MİDE a. (ar. mide). Gösterim: 98 Boyut: 10.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/> 1. Sindirim kanalının yeme...
MİDE a. (ar. mide). 
Gösterim: 98
Boyut: 10.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
1. Sindirim kanalının yemekborusuyla onikiparmak bağırsağı içinde bulunan kısmı. (Bk. ansikl. böl. Anat. ve Fizyol.)
2. Karın bölgesi; karın: Bir kimsenin midesine yumruk atmak.
3. Yeme isteği; iştah: Zayıflığına aldanma, onda bir mide var şaşarsın.
4. Tkz. Zevk: Hanımda mide olsaydı, bu adamı seçmezdi.
5. Mide bölgesinde oluşan şişkinlik.
6. Mide bulandırıcı, çok fena ya da çok çirkin şey için kullanılır. || Mide bulandırmak, bir kimseyi etkileyerek onda kusma duygusu uyandırmak; kuşkulandırmak; kuşkuya düşürmek: Bir ihtimal mühim değil fakat söyledikleri mide bulandırıyor. || Mide fesadına uğramak, abur cubur şeyleri çokça yiyerek sindirim düzenini bozmak. || Midesi ağzına gelmek, kirli, fena bir kokunun ya da iğrenç bir görünümün etkisiyle öğürmek, tiksinmek: Kapıyı açınca görmüş olduğu görünüm karşısında midesi ağzına gelecek şeklinde oldu. || Midesi almamak, yeme isteği duymamak, iştahsız olmak. || Midesi bozulmak, ishal olmak ya da yediklerinden midesi rahatsız olmak.|| Midesi bulanmak, kusacakmış şeklinde olmak; bir işin negatif şekilde sonuçlanabileceğinden kuşkulanmak. || Midesi ekşimek, kaynamak, yanmak, yenilen yemeklerin etkisiyle midede hastalık duymak. || Midesi kaldırmamak, götürmemek, kabul etmemek, yediği şeylerden nelerin midesini rahatsız etmiş olduğu denemelerle anlaşılmak; çirkin bir durumdan, fena bir şeydan rahatı kaçmak, bunların karşısında tedirginlik duymak. || Midesi ezilmek, kazınmak, açlık duymak, içi ezilmek. || Midesinden bağlanmak, bir hiç kimseye çıkarlarına gore hizmet eden kimseler için söylenir.|| Midesine düşkün, yiyip içmeyi seven, çok yiyecek yiyen, obur. || Mideye oturmak, yenilen bir şey sözkonusuysa, sindirilememek, sindirim güçlüğü yaratmak. || Mideyi bastırmak, hafifçe şeyler yiyerek açlığını gidermeye çalışmak.
—Anat. Mide kapısı. Mideyi onikiparmak bağırsağından ayıran delik. (Eşanl. PiLOR.) || Mide kapısı atardamarı, karaciğer atardamarının, mide kapısının üst kenarında iki dala ayrılarak mide atardamar ağının uç dallarıyla ağızlaşan dalı. || Mide -epiploon atardamarları, mide ve epiplo ona sayısız dallar veren ve ağızlaştıktan sonrasında midenin büyük eğrisi süresince bir yay çizen iki atardamar (sağdaki mide-onikiparmak bağırsağı atardamarından, soldaki dalak atardamarından doğar). || Mide-karaciğer bağları, midenin sağ kenarını karaciğere bağlayan minik epiploonun iki yaprağına verilen ad. || Mide -onikiparmak bağırsağı atardamarı, karaciğer atardamarından doğan ve dallanarak pankreas başı çevresinde bir ağ oluşturan atardamar.
—Cerr. Mide ameliyatı, midenin tümünü ya da bir bölümünü almak için meydana getirilen cerrahi müdahale (Eşanl. GASTREKTOMİ.) [Bk. ansikl. böl.] || Mide-bağırsak ağızlaşması, mideyi incebağırsakla ağızlaştırma ameliyatı. (Eşanl. GASTROENTEROSIOMİ.) || Mide plastiği, mide üstünde meydana getirilen çeşitli plastik ameliyatlara ve bilhassa ülser yüzünden delinmiş midenin onarılmasına verilen ad. (Eşanl. GASTROPLASTİ.)
—Eczc. Mide ortamına dirençli ilaç, mide özsuyunun etkisine direnç gösteren ve sadece bağırsaklarda eriyen ilaç (jelül, kapsül, vb.)
—Fizyol. Mide özsuyu, mide mukozasındaki borucuğumsu bezlerce salgılanan ve sindirimi sağlamakta rol oynayan sıvı. (Bk. ansikl. böl.)
—Karş. anat. Tüm omurgalılarda ön ve arka bağırsağı, kısaca amfibyumlardan itibaren mide ve bağırsağı, memelilerde mide ve onikiparmak bağırsağını ayıran sınırı belirleyen dar yer, kapakçık ya da büzgen.
—Patol. Mide ağnsı, sindirim bozukluğuyla beraber olsun olmasın, mide bölgesinde duyulan ağrı. (Mide ağrıları midedeki bir hastalığın [iltihap ülser kanser vb] emaresi olabilir. Hem de pankreas hastalıklarında, enine kalınbağırsak hastalıklarında ya da yalnız bazı sinirlilik hallerinde görülürler [mide krampları].) [Eşanl. GASTRALJİ.] || Mide-bağırsak düşüklüğü, mide ve bağırsağın aşağıya sarkması. (Mide-bağırsak düşüklüğü çoğunlukla içorgan kaslarının gerginliğindeki genel bir azalmadan ileri gelir. Ağrılara, şişkinliklere ve kabızlığa niçin olabilir.) [Eşanl. GASTROENTEROPTOZ ] || Mide-bağırsak iltihabı, GASTROENTERİT'in eşanlamlısı. || Mide düşüklüğü, aşıcı bağlarının gevşemesinden dolayı midenin aşağıya doğru sarkması. (Eşanl. GASTROPTOZ) || Mide iltihabı, GASTRİT'in eşanlamlısı. || Mide kanaması, daha çok mide ülseri ve kanseri ya da kanamalı gastrit yüzünden midede meydana gelen kanama. (Başlıca emareleri, kan kusma [hematemez] ve dışkıda siyah kan bulunmasıdır [melena].) [Eşanl. GASTRORAJİ ] ]| Mide kapısı kasılması, GASTROPİLOROSPAZM'ın eşanlamlısı.
—Zool. Mide taşı, bazı sürüngenlerin, kuşların ya da suda yaşayan memelilerin yuttuğu, yenilen besinlerin parçalanmasını kolaylaştıran taş. (İkinci Süre'da yaşamış bitkicil dinozorların fosilleri içinde fosil mide taşları da bulunmuştur.) || Önayaklı kabukluların midesinde bulunan kireçli yumru. (Kabuk değiştiren hayvan, örteneğini sağlamlaştırmak için lüzumlu kireci bu yumrudan sağlar.)
—ANSİKL. Anat. ve Fizyol. Mide, iki kısmı birbiriyle dar bir açı yaparak birleşen büyük bir J biçimindedir: "dikey bölüm" ya da "inen bölüm" denen üst bölüm de üst üste binişmiş iki parçadan oluşur: yukarıda (hava kesesi biçimindeki) büyük kabartı ve aşağıda, minik kabartı ile sonlanmış olan beden; "yatay bölüm" denen alt bölüm, onikiparmak bağırsağından mide kapısı (pilor) ile ayrılır Midenin iki yüzü (ön ve arka yüz) ve iki kenarı vardır: içbükey olan sağ kenar ya da minik eğri kenar ve dışbükey olan sol kenar ya da büyük eğri kenar. Midenin yemekborusuna oluşturulan ucuna "mide ağzı" ya da "kardiya" denir. Midenin biçimi insandan insana değişmiş olur; yeri üst karın bölgesindedir; sağda karaciğer, solda dalak, yukanda diyafram, aşağıda enine kalınbağırsak, arkada pankreas bulunur; pankreas ile mideyi birbirinden epiploon arka-boşluğu ayırır.
(çok kuvvetli), mukozaaltı ve mukoza tabakaları. Seröz zar karınzarından yapılmıştır. 1 ila 2 mm kalınlığındaki kas tabakası uzunlamasına, dairesel ve eğik liflerden oluşur. Mukozaaltı tabakası gevşek bağdokudan oluşur. Mide özsuyunu salgılayan mukoza tabakası, kapalı sümüksü uçlu hücrelerle kaplı prizmamsı bir epitelyumdan meydana gelir. Epitelyumun üstünde, ele alınan mide bölgesine gore farklılık gösteren salgı bezleri vardır: midenin dörtte üç üst bölümünde fundus bezleri; mide kapısı bölgesinde, minik eğri kenar süresince azca ya da çok yukarıya doğru mide kapısı tipinde bezler. (Mide ülserleri yalnız mide kapısı mukozası alanında görülür.) Mukozanın derin kısmı mukoza kaslarıyla (birbirine geçmiş kas lifleri) sınırlıdır.
* Midenin emek harcaması.
1. Mekanik emek verme. Gıda deposu görevi icra eden mide, sığamsal hareketlerle besinlerin karışıp çalkalanmasını sağlar. Midenin boşalması kademelidir; mide içindeki tazyik onikiparmak bağırsağının içindeki basıncı aşınca mide kapısının açılmasıyla gerçekleşir.
2. Kimyasal sindirim işlevi. Sindirim'in ana öğesi olan mide salgısı üç evreyi kapsar. Besinlerin görülmesi ve çiğnenmesiyle başlamış olan beyinsel salgı evresi vagus sinirlerine bağlıdır. Mide evresi besinlerin antrum (mide kapısından derhal önceki alan) mukozasına değmesinden derhal sonrasında adım atar; değme antrum tarafınca gastrin adlı bir hormonun salgılanmasını başlatır. Mide asitliği mide içinde ne olduğunun sterilizasyonunu, besinlerdeki demirin iyonlaşma ve indirgenmesini ve bilhassa mide özsuyunda bulunan pepsin'in etkinleşmesini sağlar. Pepsin proteinleri hidroliz ederek polipeptitlere ayırır (etin, yumurtanın, vb. sindirimi). Mide mukozası ek olarak B12 vitamininin soğurulması için lüzumlu olan entrensek etmeni de ihtiva eder.
* Mide hastalıkları. Hazımsızlık mide özsuyunun salgılanmasında^ bir bozukluğa (hiperklorhidri ya da hipoklorhidrı) bağlıdır.
Mide yaraları, karın kaslarında kasılma ve radyografide karınzarı boşluğunda hava bulunması (pnömoperiton) şeklinde emare verir; acilen ameliyat edilmesi gereklidir.
Yabancı cisimlerin yutulması bilhassa çocuklarda sık görülen bir kazadır. Yabancı cisimlerin birçoğu, kimi zaman geç de olsa, naturel yollardan kolaylıkla atılır. Eğer cismin naturel yollardan geçişi olanaksızsa, röntgende yer belirlendikten sonrasında ameliyatla alınması gerekir.
Mide kanamaları, kanlı kusma ve / ya da siyahımsı dışkı (melena) biçiminde emare verir. En sık görülen sebepleri mide ülseri ve mide kanseri ve kanamalı gastrittir.
Mide iltihabı, gastrit'de denen hastalık halidir.
Mide ülseri, mide mukozasında madde kaybıyla belirgin çok yaygın bir hastalıktır. En fazlaca orta yaşlı erkeklerde görülür ve sebepleri tam olarak aydınlatılmamıştır; ruhsal etmenlerin (sürmenaj, kaygılar, stres, vb.); bazı ilaçların (bilhassa irin önleyiciler), alışkanlıkların (alkolizm, tütün bağımlılığı) tesiri bilinmektedir; damarlan madaki işlevsel bir bozukluğun sık bir niçin olabileceği sanılmaktadır. ülser, bir ila birkaç hafta süresince, yiyeceklerden iki ila üç saat sonrasında ortaya çıkan, kramp ya da burulma biçiminde bir ağrıyla emare verir. Sonrasında ağrı diner ve çoğunlukla birkaç ay duyulmaz; bir süre sonrasında, krizler arasındaki ağrılar (gündüz süresince) tamamen ortadan kaybolacak şekilde tekrardan ortaya çıkar. Midenin röntgenle incelenmesi, ülser odağını ortaya çıkarır. Kanserleşme riski sebebiyle muhakkak gastroskopi yapılmalıdır. Korkulan öteki ihtilaflar kanama ve delinmedir, ilaçla tedavi bilhassa sıhhat ve perhiz koşullarına uymayı (tütün, alkol, kahve alışkanlıklarının bırakılması, duygusal şoklardan uzakdurulmasimetidini kapsar; ülser yapabilen ııaçıar (irin önleyiciler) yasaklanır. Cerrahi girişime, ilaçla tedaviye dirençli ülserlerde ve iltihaplar ortaya çıktığında başvurulur.
Onikiparmak bağırsağı ülseri, mide ülserinden daha sık görülür, fakat kansere dönüşme riski yoktur. Ağrı çok geç, yiyeceklerden beş altı saat sonrasında ortaya çıkar ve tekrardan bir şey yemekle diner, ilerleyişi dönemsel olup, aralarda tam iyileşme devreleri vardır. Korkulan ihtilaflar kanama ve onikiparmak bağırsağı soğanının büzüşmesidir, ilaçla tedavi (mide ül- serininkiyle aynıdır) beslenme bozuklukları, ishal, "dumping sendromu" şeklinde ihtilaflar doğurabilecek olan cerrahi tedaviye yeğ tutulur.
Mide urları. Mide kanseri sindirim kanalı kanserlerinin en sık görülenidir Bir ülseri öykünmek eden ağrılar, kusmalar ya da genel durumun giderek bozulması biçiminde kendini belli eder Kimi zaman röntgen muayenesinin kuşkulandırdığı urun görülmesini elde eden ve lezyonun yapısı hakkında tek kati bilgiyi verebilecek doku incelemesi için biyopsiye olanak veren fibroskopi teşhisi doğrular Tedavi cerrahidir: midenin kısmen ya da tamamen çıkarılması (gastrek- tomi). Midenin iyicil urları nadirdir
Gösterim: 98Boyut: 10.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
1. Sindirim kanalının yemekborusuyla onikiparmak bağırsağı içinde bulunan kısmı. (Bk. ansikl. böl. Anat. ve Fizyol.)
2. Karın bölgesi; karın: Bir kimsenin midesine yumruk atmak.
3. Yeme isteği; iştah: Zayıflığına aldanma, onda bir mide var şaşarsın.
4. Tkz. Zevk: Hanımda mide olsaydı, bu adamı seçmezdi.
5. Mide bölgesinde oluşan şişkinlik.
6. Mide bulandırıcı, çok fena ya da çok çirkin şey için kullanılır. || Mide bulandırmak, bir kimseyi etkileyerek onda kusma duygusu uyandırmak; kuşkulandırmak; kuşkuya düşürmek: Bir ihtimal mühim değil fakat söyledikleri mide bulandırıyor. || Mide fesadına uğramak, abur cubur şeyleri çokça yiyerek sindirim düzenini bozmak. || Midesi ağzına gelmek, kirli, fena bir kokunun ya da iğrenç bir görünümün etkisiyle öğürmek, tiksinmek: Kapıyı açınca görmüş olduğu görünüm karşısında midesi ağzına gelecek şeklinde oldu. || Midesi almamak, yeme isteği duymamak, iştahsız olmak. || Midesi bozulmak, ishal olmak ya da yediklerinden midesi rahatsız olmak.|| Midesi bulanmak, kusacakmış şeklinde olmak; bir işin negatif şekilde sonuçlanabileceğinden kuşkulanmak. || Midesi ekşimek, kaynamak, yanmak, yenilen yemeklerin etkisiyle midede hastalık duymak. || Midesi kaldırmamak, götürmemek, kabul etmemek, yediği şeylerden nelerin midesini rahatsız etmiş olduğu denemelerle anlaşılmak; çirkin bir durumdan, fena bir şeydan rahatı kaçmak, bunların karşısında tedirginlik duymak. || Midesi ezilmek, kazınmak, açlık duymak, içi ezilmek. || Midesinden bağlanmak, bir hiç kimseye çıkarlarına gore hizmet eden kimseler için söylenir.|| Midesine düşkün, yiyip içmeyi seven, çok yiyecek yiyen, obur. || Mideye oturmak, yenilen bir şey sözkonusuysa, sindirilememek, sindirim güçlüğü yaratmak. || Mideyi bastırmak, hafifçe şeyler yiyerek açlığını gidermeye çalışmak.
—Anat. Mide kapısı. Mideyi onikiparmak bağırsağından ayıran delik. (Eşanl. PiLOR.) || Mide kapısı atardamarı, karaciğer atardamarının, mide kapısının üst kenarında iki dala ayrılarak mide atardamar ağının uç dallarıyla ağızlaşan dalı. || Mide -epiploon atardamarları, mide ve epiplo ona sayısız dallar veren ve ağızlaştıktan sonrasında midenin büyük eğrisi süresince bir yay çizen iki atardamar (sağdaki mide-onikiparmak bağırsağı atardamarından, soldaki dalak atardamarından doğar). || Mide-karaciğer bağları, midenin sağ kenarını karaciğere bağlayan minik epiploonun iki yaprağına verilen ad. || Mide -onikiparmak bağırsağı atardamarı, karaciğer atardamarından doğan ve dallanarak pankreas başı çevresinde bir ağ oluşturan atardamar.
—Cerr. Mide ameliyatı, midenin tümünü ya da bir bölümünü almak için meydana getirilen cerrahi müdahale (Eşanl. GASTREKTOMİ.) [Bk. ansikl. böl.] || Mide-bağırsak ağızlaşması, mideyi incebağırsakla ağızlaştırma ameliyatı. (Eşanl. GASTROENTEROSIOMİ.) || Mide plastiği, mide üstünde meydana getirilen çeşitli plastik ameliyatlara ve bilhassa ülser yüzünden delinmiş midenin onarılmasına verilen ad. (Eşanl. GASTROPLASTİ.)
—Eczc. Mide ortamına dirençli ilaç, mide özsuyunun etkisine direnç gösteren ve sadece bağırsaklarda eriyen ilaç (jelül, kapsül, vb.)
—Fizyol. Mide özsuyu, mide mukozasındaki borucuğumsu bezlerce salgılanan ve sindirimi sağlamakta rol oynayan sıvı. (Bk. ansikl. böl.)
—Karş. anat. Tüm omurgalılarda ön ve arka bağırsağı, kısaca amfibyumlardan itibaren mide ve bağırsağı, memelilerde mide ve onikiparmak bağırsağını ayıran sınırı belirleyen dar yer, kapakçık ya da büzgen.
—Patol. Mide ağnsı, sindirim bozukluğuyla beraber olsun olmasın, mide bölgesinde duyulan ağrı. (Mide ağrıları midedeki bir hastalığın [iltihap ülser kanser vb] emaresi olabilir. Hem de pankreas hastalıklarında, enine kalınbağırsak hastalıklarında ya da yalnız bazı sinirlilik hallerinde görülürler [mide krampları].) [Eşanl. GASTRALJİ.] || Mide-bağırsak düşüklüğü, mide ve bağırsağın aşağıya sarkması. (Mide-bağırsak düşüklüğü çoğunlukla içorgan kaslarının gerginliğindeki genel bir azalmadan ileri gelir. Ağrılara, şişkinliklere ve kabızlığa niçin olabilir.) [Eşanl. GASTROENTEROPTOZ ] || Mide-bağırsak iltihabı, GASTROENTERİT'in eşanlamlısı. || Mide düşüklüğü, aşıcı bağlarının gevşemesinden dolayı midenin aşağıya doğru sarkması. (Eşanl. GASTROPTOZ) || Mide iltihabı, GASTRİT'in eşanlamlısı. || Mide kanaması, daha çok mide ülseri ve kanseri ya da kanamalı gastrit yüzünden midede meydana gelen kanama. (Başlıca emareleri, kan kusma [hematemez] ve dışkıda siyah kan bulunmasıdır [melena].) [Eşanl. GASTRORAJİ ] ]| Mide kapısı kasılması, GASTROPİLOROSPAZM'ın eşanlamlısı.
—Zool. Mide taşı, bazı sürüngenlerin, kuşların ya da suda yaşayan memelilerin yuttuğu, yenilen besinlerin parçalanmasını kolaylaştıran taş. (İkinci Süre'da yaşamış bitkicil dinozorların fosilleri içinde fosil mide taşları da bulunmuştur.) || Önayaklı kabukluların midesinde bulunan kireçli yumru. (Kabuk değiştiren hayvan, örteneğini sağlamlaştırmak için lüzumlu kireci bu yumrudan sağlar.)
—ANSİKL. Anat. ve Fizyol. Mide, iki kısmı birbiriyle dar bir açı yaparak birleşen büyük bir J biçimindedir: "dikey bölüm" ya da "inen bölüm" denen üst bölüm de üst üste binişmiş iki parçadan oluşur: yukarıda (hava kesesi biçimindeki) büyük kabartı ve aşağıda, minik kabartı ile sonlanmış olan beden; "yatay bölüm" denen alt bölüm, onikiparmak bağırsağından mide kapısı (pilor) ile ayrılır Midenin iki yüzü (ön ve arka yüz) ve iki kenarı vardır: içbükey olan sağ kenar ya da minik eğri kenar ve dışbükey olan sol kenar ya da büyük eğri kenar. Midenin yemekborusuna oluşturulan ucuna "mide ağzı" ya da "kardiya" denir. Midenin biçimi insandan insana değişmiş olur; yeri üst karın bölgesindedir; sağda karaciğer, solda dalak, yukanda diyafram, aşağıda enine kalınbağırsak, arkada pankreas bulunur; pankreas ile mideyi birbirinden epiploon arka-boşluğu ayırır.
(çok kuvvetli), mukozaaltı ve mukoza tabakaları. Seröz zar karınzarından yapılmıştır. 1 ila 2 mm kalınlığındaki kas tabakası uzunlamasına, dairesel ve eğik liflerden oluşur. Mukozaaltı tabakası gevşek bağdokudan oluşur. Mide özsuyunu salgılayan mukoza tabakası, kapalı sümüksü uçlu hücrelerle kaplı prizmamsı bir epitelyumdan meydana gelir. Epitelyumun üstünde, ele alınan mide bölgesine gore farklılık gösteren salgı bezleri vardır: midenin dörtte üç üst bölümünde fundus bezleri; mide kapısı bölgesinde, minik eğri kenar süresince azca ya da çok yukarıya doğru mide kapısı tipinde bezler. (Mide ülserleri yalnız mide kapısı mukozası alanında görülür.) Mukozanın derin kısmı mukoza kaslarıyla (birbirine geçmiş kas lifleri) sınırlıdır.
* Midenin emek harcaması.
1. Mekanik emek verme. Gıda deposu görevi icra eden mide, sığamsal hareketlerle besinlerin karışıp çalkalanmasını sağlar. Midenin boşalması kademelidir; mide içindeki tazyik onikiparmak bağırsağının içindeki basıncı aşınca mide kapısının açılmasıyla gerçekleşir.
2. Kimyasal sindirim işlevi. Sindirim'in ana öğesi olan mide salgısı üç evreyi kapsar. Besinlerin görülmesi ve çiğnenmesiyle başlamış olan beyinsel salgı evresi vagus sinirlerine bağlıdır. Mide evresi besinlerin antrum (mide kapısından derhal önceki alan) mukozasına değmesinden derhal sonrasında adım atar; değme antrum tarafınca gastrin adlı bir hormonun salgılanmasını başlatır. Mide asitliği mide içinde ne olduğunun sterilizasyonunu, besinlerdeki demirin iyonlaşma ve indirgenmesini ve bilhassa mide özsuyunda bulunan pepsin'in etkinleşmesini sağlar. Pepsin proteinleri hidroliz ederek polipeptitlere ayırır (etin, yumurtanın, vb. sindirimi). Mide mukozası ek olarak B12 vitamininin soğurulması için lüzumlu olan entrensek etmeni de ihtiva eder.
* Mide hastalıkları. Hazımsızlık mide özsuyunun salgılanmasında^ bir bozukluğa (hiperklorhidri ya da hipoklorhidrı) bağlıdır.
Mide yaraları, karın kaslarında kasılma ve radyografide karınzarı boşluğunda hava bulunması (pnömoperiton) şeklinde emare verir; acilen ameliyat edilmesi gereklidir.
Yabancı cisimlerin yutulması bilhassa çocuklarda sık görülen bir kazadır. Yabancı cisimlerin birçoğu, kimi zaman geç de olsa, naturel yollardan kolaylıkla atılır. Eğer cismin naturel yollardan geçişi olanaksızsa, röntgende yer belirlendikten sonrasında ameliyatla alınması gerekir.
Mide kanamaları, kanlı kusma ve / ya da siyahımsı dışkı (melena) biçiminde emare verir. En sık görülen sebepleri mide ülseri ve mide kanseri ve kanamalı gastrittir.
Mide iltihabı, gastrit'de denen hastalık halidir.
Mide ülseri, mide mukozasında madde kaybıyla belirgin çok yaygın bir hastalıktır. En fazlaca orta yaşlı erkeklerde görülür ve sebepleri tam olarak aydınlatılmamıştır; ruhsal etmenlerin (sürmenaj, kaygılar, stres, vb.); bazı ilaçların (bilhassa irin önleyiciler), alışkanlıkların (alkolizm, tütün bağımlılığı) tesiri bilinmektedir; damarlan madaki işlevsel bir bozukluğun sık bir niçin olabileceği sanılmaktadır. ülser, bir ila birkaç hafta süresince, yiyeceklerden iki ila üç saat sonrasında ortaya çıkan, kramp ya da burulma biçiminde bir ağrıyla emare verir. Sonrasında ağrı diner ve çoğunlukla birkaç ay duyulmaz; bir süre sonrasında, krizler arasındaki ağrılar (gündüz süresince) tamamen ortadan kaybolacak şekilde tekrardan ortaya çıkar. Midenin röntgenle incelenmesi, ülser odağını ortaya çıkarır. Kanserleşme riski sebebiyle muhakkak gastroskopi yapılmalıdır. Korkulan öteki ihtilaflar kanama ve delinmedir, ilaçla tedavi bilhassa sıhhat ve perhiz koşullarına uymayı (tütün, alkol, kahve alışkanlıklarının bırakılması, duygusal şoklardan uzakdurulmasimetidini kapsar; ülser yapabilen ııaçıar (irin önleyiciler) yasaklanır. Cerrahi girişime, ilaçla tedaviye dirençli ülserlerde ve iltihaplar ortaya çıktığında başvurulur.
Onikiparmak bağırsağı ülseri, mide ülserinden daha sık görülür, fakat kansere dönüşme riski yoktur. Ağrı çok geç, yiyeceklerden beş altı saat sonrasında ortaya çıkar ve tekrardan bir şey yemekle diner, ilerleyişi dönemsel olup, aralarda tam iyileşme devreleri vardır. Korkulan ihtilaflar kanama ve onikiparmak bağırsağı soğanının büzüşmesidir, ilaçla tedavi (mide ül- serininkiyle aynıdır) beslenme bozuklukları, ishal, "dumping sendromu" şeklinde ihtilaflar doğurabilecek olan cerrahi tedaviye yeğ tutulur.
Mide urları. Mide kanseri sindirim kanalı kanserlerinin en sık görülenidir Bir ülseri öykünmek eden ağrılar, kusmalar ya da genel durumun giderek bozulması biçiminde kendini belli eder Kimi zaman röntgen muayenesinin kuşkulandırdığı urun görülmesini elde eden ve lezyonun yapısı hakkında tek kati bilgiyi verebilecek doku incelemesi için biyopsiye olanak veren fibroskopi teşhisi doğrular Tedavi cerrahidir: midenin kısmen ya da tamamen çıkarılması (gastrek- tomi). Midenin iyicil urları nadirdir
Kaynak: Büyük Larousse
Mide ve pankreas özsuyu ile tükürükteki enzimlerin besinler üstündeki tesiri nedir?
Mide Nedir - Midenin Yapısı ve Görevleri
Mide kanaması nedir, iyi mi olur, emareleri nedir?
—Karş. anat. Omurgalılarda, mide, tek kat epitelyumlu mukozasıyla ve içindeki boşluğun, kardiya düzeyinde ansızın genişlemesiyle daha önde bulunan yemek- borusundan ve yutaktan ayrılır. Bir büzgenkas ya da bir kapakçık bu geçiş yerini belirleyebilir. Mideye özgü tipik salgı bezleri ilk kez sürüngenlerde ortaya çıkar. Bunlardan ilkin balıklarda ve amfibiyumlarda klorhidrik asit ve başta proteaz ve lipaz olmak suretiyle çeşitli enzimler salgılayan yalın salgı bez hücreleri bulunur. Mideden bağırsağa geçiş mide kapısında gerçekleşmekte olup, burası çoğu zaman bir büzgenkas ya da kapakçıkla belirlenir ve bağırsak epitelyumu mide epitelyumundan hücrelerin tepesinde bulunan minik villuslarla ayrılır. Memelilerde, mide bezleri üç tiptir: etçillerle primatlarda bulunmayan, kısa kardiya bezleri; kolay tüpçük- ler halinde dizili, ana hücreleri zimojen ve kenar hücreleri daha iri olup, bir klorhidrik asit öncüsü salgılayan fundus bezleri; dallanmış tüpçükler şeklindeki mide kapısı bezleri. Kuşlarda, mide iki parça halindedir; bezsi bir ön keseyi (bezli mide), mukozası ileri derecede keratinleşmiş kaslı bir mide (katı) izler. Taneciklerle beslenen kuşların gıdaları depoladıkları kursak bir yemekborusu cebidir Gevişgeti- renlerde, yalnız şirden kısmı mide sayılır; öteki üç mide parçası: börkenek, işkembe ve kırkbayır, yemekborusundaki- ne benzeyen çok kattan oluşan bir epitelyumla kaplıdır.
Omurgasızlarda, sindirim kanalının yeteri kadar farklılaştığı her durumda, mukozasında sindirim bezleri ya da hücreleri olan her genişlemeye mide adı verilir, fakat kuşkusuz şubeler içinde hiçbir benzerlik yoktur. Solucan ya da sülüklerde olduğu şeklinde, mide işlevine haiz olmayan bölgelere de mide denildiği olur. Bilinmiş olduğu kadarıyla omurgasızlar içinde gerçek mide sadece yumuşakçalarda, eklembacaklılarda, denizyıldızlarında ve gömleklilerde bulunur.
—Cerr. Genişletilmiş mide ameliyatı, midenin tümüyle beraber komşu lenf ve hücre dokularının çıkarılmasıdır; yalnız mide kanserlerinde uygulanır. Tam mide ameliyatı, çevredeki dokulara dokunmadan midenin tümüyle çıkarılmasıdır. Kısmi mide ameliyatı, midenin bir bölümünün çıkarılmasıdır; mide ve onikiparmak bağırsağı ülserlerinin tedavisinde uygulanır. Bu ameliyatta derhal devamlı mide kapısı da beraber çıkarılır. Mide-bağırsak kanalının devamlılığını sağlamak suretiyle mide, ya onikiparmak bağırsağı ile ağızlaştırılır (gastro-duodenostomi ya da Pöan aıneliyatı) ya da midenin kalan parçası incebağırsakla birleştirilir (ağızlaştırmanın yöntemine gore Polya ya da Finsterer ameliyatları).
—Fizyol. İnsanda mide özsuyunun salgılanan miktarı alınan besinlere gore değişmiş olur (günde ortalama 1,5 litre). Mide özsuyu renksiz, azca akıcı, 1,001 ila 1,01 yoğunlukta, çok kolay (pH=1-1,5 arası) bir sıvıdır; % 1 ila 3 klorhidrik asit ihtiva eder. Bundan başka klorür (Na, K, Ca) ya da fosfat (Ca, Mg, Fe) halinde madensel maddeler ve iki enzim taşır. Bu enzimlerden kabul edilen pepsin, asit ortamda proteinleri etkileyerek polipeptitlere dönüştürür; İkincisi labferment'tır, mide özsuyunun sütü pıhtılaştırmasını sağlar.
Kaynak: Büyük Larousse
Mide (Gaster, Ventriculus)
Mide diafragmanın altında, karın boşluğunun sol üst kısmında yer edinen sindirim kanalının en geniş bölümüdür. Ösofagus ile duodenum içinde yer alır. Vücudumuzun epigastrik ve hipokondrium bölgesinde ve 2. bel omurları hizasındadır. Ön yüzün sağ tarafı karaciğerin visseral yüzü ve karın ön duvarıyla sol tarafı ise diafragma vesilesiyle sol akciğerin tabanı, kalp; 7, 8 ve 9. kaburga ve interkostal aralıklarla komşuluk yapar. Arka yüz diafragma, dalak sol böbrek, sol böbrek üstü bezi, pankreas ve transvers kolonla komşuluk yapar. Bu organlar, mideye uygun mide yatağı olarak adlandırılan çukurluğu oluşturur.
DEVAMI
Mide diafragmanın altında, karın boşluğunun sol üst kısmında yer edinen sindirim kanalının en geniş bölümüdür. Ösofagus ile duodenum içinde yer alır. Vücudumuzun epigastrik ve hipokondrium bölgesinde ve 2. bel omurları hizasındadır. Ön yüzün sağ tarafı karaciğerin visseral yüzü ve karın ön duvarıyla sol tarafı ise diafragma vesilesiyle sol akciğerin tabanı, kalp; 7, 8 ve 9. kaburga ve interkostal aralıklarla komşuluk yapar. Arka yüz diafragma, dalak sol böbrek, sol böbrek üstü bezi, pankreas ve transvers kolonla komşuluk yapar. Bu organlar, mideye uygun mide yatağı olarak adlandırılan çukurluğu oluşturur.
DEVAMI
mide
anatomi (mi:de) Arapça
1 . Omurgalılarda, sindirim sisteminin, yiyecek borusu ile onikiparmak bağırsağı içinde besinlerin sindirime hazır duruma getirilmiş olduğu omurgasız hayvanlarda sindirim kanalının bu bölgeye karşılık olan parçası.
2 . mecaz Karın, karın bölgesi.
3 . mecaz Yiyecek yeme isteği.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
mide bulandırmak
midesi almamak (kaldırmamak, kabul etmemek ya da götürmemek)
midesi bulanmak
midesi ekşimek (kaynamak ya da yanmak)
midesi (ya da içi) ezilmek (ya da kazınmak)
mideye oturmak
mideyi bastırmak
Birleşik Sözler
mide ağzı
mide fesadı
mide kapısı
anatomi (mi:de) Arapça
1 . Omurgalılarda, sindirim sisteminin, yiyecek borusu ile onikiparmak bağırsağı içinde besinlerin sindirime hazır duruma getirilmiş olduğu omurgasız hayvanlarda sindirim kanalının bu bölgeye karşılık olan parçası.
2 . mecaz Karın, karın bölgesi.
3 . mecaz Yiyecek yeme isteği.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
mide bulandırmak
midesi almamak (kaldırmamak, kabul etmemek ya da götürmemek)
midesi bulanmak
midesi ekşimek (kaynamak ya da yanmak)
midesi (ya da içi) ezilmek (ya da kazınmak)
mideye oturmak
mideyi bastırmak
Birleşik Sözler
mide ağzı
mide fesadı
mide kapısı
Mide
- Sindirim kanalının yiyecek borusuyla onikiparmakbağırsağı içinde bulunan kısmı.
mide ingilizcesi
- stomach, belly.
- - ağzı anat. cardia, cardiac orifice.
- -si ağzına gelmek 1. to feel like vomiting. 2. to be revolted by something.
- -si almamak /ı/ to have no appetite for.
- -yi ateþlemek slang to hit the booze, bend the elbow.
- - bağırsak yangısı path. gastroenteritis.
- -yi bastırmak (for a snack) to assuage one´s hunger pangs.
- -sini bozmak /ın/ (for something) to give (one) indigestion, upset (one´s) stomach.
- - bozukluğu indigestion.
- -si bozulmak to have indigestion.
- -sini bulandırmak /ın/ 1. to make (one) sick at one´s stomach, turn (one´s) stomach. 2. to make (someone) suspect that something özgü gone (or will go) wrong.
- -si bulanmak 1. to feel sick at one´s stomach, feel nauseated. 2. to be revolted by something. 3. to suspect that all is not well, smell a rat.
- - bulantısı nausea.
- -sine dokunmak /ın/ to give (one) indigestion, upset (one´s) stomach.
- - dolgunluğu feeling of overfullness (in the stomach).
- -si ekşimek to have heartburn.
- - ekşimesi heartburn, pyrosis.
- - ezikliği slight feeling of hunger.
- - fesadı indigestion.
- - fesadına uğramak to get indigestion, get an upset stomach.
- - genişlemesi path. tympanites.
- - iltihabı/yangısı path. gastritis.
- -si kaldırmamak/götürmemek/kabul etmemek /ı/ 1. to be unable to eat (a food) (because one finds it revolting or indigestible). 2. to be revolted by, be unable to stand (something).
- - kanaması gastric bleeding.
- -si kaynamak to have indigestion; to have heartburn.
- -si kazınmak to feel very hungry, be ravenous.
- -yi kurtarmak slang to assuage one´s hunger.
- - onarımı gastroplasty.
- -ye oturmak (for food) to sit heavily on one´s stomach.
- - spazmı gastric spasm.
- - suyu gastric juice.
- - şişkinliği bloated feeling (in the stomach).
- - ülseri path. gastric ulcer.
- -si yanmak to have heartburn.
Mide ve pankreas özsuyu ile tükürükteki enzimlerin besinler üstündeki tesiri nedir?
Mide Nedir - Midenin Yapısı ve Görevleri
Mide kanaması nedir, iyi mi olur, emareleri nedir?
YORUMLAR