Mısralardan meydana gelen ölçülü ve kafiyeli ürünlere nazım denir. Nazımla ortaya konmuş kısa ürünlere manzume , uzun ürünlere de manzum ya...
Mısralardan meydana gelen ölçülü ve kafiyeli ürünlere nazım denir. Nazımla ortaya konmuş kısa ürünlere manzume, uzun ürünlere de manzum yaratı denir. Günümüzde nazım ve şiir kelimeleri aynı terimi karşılar şekilde kullanılmaktadır. Şžiirler de nazım şeklinde ortaya konur; fakat her nazım şiir değildir.
Şžiir, bizi bulunduğumuz ruh halinden alıp başka bir ruh haline götürebilen, içimizde güzel duygular uyandıran, mısralardan örülmüş ve sanat kıymeti taşıyan sözlerdir.
Manzumelerde anlam bütünlüğü taşıyan en minik bölüme nazım birimi denir.
İki mısradan meydana gelen ve kendi içinde anlam bütünlüğü taşıyan nazım birimine beyit; ikiden fazla mısradan meydana gelen ve gene anlam bütünlüğü taşıyan nazım birimine Kıt’a ya da bent ya da üçlük, dörtlük, beşlik … adı verilir.
Belli bir ölçü ve kafiye düzeni ile örülmüş mısralardan meydana getirilmiş biçimine nazım şekli denir.Manzum yaratı örneği:
ÇOBAN ÇEŞžMESİ
Derinden derine ırmaklar ağlar,
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi,
Ey suyun sesinden anlıyan bağlar,
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi.
“Göynünü Şžirin’in aşkı sarınca
Yol almış yaşamın ufuklarınca,
O hızla dağları Ferhat yarınca
Başlamış akmağa çoban çeşmesi…â€
O vakit başından aşkındı derdi,
Mermeri oyardı, taşı delerdi.
Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi.
Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi.
Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu,
Kerem’in sazına yanıt veren bu,
Kuruyan gözlere yaş gönderen bu…
Sızmadı toprağa çoban çeşmesi.
Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda,
Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda,
Alevden kızaran bir gül arar da,
Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi,
Ne ozan yaş döker, ne aşık ağlar,
Tarihe karıştı eski sevdalar.
Boşuna seslenir, boşuna çağlar,
Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi…
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL
(Han Duvarları)NAZIM , MANZUME , MANZUM ESER:
*Nazım ölçülü ve uyaklı ifade biçimidir.
*Nazım biçiminde söylenmiş eserlere manzum yaratı denir.
*Bu eserlerin kısa olanına manzume denir.
*Manzume genel olarak ölçülü ve uyaklı söz anlamına gelir. Sadece nazmın ölçüsüz , uyaksız olanı da vardır. Buna özgür nazım denir.
*Nazmın her bir satırına mısra (mısra) denir.
*Dizeler birleşerek beyit, kıt’a (dörtlük), bent şeklinde birimleri oluşturur.
*Nazım bu birimlerle kurulur.(Nazım birimi)
YORUMLAR