Montesquieu Kimdir?

Charles-Louis Secondat, Baron de La Bréde et de Montesquieu Kimdir? Montesquieu yaşamı, biyografisi, eserleri. Montesquieu hakkında bilgi. ...

Charles-Louis Secondat, Baron de La Bréde et de Montesquieu Kimdir? Montesquieu yaşamı, biyografisi, eserleri. Montesquieu hakkında bilgi.

Montesquieu; Charles de Secondat, De La Brede baronu, Fransız düşünür ve yazarıdır (Bordeaux/La Brede 1689 – Paris 1755). Asil bir ailede dünyaya geldi, yedi yaşlarındayken anasını yitirince en büyük çocuk olmanın kalıtım hakkıyla La Brede baronu unvanına kavuştu. Ev eğitimine eklenen Oratoryenler Koleji’ndeki orta öğrenimiyle (1700-1705) Bordeaux Üniversitesi’ndeki hukuk çalışmalarına geçti, avukat oldu (1708), Paris yıllarıyla bilgi ve görgüsünü artırdı (1708-1712), babasının ölmesiyle döndüğü Bordeaux’da (1713) aile mülkleriyle ilgilendi, parlamentoya girdi (1714), iki yıl sonrasında yargıtay başkanı oldu (1716). Amcasının tüm güç, zenginlik ve unvanlarına haiz olarak (Montesquieu Baronu, Bordeaux Parlamentosu başkanlığı, Bordeaux Akademisi üyeliği) kendini gönlünün istediği çalışmalara verdi. İlk mühim çalışmasının, imzasız olarak yayımlattığı Lettres Persanes (Acem Mektupları) olduğu kabul edilir (1721); mevzu yeni olmamakla beraber iki doğulu gözüyle Paris yaşamının eleştirisini meydana getiren yapıt, örneksiz fikir aslı ve ifade derinliğiyle dikkati çekti. Montasquieu bu başarıyla Paris kültür ve sanat çevrelerinin saygıyla dinlediği kıymetli bir konuk oldu.

1726′ da yazarlığa bağlandı. Fransız Akademisine seçildikten (1727) sonrasında gereksinim duyduğu gözlemleri yerinde gerçekleştirmek için uzun ve değişik bir geziye çıktı (Nisan 1728); bilhassa politik kurum ve toplumsal yapılar üstünde düşünüp emek vererek Avusturya’ yı, İtalya’yı, Almanya’yı, Hollanda’yı, 1732’ye kadar yerleşir şeklinde olduğu İngiltere’yi gezdi. Bu büyük araştırının ilk ürünü Considerations sur les Causes de la Grandeur des Romains et de Leur Decendences (Romalıların Büyüklüğüyle Çöküş Sebepleri Üzerine Düşünceler) oldu (1734). Bu mühim araştırma, senelik okuma, araştırma, düşünme çabasıyla en büyük eserine dönüştü: Kanunların Ruhu Üzerine (Del’Esprit de Lois) 1848 (Cenevre, imzasız). İki yılda 22 kez basılan bu başeser, din çevrelerinden ve mezheplerden sert tepkiler görmüş oldu; yazarının Defense de l’Esprit des lois (Kanunların Ruhunu Müdafa) şeklinde ek bir emek harcama yayımlamasına (1750) rağmen dar kafaların egemenliğindeki yobaz çevrelerce suçlandı. Roma din merkezince yasak kitaplar listesine alındı (1751). Eserlerindeki dinsel kurum eleştirilerini kaldırmasını isteyen Papalığın önerilerini geri çevirerek yaşamının kalan bölümünü Paris-Bordeux içinde geçirdi, gözlerinin iyice zayıflamasına rağmen yeni çıkan ürünler de verdi: Ar sace et Üsmenie (roman öl.s. 1783), Lysimaxue (Lysimakhos) rastlantıyla bulunan Cahiers (Defterlerim) öl. s. 1943, Notes de Voyage (Seyahat Notları), Lettres (Mektuplar) öl.s. 1941, Spicilege (bas. 1944).

Yönetim biçimlerini ayırması ve güçler değişikliği ilkesiyle siyasal bilimlerin ve uygar anayasa hukukunun öncülerinden sayılan Montesquieu, her şeyden ilkin her mevzuyu akılla tartan, somut olaylardan yola çıkıp gözlem yöntemiyle sonuca ulaşan bir yönetimin sözcüsüdür. Dinsel kurumların yararına inanmakla beraber dinsel bağnazlığa temelden karşıt olduğundan Aydınlanma Çağı düşünürleri içinde yer alır. Tüm ülkeler için aynı neticeleri verecek bir yönetim biçimi olmadığını savunurken, Fransa için en lüzumlu yönetimde halkla krallık içinde aracılık meydana getirecek bir soylular sınıfına dayanmasının doğruluğunu ileri sürer. İktidarların kötüye kullanımını önlemek için gene ayrı bir güçler kümesine gereksinim vardır: Yaşama gücüyle bağımsız yargı gücü. Genel görünümde Montesquieu, bağlı bulunmuş olduğu zengin soylular sınıfının çıkarlarının dışına çıkamamış tutucu ve gelenekçi bir yapıdadır; gene de getirmiş olduğu düşünsel aydınlıkla Fransız Devrimi’ne (1789) yıl açacak birikiminin mühim kaynaklarından biri sayılır.

Diğeri eserleri: Dissertation sur la Politique des Romains (Romalıların Siyaseti Üstüne İnceleme) 1716, Observations sur l’Historie Naturelle (Tabiat Zamanı Üstüne Gözlemler) 1721, De la Monarchie Üniverselle en Europe (Avrupa’daki Evrensel Monarşi Üstüne) 1734, ve 1899’da bulunan Mes Frensees (Düşüncelerim) 1944’te basılan Spicilege içinde yer alır.

Kanunların Ruhu Üzerine, meşhur önsözü haricinde 31 bölümünün her birini 15 ya da 20 mevzu içinde sergileyen bu fikir ürün, toplumsal bir olgu tutarındaki yasaları belirleyen tesirleri açıklar:

Askerlik, gücü, yönetim, din, halk, tecim, para, politik yapı, vergiler… Her çeşit baskının ve sınırlamanın karşısında duran bu asil reformcu, seviye içinde özgürlüğü savunarak inşam suçlayan insan işi yasaların gerçek kaynaklarını bulmayı iş edinmiştir. Hukuk şeklinde zor ve azınlığın işi olan bir mevzuyu, kıymetini asla eksiltmeden kamunun anlayabileceği düzeyde ışığa tutması ve sağduyunun ölçülerine nazaran değerlendirmesi, kurulu düzenin yanlış temellerini sarsan en belirgin etkilerden biri sayılmıştır.