ABD Birleşik Devletlerinin bundan böyle büyük devletlerden biri olma yolunda atmış olduğu en mühim adımlardan kabul edilen Monroe Doktrini i...
ABD Birleşik Devletlerinin bundan böyle büyük devletlerden biri olma yolunda atmış olduğu en mühim adımlardan kabul edilen Monroe Doktrini ile ilgili bilgiler.
ABD Birleşik Devletleri’nin 5. Başkanı olan James Monroe 2 aralık 1823’te Kurultay’de yapmış olduğu bir konuşmayla, ABD topraklarında bundan böyle Avrupa devletlerinin sömürge kuramayacaklarını belirtti. Yeni karara nazaran, eski sömürgeler de bundan böyle sınırlarını genişletemiyeceklerdi.
Monroe Doktrini’nin doğmasına o devirdeki Avrupa devletlerinin ABD topraklarını hükümleri altına alabilmek istemeleri yol açmıştır. Avrupa’nın belirgin başlı üç büyük devleti — Rusya, Prusya, Avusturya— milletin oyu ile iş başına gelen hükümetleri ortadan kaldırmak istiyorlardı. ABD hükümeti bu üç büyük devletin ABD’da da aynı fikri kabul ettirmek için harekete geçmelerinden korkuyordu. Bu tasaya İngiltere de katılıyordu, çünkü, ABD’da eskiden kurulan sömürgeler, zaman içinde, bağlı bulundukları anayurtlarından ayrılmışlar, minik birer cumhuriyet olmuşlardı. Bunların eski hallerine dönmeleri ABD’yı olmasıyla birlikte İngiltere’yi de korkutuyordu, çünkü, İngiltere bu minik cumhuriyetlerle tecim yapıyordu. Bu ülkeler tekrardan sömürge olurlarsa, İngiltere’nin ticari şartları sarsılacaktı.
İngiliz hükümeti, bu düşünceyle, Amerikan hükümetine Avrupa devletlerinin Amerikan toprakları üstünde nüfuz sahibi olmalarını önlemek için birlikte emek harcamayı teklif etti.
Amerikan Başkanı James Monroe, İngiliz teklifini derhal benimsedi. Eski başkanlardan Jefferson’la Madison da bu fikri beğenmişlerdi. Yalnız Amerikan Dış İşleri Bakanı Thomas Quincy Adams, bu meselede ABD’nın tek başına bir karar alması icap ettiğini ileri sürüyordu. Tamamen Amerikalılar tarafınca hazırlanmış bir kararname, İngilizlerin de ABD’da sömürge kurmalarını önleyebilirdi. Monroe, Adams’ın tavsiyelerine uymayı daha doğru buldu. Adams’ın hazırladığı müsveddeyi olduğu şeklinde 2 Aralık 1823’te Kurultay’de okudu. Bu kararname, hazırlanmasında büyük oranı olduğundan James Monroe’nun ismi verilerek tarihe Monroe Doktrini ismi altında geçti. Bu tarih A.B.D.’nin büyük devletler arasına girmiş olduğu tarih olarak kabul edilir.
YORUMLAR