kullanılan lifler için milyarda bir düzeyini açmamalıdır. Öte taraftan, bu iki lif türünün üretiminde kullanılan yöntemler çoğu zaman aynı değildir. Optik lif sistemlerinde kullanılan lifler sözkonusu olduğunda, çapları birbirine uygun ve indisleri değişik bir cam çubuk ve bir cam borudan oluşan bir ikili birlikte çekilebilir; çubuk, lifin merkez çekirdeğini, boru ise kılıfını oluşturur. Fakat, bir çok kez çift pota yöntemi kullanılır; bu yöntemde her iki cam, birbirlerine nazaran eşmerkezli olarak yerleştirilmiş, değişik boyda iki silindirsel potada eritilir; iç pota merkez çekirdek camını, dış pota kılıf camını verir. Lif, haddelerin eşmerkezli memelerinden,süratli ya da yavaş şekilde, yukarıdan aşağıya doğru çekilir. Kimi durumlarda, dış haddenin deliği ilk olarak oluşan merkez çekirdek lifinin, belli bir vakit süresince kılıf camına temas etmesi için, iç hadde deliğinin derhal altına yerleştirilir; bu sırada oluşan iyon alışverişi, yumuşak geçişli bir lif elde etmeye olanak verir.
Telekomünikasyon sistemlerinde kullanılan liflerin üretiminde, çift pota yönteminden yararlanılabilir; bu yöntem merkez çekirdek ile kılıf arasındaki indis farkının ufak olmasını sağlar ve bu da bu uygulama türü için bir üstünlük oluşturur Ayrıca, bir çok kez, yüksek saflık derecelerine erişmeye olanak veren, buğu evresinde tepkime şekilleri kullanılır. Bu şekilleri, temel gereç olarak, saydamlık düzeyi yüksek saf silisi seçmiş olan Corning Glass Works şirketi geliştirmiştir. Isıtılmış bir başlangıç maddesi (silis ya da grafit çubuğu, silis boru) üstüne bir oksijen, silisyum holejenür ve katkı maddesi halo-jenürleri karışımı gönderilir. HalojenCır karışımının yanması, "kurum" isminde olan ve ondan sonra sinterlenecek ve lif halinde çekilecek bir "önhal†vererek başlangıç maddesi üstünde biriken bir oksit karışımı oluşturur. Önhal çok büyük sayıda katmandan oluşur; bu katmanlarda, katkılama maddesi derişimi, istenen geçiş yumuşaklığını vermek amacıyla, aşama aşama değişmiş olur. Katkılama maddeleri, silisin kırılma indisini azaltan bor ve flüor ya da indisi artıran fosfor ve germanyum olabilir. Başlangıç maddesi tüp biçiminde olduğunda, işlem tüpün dışından (outside vapor phase oxydation, OVPO) ya da içinden (inside vapor phase oxydation, IVPO) gerçekleştirilebilir. Bu yöntemlerin çok sayıda değişkesi vardır.
Temel ilke
Uçlarından birinden, lifin merkez çekirdeğine giren bir ışık ışını, merkez çekirdek camı ile kılıf camı arasındaki arayüzeyde uğramış olduğu toplam yansımalar yardımıyla diğer uca dek yayılır. Optik lifler çoğu zaman tek başına kullanılmaz ve uygulamalara nazaran içinde ne olduğu birkaç birimle milyonlarca birim içinde değişen demetler halinde gruplanır.
Bu demetler bükülgen ya da bükülmez olabilir ve ışık, görüntü ya da bilgi iletebilir. Bilgi iletimi durumunda, bunlara daha çok, optik dalga kılavuzları adı verilir. Bu çeşitli lif grupları, optik lif sistemleri adını taşır. Liflerin uzunluğu, bükülmez demetlerde santimetre, bükülgen demetlerde metre ve optik dalga kılavuzlarında kilometreler düzeyindedir.
Işık iletkenleri
Bu durumda, lif demetleri çoğu zaman bükülgendir ve dış yüzeyleri plastik bir kılıfla korunur. Tıpta ya da sanayide kullanılan endoskopların aydınlatma kısmı bunların başlıca kullanım alanıdır. Böylece ışık, ısınmaya niçin olmadan tam olarak istenen bölgeye, yöneltilebilir.
Işıklı çeşmelerin gerçekleştirilmesi ya da tek bir merkezi lambayla borda levhalarının aydınlatılması, ışık iletkenlerinin diğer kullanımlarına örnek verilebilir. Son olarak optik lif demetleri optikelektronik sistemlerine bağlandıklarında, sayım hayata geçirmeye, delikli kartları okumaya, brülör ya da yangın alevlerini algılamaya olanak verirler.
Görüntü iletkenleri
Işık iletkenlerinde, lifler hususi bir sıralamaya uyulmadan bir araya getirilir. Buna rağmen, bir demetin liflerini "düzenlemeye†kısaca bu tarz şeyleri, herbirinin öbürlerine nazaran konumu demetin her iki ucunda da aynı olacak şekilde yerleştirmeye itina gösterilirse, bir görüntü iletkeni elde edilir Demetin uçlarından biri üstünde oluşan bir görüntü, demeti oluşturan liflerin çapına bağlı bir seçiklikle, nokta nokta diğer uca iletilir. Bu “düzenli" demetleri üretmek için çeşitli yöntemler kullanılır Mesela lifler bir tambur üstüne sarılmış olur, sonrasında demetin enine bir kesiti üstüne reçine kaplanır. Reçinenin kurumasından sonrasında, bu kesit ortasından kesilir ve demeti açtıktan sonrasında, elde edilmiş iki ikiz yüzeye bir perdahlama uygulanır.
Görüntü ileten bu demetlerin uzunluğu çoğu zaman 50 santimetre ile 1 m içinde değişmiş olur. Bunlar bilhassa tıbbi ve sınai endoskoplarda kullanılır. Bu endoskoplar çoğu zaman, yan yana iki lif demetinden oluşur; bunlardan biri ışığı istenen bölgeye iletirken öbürü görüntüyü algılar ve gönderir ve bu tüm, ufak çaplı kolay bir sistem oluşturur. Sanayideki birkaç tipik uygulama şunlardır: depoların, motorların erişilemeyen bölümlerinin, radyatörlerin gaz depolarının, nükleer ya da kimyasal reaktörlerin kontrolü.
Lifler, hususi bir itina göstermeden sarılmış olur ve tek bir kesitleme yerine, çapa nazaran karşılıklı iki noktadan, iki kesitleme yapılırsa, iki lif demeti elde edilir. Demetlerden birinin ya da öbürünün ucunda oluşan bir görüntü, diğer uca bozulmuş olarak gelir. Tersine, bozulmuş görüntüden yola çıkarak, aynı demet, başlangıçtaki görüntüyü verebilir. Birbirini tamamlar nitelikteki bu iki demetten biri görüntü kodlayıcı, öbürü görüntü kod çözücüsü olarak kullanılabilir.
Bükülmez optik lif sistemleri
Buraya dek betimlenen lif demetleri, katılaştırılmış reçineyle korunan uçların haricinde bükülgen- dir. Fakat, bunun yanı sıra, uzunlukları birkaç milimetre ile birkaç santimetre içinde değişen, kısa lif demetleri de kullanılır Bu durumda, demetin tamamı, gerek sertleşebilir bir reçineyle, gerek sıcakta meydana gelen bir tıkızlaştırma işlemiyle, bükülmez hale getirilir; sıcakta tıkızlaştırma esnasında, yumuşayan lif kılıfları birbirlerine kaynar. Işık ya da görüntü anamorfoz aygıtları, mesela bir tayfgözlem yarığının ışık alanını çembersel bir ışık lekesine dönüştürmeye olanak veren düzenekler ya da konik biçimleri yardımıyla bir görüntüyü büyütmeye olanak veren düzenekler işte bu şekilde yapılır.
Bu alandaki en mühim uygulama, çapı çoğu zaman birkaç santimetreye erişebilen, kalınlığı 5 ile 10 mm içinde değişen ve silindirin eksenine koşut olarak yerleştirilmiş çok büyük sayıda liften oluşan optik lif levhasıdır. Düzlemsel ve perdahlı iki yüzü olan bu tür levhalar, görüntüleri bir düzlemden öbürüne aktarmaya olanak verir.
Yüzlerden birine uygun bir profil verilerek, düzlemsel olmayan bir görüntü düzlemsel bir görüntüye ya da düzlemsel bir görüntü düzlemsel olmayan bir görüntüye dönüştürülebilir. Katot ışınlı tüplerin dip bölümleri işte bu ilkeye nazaran üretilir; bu tüplerde, içbükey iç yüz flüorışıl bir katmanla kaplıdır ve düzlemsel dış yüz, temas yöntemiyle bir fotoğraf levhasına aktarı
labilen bir görüntü verir. Çok sayıda görüntü yükselteci, her iki uçlarında, biri görüntü girişi ve öbürü görüntü çıkışı için lif levhaları taşır. Bu şekilde, bu türden iki ya da üç yükselteci, uç uca yerleştirme olanağı vardır; görüntüler bir tüpten öbürüne, kolay bir levha temasıyla geçer ve birçok yükseltme katından oluşan tıkız sistemler elde edilir. Bu levhaların üretimi çok titizlik gerektirir. Herşeyden ilkin optik lifler, milimetre düzeyinde çaplarda çekilir; bu lifler ondan sonra, doğrusal demetler haline getirilir, tıkızlaştırılır ve tekrardan çekilir. Gerektiğinde yeni bir tıkızlaştırma ve tekrardan çekme işlemine ve son olarak son bir tıkızlaştırma işlemine başvurulur. Böylece elmaslı bir testereyle kesilerek, istenen kalınlıkta dilimler verecek olan, 10 ile 20 santimetre uzunluğunda çubuklar elde edilir. Çeşitli çekme işlemleri sonucunda, çapı birkaç mikrometrelik lifler elde edilebilmeli ve tıkızlaştırma işlemleri, levhaların vakum altında sızdırmaz olacakları şekilde yürütülmelidir.
Bilgi iletkenleri
işaretlerle kiplenmiş ışığı kılavuzlayarak oldukça uzak mesafelere iletmek için optik lifleri kullanma olanağı 1966'ya doğru sezinlendi fakat, yeterince düşük yitimli lifler sadece 1970'e doğru gerçekleştirildi. Saydamlığı yüksek lifler elde etmek için, katışkı oranı milyarda bir düzeyinde olan malzemeler kullanmakta fayda vardır. Ek olarak, saydam ortamdaki Rayleigh yayınımının da çok düşük olması gerekir; yayman enerji oranı, ile orantılı olarak azaldığından, X dalga boyu molekül boyutlarının büyüklük düzeyini aştığında yakın kızılaltının 0,8 /im ve 1,6 ^m arasındaki bölgesi kullanılarak, muhteşem sonuçlar elde edilir. Optik lifler önceleri, oldukça kısa mesafeli iletimlerde bilhassa gemilerin ve hava taşıtlarının iç haberleşme-iletişim sistemlerinde kullanıldı. 1980'e doğru, optik kabloların kısa vadede, telekomünikasyonda kullanılan eşeksenli kabloların yerini alacağına neredeyse kati bir gözle bakılmaya başlandı. Optik kablolar, eşeksenli kablolara nazaran, bakırdan tutum, çok geniş geçirme bantları yardımıyla, ufak bir kesit üstünden büyük bir iletim kapasitesine olanak verme, indük- lenmelere ve dış parazitlere neredeyse duyarsız olma ve ara yükseltme olmadan, 4 ya da 5 kez daha büyük erimler sağlama üstünlüğünü gösterir ve yakın bir gelecekte, bu kablolarla elde edilecek erimin, aynı kapasiteyle, eşeksenli lifler üstünde gerçekleştirilenden 10 kez daha büyük olacağı sanılmaktadır.
Bir optik bağlantı şu öğelerden oluşur: mültipleks, bir çok kez sayısal bir elektrik işaretini ışık işaretine dönüştüren bir verici; optik bir kablo içinde korunan ve diğer liflerden ayrılan bir optik lif; ışık işaretini, yeniden elektrik işaretine dönüştüren bir alıcı ve gerektiğinde bir alıcı, bir elektriksel yükselteç-yenileyici ve bir vericiden oluşan ara yineleyiciler.
Elektronikoptik çevrici olarak, alma esnasında, elektroışıldar diyotlar ya da laser diyotları biçiminde ve verme esnasında, kolay eklemli ya da çığ etkili ve çok eklemli fotodiyotlar biçiminde, katkılanmış ya da karmaşık yarıiletkenler kullanılır.
Düşük yitimli liflerin yapımında kullanılan dielektriklerin ya da camların temel maddesini katkılanmış silis oluşturur. Bu liflerin, kızılaltıda, 0,85 (ya da 850 nm) ve 1,3 ve 1,6 nmm (ya da 1 300 ve 1 600 nm)Tik dalga boylarında, iki zayıflama minimal kıymeti vardır. Bu iki dalga dizisine, oldukça değişik yöntemler ve uygulama alanları karşılık gelir.
0,85 pm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta "çokkipli†(ya da mültimod) denen, görece kalınca lifler kullanılır; bunların, 125 nm'lik bir kılıfla çevrilmiş, 50 nm çapındaki (Internasyonal telekomünikasyon birliği'nce standartlaştırılmış kıymet) merkez çekirdeği, çok sayıda değişik elektromanyetik kipi olan dalgaların yayılmasına olanak verir.
Bu lifler yumuşak geçişlidir ve indisleri kullanılan sayısal işaretlere ilişkin darbeler arasındaki vakit aralığını azaltmak amacıyla, bu kiplerin yayılma zamanlarının birbirlerine olabildiğince yakın olacakları şekilde belirlenir. Bu liflerle, 0,85 /tm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta, yükseltme olmadan ya da yineleyiciler içinde ikili debisi 140 Mb/sn, kısaca 1 920 telefon hattı olan 8 ile 10 km'lik erimler (bu uzaklık ufak eşeksenli kablolar için 2 km ve büyük eşeksenli kablolar için 6 km'dir) ya dâ 2 Mb/sn'lik kısaca 30 telefon hatlık bir debiyle, 14 km'lik bir erim elde edilir. Liflerin 0,85 /»m'deki ayırtedici nitelikleri, santrallar arası şehiriçi bağlantıları, ya da kısa şehirlerarası bağlantılar için çok uygundur. Optik liflerle oldukça ekonomik olarak sağlanan büyük bant genişlikleri, bunların, işaretlerin sayısal şekilde iletildiği kablolu tv sistemlerinde kullanımına olanak verir. Optik lifler, abone devreleri için, sadece bu devreler, geniş bantlı işaretler (tv, videofoni, videografi işaretleri) iletecekse ekonomiktir.
Daha büyük erimlere olanak veren 1,3 ytm'lik taşıyıcı dalga uzunlukta, merkez çekirdek çapı 5 um düzeyinde olan sert geçişli lifler kullanılır; bunlar, genel olarak, tek bir elektromanyetik kipin iletimine olanak verir. Bu "tekkipli" (ya da monomod) liflerle, darbeler arasındaki vakit aralığı, yüz düzeyinde bir çarpanla orantılı olarak azalır ve ortalama 1 dB/km'ye düşen zayıflama, yineleyici olmadan, 140 Mb/sn'lik bir debiyle, 30 ya da 40 km'lik erimlere ulaşmaya olanak verir.
Gelecekte tek bir lif üstünden iletilecek ikili debinin, mesela 1 200 Mb/sn'ye ulaşacağı umulmaktadır. Ûte taraftan, 1990'a doğru, çoklifli optik denizaltı kablolarının, lif başına 140 ya da 280 Mb/sn'lik debilerle ve yineleyiciler arasındaki uzaklık 40 km'den büyük olmak suretiyle (aynı kapasitede, eşeksenli bir çift için bu uzaklık ortalama 5 km'dir), günümüz eşeksenli çiftlerinin yerini alacağı sanılmaktadır.
Algılayıcılar.
Optik lifler, ivme, tazyik, ışıma, ısı, yakınlık vb. algılayıcısı olarak da kullanılabilir. Ölçülecek büyüklük, bir tan (laser) gelen ve bir ya da iki lif içinde yayılan bağdaşık ışığın ayırt- edici bir niteliğine, fizyolojik ya da elektromanyetik yoldan etkir.
—Orm. san. Odun lifi, düzgüsel olarak gövdenin ekseni doğrultusunda olur. Beden eksenine nazaran eğriyse odun lifi buruktur, lifler yer yer ardışık değişim gösterirse, odun kıvrık liflidir denir. Ağacın işlenmesinde ve gereçlerin kullanılmasında lif doğrultusunun bilinmesi önemlidir; şu sebeple ağacın mekanik özellikleri, gerek eksen, gerek teğet, gerekse çap doğrultusunda aynı değildir. Bu bakımdan kusursuz oduna doğru lifli denir. Ağaç işlenirken lifleri keserek parçaların enerjisini azaltmamak gerekir. Taviz liflerinin doğrultusundaki çatlak, bu sakıncayı göstermez, hatta bölüme enine geçirimsizlik sağlar. Ardışık iki tabakanın çoğu zaman 90° çapraz konduğu kontrplak levhalarının imalinde, lif doğrultusu göz önüne alınır. Bitmiş bir kontrplak levhası, iki yüzündeki lit doğrultusunun koşut ya da dikey oluşuna nazaran boyuna ya da enine lifli olarak nitelenir.
—Teknol. Pamuk ve yün liflerinin uzunlukları 2 ile 10 santimetre içinde değişmiş olur. Kâğıt yapımında kullanılan selüloz lifleri milimetrenin bir kesiri ile birkaç milimetre içinde değişen uzunluktadır; kimyasal liflerin (fibran, poliester poliamit, akrilik) uzunlukları, yüz binlerce kesiksiz filamentten oluşan iplik kablolarını kesme ya da koparma işlemleri esnasında belirlenir.
—Tekst. Tekstillifi. Tekstil lifleri iki büyük sınıfa ayrılır: organik lifler ve kimyasal lifler.
Organik lifler
mineral kökenli lifleri (amyant), bitkisel kökenli lifleri (pamuk şeklinde seminal tüyler, keten,kenevir, jüt ve rami şeklinde soymuktu lifler, sisal, koko şeklinde yapraklı lifler...) ve son olarak da hayvansal kökenli lifleri (yün şeklinde keratinli proteinli lifler ya da ipek şeklinde keratinsiz lifler) ihtiva eder.
Kimyasal lifler
suni ve bileşik lifler olarak iki alt sınıfa ayrılır. Suni lifler, organik lı makromoleküler bir maddeden (kazein, viskoz lifleri...) elde edilir ve eğirilmek için azca ya da çok aşırı dönüştürme işleminden geçirilir. Bileşik lifler ise, bireşim polimerlerinden (poliamit, poliester, poliakrilonitril lifleri) elde edilir.
Kaynak: Büyük Larousse
lif ingilizcesi
1. fiber.
2. luffa, loofah, vegetable sponge; (any) fibrous sponge (used when washing oneself).
- lif in fibers."
1. fiber.
2. luffa, loofah, vegetable sponge; (any) fibrous sponge (used when washing oneself).
- lif in fibers."
LiF bileşiği nedir?
Lif yırtılması ameliyatının neticeleri ne olabilir?
Bileşikler - Lityum Florür (Lif Bileşiği)
YORUMLAR