1 . Öz varlık, kişilik: "Çoğunu kendi nefsini kurtarmak için öldürmüştü."- Ö. Seyfettin . 2 . İnsanın yeme içme vb. gereks...
1 . Öz varlık, kişilik:
"Çoğunu kendi nefsini kurtarmak için öldürmüştü."- Ö. Seyfettin.
2 . İnsanın yeme içme vb. gereksinimlerinin bütünü.
"Çoğunu kendi nefsini kurtarmak için öldürmüştü."- Ö. Seyfettin.
2 . İnsanın yeme içme vb. gereksinimlerinin bütünü.
İbn el-Nefis
Nefis İzzeti Nedir?
Nefis Denetlemesi Nedir?
NEFİS sıf, (ar. nefis). Bir şeyin, bir kimsenin çok güzel, çok hoş, çok çekici bulunduğunu vurgulamak için kullanılır: Nefis bir yiyecek. Nefis bir görünüm. Nefis bir bayan. Nefis bir seyahat.
NEFİS, -fsl a. (ar. nefs).
1. Bir kimsenin öz varlığı; benliği: Yalnızca nefsini düşünmek.
2. insanoğlunun fizyolojik gereksinimlerinin tümü ya da her biri: Nefsine egemen olsan bu kadar şişmantamazsm.
3. Nefis mücadelesi, insanoğlunun kendi nefsinin isteklerini engelleme çabası. || Nefsine düşkün, egoist. || Nefsine uymak, bedensel isteklerinin doğrultusunda hareket etmek. || Bir şey yapmayı nefsine yedirememek, onu kendisi için onur kırıcı, incitici saymak: Onlardan iş istemeyi de nefsine ye diremiyordu. || Nefsini kırmak, bedensel isteklerini engellemek; gururunu yenmek. || Nefsini köreltmek, nefisini aldatmak, bedensel isteklerinden herhangi birini, gereğini üstünkörü yerine getirerek dindirmek. || Nefs-i savunma, varlığını korumak için meydana getirilen savaşım.
*Esk.
1. Ruh, can, yaşam.
2. Aslolan, maya, öz.
3. Bir şeyin kendisi, merkezi.
4. Dölsuyu, meni.
5. Nefsi nefsine, hepimiz kendini düşünerek, hepimiz kendisi için. || Nefsin ibramiyle, bedenin devamlı zorlanmasıyla. II Nefs-perest, kendini düşünen, egoist. || Nefs-i hayvani, canlılardaki anlayış ve hareket kuvvetleri. || Nefs-i İstanbul, İstanbul'un içi. || Nefs-i mütefekkir, ruh ve bedenden ibaret kişilik, ego. || Nefs-i nefis, kıymetli ve aziz ruh, tatlı ve kıymetli yaşam. || Nefs-i rahmani, Tanrı' ya düşkün şahıs. || Nefs-i tayıka, et ve gövde, tutku.
*Esk. dilbilg. Nefs-i mütekellim, birinci kişi. || Nefs-i mütekellim vahde, birinci tekil kişi. || Nefs-i mütekellim mal-gayr, birinci şahsın ikil ve çoğulu.
*İsi. fels. Nefsi kül, Tanrı'ın tahtı, evrensel ruh, tanrısal yargıların yer almış olduğu yazıtlar.
*Tasav. Varlığın manevi yönü. (Bk. ansikl. böl) || Nefs-i emmare, insanları kötülüğe iten nefis. || Nefs-i kudsiye, erdemlerle olgunluk kazanmış mukaddes nefis. || Nefs-i tev- vame, fenalık sonrası insanoğlunun içine hastalık, huzursuzluk veren nefis. || Nefs-i merziye, Tanrı hoşnutluğuna liyakat kazanmış nefis. || Nefs-i mutmaine, manevi doyuma, dinginliğe ulaşmış nefis. || Nefs -i raziye, Tanrı'dan gelen her şeyden hoşnut olan nefis.
*ANSİKL. Tasavvufta insanoğlunun eğitilmemiş, her türlü kötülükleri işlemeye yatkın ruhsal yönüne "nefsi emmare" denir. Kuran' da Yusuf peygamberin "Ben, nefsimi temize çıkaramam; şundan dolayı, nefis kötülüğü emreder (emmaret ün-bi's-sû)" (XII, 53) diyerek nefs-i emmareden kaygı duyduğu bildirilir. Bundan dolayı sufiler, bu tür nefsi, tüm kötülüklerin membaı sayarlar. Tasavvufta “nefsi emmareâ€ye karşı savaşım vermek (mücahede) temel görevlerden sayılır. Hz. Muhammet, sufilerin büyük ehemmiyet verdikleri bir hadisinde "Ufak savaştan (düşmana karşı verilen harp) büyük harbe döndük" diyerek nefisle savaşmanın önemini ve zorluğunu dile getirir.
Sufi inancına nazaran riyazet, yakarma, zikir benzer biçimde çabalarla iyileştirilemeyen nefis, nefis aşamalarının en aşağısı olan "nefsi emmare"de kalır Bunun bir aşama yukarısı “nefs-i lewameâ€dir. Bu, azca da olsa eğitilmiş ve duyarlı kılınmış olan bir ahlaksal bilinçtir. Kuran'da, yemin edilerek bu nefsin önemi vurgulanır (LXXV, 2). Dinsel ve tasavvufi uygulamalarla gittikçe gelişen, arınan ve olgunlaşan nefis, Tanrı'dan gelen her şeyi hoşnutlukla karşılayan "nefsi raziye" ve en sonunda Tanrı'nın sevgi ve hoşnutluğunu kazanan "nefsi merziye'' aşamasına ulaşır; böylece manevi doyumu kazanmış, "nefsi mutmaine" durumuna gelmiş olur. Kuran'da bu durum şu şekilde açıklanır: “Ey nefsi mutmaine, dön Rabbine, sen O'ndan hoşnut (râdiye), O senden hoşnut (merziye) olarak! Benim kullarım arasına katıl ve cennete gir!"
Kaynak: Büyük Larousse
NEFİS, -fsl a. (ar. nefs).
1. Bir kimsenin öz varlığı; benliği: Yalnızca nefsini düşünmek.
2. insanoğlunun fizyolojik gereksinimlerinin tümü ya da her biri: Nefsine egemen olsan bu kadar şişmantamazsm.
3. Nefis mücadelesi, insanoğlunun kendi nefsinin isteklerini engelleme çabası. || Nefsine düşkün, egoist. || Nefsine uymak, bedensel isteklerinin doğrultusunda hareket etmek. || Bir şey yapmayı nefsine yedirememek, onu kendisi için onur kırıcı, incitici saymak: Onlardan iş istemeyi de nefsine ye diremiyordu. || Nefsini kırmak, bedensel isteklerini engellemek; gururunu yenmek. || Nefsini köreltmek, nefisini aldatmak, bedensel isteklerinden herhangi birini, gereğini üstünkörü yerine getirerek dindirmek. || Nefs-i savunma, varlığını korumak için meydana getirilen savaşım.
*Esk.
1. Ruh, can, yaşam.
2. Aslolan, maya, öz.
3. Bir şeyin kendisi, merkezi.
4. Dölsuyu, meni.
5. Nefsi nefsine, hepimiz kendini düşünerek, hepimiz kendisi için. || Nefsin ibramiyle, bedenin devamlı zorlanmasıyla. II Nefs-perest, kendini düşünen, egoist. || Nefs-i hayvani, canlılardaki anlayış ve hareket kuvvetleri. || Nefs-i İstanbul, İstanbul'un içi. || Nefs-i mütefekkir, ruh ve bedenden ibaret kişilik, ego. || Nefs-i nefis, kıymetli ve aziz ruh, tatlı ve kıymetli yaşam. || Nefs-i rahmani, Tanrı' ya düşkün şahıs. || Nefs-i tayıka, et ve gövde, tutku.
*Esk. dilbilg. Nefs-i mütekellim, birinci kişi. || Nefs-i mütekellim vahde, birinci tekil kişi. || Nefs-i mütekellim mal-gayr, birinci şahsın ikil ve çoğulu.
*İsi. fels. Nefsi kül, Tanrı'ın tahtı, evrensel ruh, tanrısal yargıların yer almış olduğu yazıtlar.
*Tasav. Varlığın manevi yönü. (Bk. ansikl. böl) || Nefs-i emmare, insanları kötülüğe iten nefis. || Nefs-i kudsiye, erdemlerle olgunluk kazanmış mukaddes nefis. || Nefs-i tev- vame, fenalık sonrası insanoğlunun içine hastalık, huzursuzluk veren nefis. || Nefs-i merziye, Tanrı hoşnutluğuna liyakat kazanmış nefis. || Nefs-i mutmaine, manevi doyuma, dinginliğe ulaşmış nefis. || Nefs -i raziye, Tanrı'dan gelen her şeyden hoşnut olan nefis.
*ANSİKL. Tasavvufta insanoğlunun eğitilmemiş, her türlü kötülükleri işlemeye yatkın ruhsal yönüne "nefsi emmare" denir. Kuran' da Yusuf peygamberin "Ben, nefsimi temize çıkaramam; şundan dolayı, nefis kötülüğü emreder (emmaret ün-bi's-sû)" (XII, 53) diyerek nefs-i emmareden kaygı duyduğu bildirilir. Bundan dolayı sufiler, bu tür nefsi, tüm kötülüklerin membaı sayarlar. Tasavvufta “nefsi emmareâ€ye karşı savaşım vermek (mücahede) temel görevlerden sayılır. Hz. Muhammet, sufilerin büyük ehemmiyet verdikleri bir hadisinde "Ufak savaştan (düşmana karşı verilen harp) büyük harbe döndük" diyerek nefisle savaşmanın önemini ve zorluğunu dile getirir.
Sufi inancına nazaran riyazet, yakarma, zikir benzer biçimde çabalarla iyileştirilemeyen nefis, nefis aşamalarının en aşağısı olan "nefsi emmare"de kalır Bunun bir aşama yukarısı “nefs-i lewameâ€dir. Bu, azca da olsa eğitilmiş ve duyarlı kılınmış olan bir ahlaksal bilinçtir. Kuran'da, yemin edilerek bu nefsin önemi vurgulanır (LXXV, 2). Dinsel ve tasavvufi uygulamalarla gittikçe gelişen, arınan ve olgunlaşan nefis, Tanrı'dan gelen her şeyi hoşnutlukla karşılayan "nefsi raziye" ve en sonunda Tanrı'nın sevgi ve hoşnutluğunu kazanan "nefsi merziye'' aşamasına ulaşır; böylece manevi doyumu kazanmış, "nefsi mutmaine" durumuna gelmiş olur. Kuran'da bu durum şu şekilde açıklanır: “Ey nefsi mutmaine, dön Rabbine, sen O'ndan hoşnut (râdiye), O senden hoşnut (merziye) olarak! Benim kullarım arasına katıl ve cennete gir!"
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR