Sosyoloji nedir? Sosyoloji hangi mevzular ile ilgilenir? Sosyolojinin tanımı, mevzusu ve özellikleri ile ilgili olarak bilgiler. A. SOSYOL...
Sosyoloji nedir? Sosyoloji hangi mevzular ile ilgilenir? Sosyolojinin tanımı, mevzusu ve özellikleri ile ilgili olarak bilgiler.
A. SOSYOLOJİNİN KONUSU
Sosyolojinin mevzusu, toplumu oluşturan;
• toplumsal kurumlar,
• toplumsal gruplardır.
Sosyolojinin çabalama alanı ise “cemiyet”dur.
Toplumu; “yaşamlarını sürdürmek, bir sürü temel çıkarlarını gerçekleştirmek için ortaklaşa iş meydana getiren, aynı toprak parçası üstünde, beraber yaşayan ve ortak bir kültürü olan insan kümesi” şeklinde tanımlayabiliriz.
Sosyoloji, mevzusu içine giren her şeyi, toplumun tümüyle ilişkileri içinde, doğrusu; diğeri toplumsal öğeleri de dikkate ile birlikte inceler.
Bir arada yaşayan ve ortaklaşa iş içinde bulunan insanoğlu, tabii olarak, toplumsal ilişkiler içinde bulunurlar. Toplumsal ilişki, cemiyet üyeleri arasındaki anlamlı ve amaçlı bir toplumsal bağdır. Toplumsal gruplar da toplumsal ilişkilerden doğar.
Toplumsal grup, aralarında anlamlı ve devamlı ilişki bulunan insanlardan oluşur. O halde, “toplumsal”ı içeren bir varlık olarak kişi de sosyolojinin mevzusu içine girer.
Başka toplumsal bilimler, toplumun türlü öğelerini ayrı ayrı incelerken, sosyoloji, toplumun türlü öğeleri arasındaki ilişkileri inceler.
Toplumsal Gerçeklik
Sosyolojinin mevzusu içinde, toplumsal gerçeklik mühim bir yer meblağ. Sosyolojinin konusunu oluşturan toplumsal yaşama, toplumsal gerçeklik denir. Fiziğin konusunu oluşturan maddeye, fizyolojik gerçeklik; biyolojinin konusunu oluşturan canlılar hayatına, biyolojik gerçeklik; sosyolojinin konusunu oluşturan toplumsal yaşama da toplumsal gerçeklik ismi verilir
Toplumsal gerçeklik, insanların toplu halde yaşamalarından doğan ve toplu yaşamayı elde eden kaide, kurum ve örgütlerin tümü olarak tanımlanabilir. Kişi; kurallara uygun bir yaşam şekli benimsediği vakit, toplumsal gerçeğin bilincinde dahi değildir. Fakat, kuralları çiğnediği vakit, cemiyet kurallarının ya da toplumsal gerçeğin farkına varır.
Toplumsal gerçeğin içinde toplumsal vakalar ve toplumsal olgular, mühim bir yer meblağ. Şimdi, bu iki terimi açıklayalım:
Toplumsal Vaka – Toplumsal Olgu
Toplumsal vaka, toplumda insanoğlu arası ilişkilerden doğan ve bir kez meydana gelen bir toplumsal oluşumdur. Toplumsal olgu ise, aynı nitelikteki toplumsal olayların, somut durumların genel bir ifadesidir. Mesela Ali ile Oya’nm evlenmesi bir toplumsal vakadır. Çünkü burada, somut ve hususi bir vaziyet söz mevzusudur. Bu vaka, fakat bir kez yaşanabilir. Evlenme ise bir toplumsal olgudur. Burada, tek tek vakalar değildir, bir genelleme söz mevzusudur.
Herhangi bir ülkede, belli başlı bir tarihte meydana getirilen seçim, bir toplumsal vakadır. Demokratik sistemlerdeki seçimler ise (aynı türden bir sürü vakası ifade etmiş olduğu için) toplumsal olgudur.
Toplumsal vakalar, toplumdan topluma ve zamana nazaran farklılık gösterir. Kişinin davranışlarını denetim edici tesiri olan toplumsal olayların bir başka özelliği de, toplu halde yaşayan insanoğlu içinde ortaya çıkmalarıdır.
Yukarıdan itibaren söylediklerimizi toparlayacak olursak;
Sosyoloji şunları inceler:
• Toplumsal işleyişi
• Toplumsal işleyişten doğan toplumsal vaka ve toplumsal olguları
• Toplumsal grupları
YORUMLAR