Plütoid Plütonsal veya plütoid Neptün ötesindeki cüce gezegenler veya bunlarla ve plütonsal adını kalıcı olarak almış nesnelerle...
Plütoid
Plütonsal veya plütoid Neptün ötesindeki cüce gezegenler veya bunlarla ve plütonsal adını kalıcı olarak almış nesnelerle benzer biçimde olan nesneler için kullanılan terim. Bu terim, İngilizce "plutoid" sözcüğünden gelmektedir ve "Plüton'a benzer" anlamındadır. Uluslararası Astronomi Birliği (UAB) astronomik objeler için 2006 çözümünde "gezegen" sözcüğünü tanımlarken bunun bir sonucu olarak bu kategoriyi geliştirmiştir. 11 Haziran 2008'de UAB'nin "plütonsal" için resmi açıklaması şu şekildedir:
Plütonsallar; Güneş'in çevresinde ana ekseninin yarısı Neptün'ünkinden büyük bir yörüngede dönen ve kendi yerçekiminin rijit nesne kuvvetlerini yenebilmesini sağlayacak yeterlilikte kütle ile hidrostatik dengeyi yakalayarak dairesele bir şekle sahip ve yörüngesinin çevresini temizlememiş göksel nesnelerdir. Plütonsalların uyduları ise yerçekimlerinin belirlediği bir şekli sağlayacak yeterli kütleye sahip olsalar bile "plütonsal" olarak sayılamaz. Bu açıklamaya dayanarak plütonsallar; cüce gezegenler ile Neptün ötesi nesneler kümeleri arasında bir kesişim kümesi olarak düşünülebilir. 2008'deki güncelleştirmeden beri sadece Plüton, Eris, Haumea ve Makemake nesneleri plütonsal olarak sınıflandırılmıştır. 2007 nisanında, yetmişten fazla nesnenin de bu sınıflandırmaya aday olabileceği duyurulmuştu.
Bir cüce gezegen olan Ceres'in durumu da 11 Haziran 2008'deki IAU0804 adlı raporda belirtilmiştir. Ceres bir plütonsal olarak adlandırılamaz; çünkü Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer almaktadır. Hâlbuki plütonsal terimi sadece Neptün ötesi nesneler için kullanılmaktadır. Günümüzdeki bilimsel yaklaşım doğrultusunda Ceres kendi türünün tek örneğidir. Şu anda da Ceres benzeri cüce gezegenler kategorisini oluşturmak düşünülmemektedir.
Plütonsallar; Güneş'in çevresinde ana ekseninin yarısı Neptün'ünkinden büyük bir yörüngede dönen ve kendi yerçekiminin rijit nesne kuvvetlerini yenebilmesini sağlayacak yeterlilikte kütle ile hidrostatik dengeyi yakalayarak dairesele bir şekle sahip ve yörüngesinin çevresini temizlememiş göksel nesnelerdir. Plütonsalların uyduları ise yerçekimlerinin belirlediği bir şekli sağlayacak yeterli kütleye sahip olsalar bile "plütonsal" olarak sayılamaz. Bu açıklamaya dayanarak plütonsallar; cüce gezegenler ile Neptün ötesi nesneler kümeleri arasında bir kesişim kümesi olarak düşünülebilir. 2008'deki güncelleştirmeden beri sadece Plüton, Eris, Haumea ve Makemake nesneleri plütonsal olarak sınıflandırılmıştır. 2007 nisanında, yetmişten fazla nesnenin de bu sınıflandırmaya aday olabileceği duyurulmuştu.
Bir cüce gezegen olan Ceres'in durumu da 11 Haziran 2008'deki IAU0804 adlı raporda belirtilmiştir. Ceres bir plütonsal olarak adlandırılamaz; çünkü Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer almaktadır. Hâlbuki plütonsal terimi sadece Neptün ötesi nesneler için kullanılmaktadır. Günümüzdeki bilimsel yaklaşım doğrultusunda Ceres kendi türünün tek örneğidir. Şu anda da Ceres benzeri cüce gezegenler kategorisini oluşturmak düşünülmemektedir.
YORUMLAR