Türk Edebiyatında Yazı (Özet) - Yazı türü, edebiyatimiza tanzimat döneminde gazete ile beraber bati'dan giren bir türdür. - Türk edebiya...
Türk Edebiyatında Yazı (Özet)
- Yazı türü, edebiyatimiza tanzimat döneminde gazete ile beraber bati'dan giren bir türdür.
- Türk edebiyatında yazı türünün ilk örnekleri Tanzimat döneminde görülür.
- İlk yazı, Şinasi tarafınca çıkarılan ve ilk hususi gazete kabul edilen Tercüman-ı Ahval’de (Mukaddime adıyla) (1860)yayımlanmıştır.
- Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemseddin Sami, Muallim Naci, Beşir Fuad şeklinde sanatçılar bu türün gelişmesini elde etmiştir.
- Servet-i Fünun döneminde ise bu tür yayılmış, gelişmiş, olgunlaşmıştır.
- Türk edebiyatında yazı türünde Hüseyin Cahit, Cenap Şehabettin, Fuat Köprülü, Nurettin Topçu şeklinde sanatçılar yaratı vermiştir.Yazının Türk Edebiyatındaki Gelişimi (Detay)
Makaleler günümüzde bilimsel makaleler ve gazete yazıları olmak suretiyle iki grupta toplanabilir. Fakat yazının Türk edebiyatındaki serüveni gazetenin gösterim yaşamımıza girmesiyle adım atar. Türk edebiyatının ilk gazetesi 1831 âde çıkarılan Takvîm-i Vekâyi’dir. Tamamen hükümet denetiminde çıkarılan gazeteyi 1840â²ta yarı resmî yan hususi olarak çıkarılan Cerîde-i Havadis izler. Şinasi’nin Agâh Efendi’yle beraber 1860â²ta çıkardığı Tercümân-ı Ahvâl ise batılı anlamdaki ilk gazete kabul edilir.
Şinasi’nin 1862â²te tek başına çıkardığı Tasvîr-i Efkâr ikinci hususi gazetedir. Şinasi, adı geçen gazeteler vesilesiyle âmakaleânin yazılı bir tür kapsamında temellerini atmıştır. Bu gazetelerde bilhassa güncel mevzular hakkında gösterilen makaleler Türk edebiyatında türünün ilk örnekleri kabul edilirler.
Türk edebiyatında ilk makaleyi, İbrahim Şinasî ilk sayısı 22 Ekim 1860â²ta çıkan Tercümanı Ahval gazetesinde yayımlamıştır. Yazının, Türk edebiyatına ilk olarak gazeteyle girmesi tesadüfi değildir. Yazı, Türk toplumunun fikir hayatına yeni bir görüş açısı getirmiştir. Vakaları sorgulama, neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde değerlendirme, çözüm önerileri getirme, kanıtlara dayandırma bu türün bünyesinde taşımış olduğu özeliklerdir.
Gazete ise halka ulaşmanın en yaygın araçlarından biridir. Dolayısıyla Şinasi gazete vesilesiyle halka ulaşabilmiş, makaleler vesilesiyle ise ele almış olduğu mevzuyu açık, anlaşılır bir halde ve her yönüyle insanlara anlatma imkânı bulmuştur.Yazı türünün Türk Edebiyatı’ndaki mühim temsilcileri
Namık Kemal, Ziya Paşa, Şemseddin Sami, Muallim Naci, Beşir Fuat, Hüseyin Cahit, Fuat Köprülü, Ahmet Mithat, Süleyman Nazif, Ziya Gökalp, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Peyami Safa, Falih Rıfkı Atay, Halit Fahri Ozansoy, Yaşar Nabi.
YORUMLAR