Temel haklarımız nedir? Yaşama hakkı, şahıs dokunulmazlığı, sıhhat hakkı, eğitim hakkı, dilekçe hakkı vb. hakkında bilgi. TEMEL HAKLARIMIZ ...
Temel haklarımız nedir? Yaşama hakkı, şahıs dokunulmazlığı, sıhhat hakkı, eğitim hakkı, dilekçe hakkı vb. hakkında bilgi.
TEMEL HAKLARIMIZ
♦ Ferdin insana yakışır bir biçimde yaşayabilmesini elde eden ve öngören haklara Temel Haklar denmiştir.
Bu haklarımız bununla beraber kişilik hakkı ismini da alır.
Bu haklar ile;
♦ İnsanın değerinin korunması
♦ Başka haklardan yararlanabilmesi amaçlanmıştır.
Devletimizde Temel haklarımız ya da şahıs haklarımız Anayasa ile güvence altına alınmıştır. Anayasamızın 12. maddesinde “Hepimiz, kişiliğine bağlı, dokunulamaz, devredilemez, vazgeçilemez, temel hak ve özgürlüklere haizdir” şeklinde bu anlayış ortaya konmuştur. Temel hakların devletler tarafınca tanınması ve korunması gereklidir. Bunun olmadığı durumlarda toplumla devlet arasındaki bağlar kopar, işte bu sebeple devletler bu hakların çiğnenmemesi için analiz etmek zorundadır.
İnsan hakları belgelerinde, Temel hak olarak yaşama, şahıs dokunulmazlığı, sıhhat, eğitim, dilekçe, Hususi yaşamın gizliliği, konut dokunulmazlığı ve seçme – seçilme hakkı şeklinde haklar yer almıştır.
Bu haklara özetlemek gerekirse bakacak olursak;
a) YAŞAMA HAKKI
İnsanın en tabii hakkı olan yaşama hakkı daha doğum öncesinden başlamaktadır. Daha gebelik esnasında anne ve bebek koruma altına alınmıştır.
Yaşama hakkı başka hakların korunmasına da temel teşkil eder, şöyleki ki yaşama hakkımızdan vazgeçip başka haklardan yararlanmamız söz mevzusu olması imkansız.
Anayasamız, yaşama hakkını 17. maddesinde “Hepimiz yaşama, maddi ve içsel varlığını koruma ve geliştirme hakkına haizdir.”
şeklinde güvence altına almıştır. Bu maddeden devletin bu mevzuyla ilgili lüzumlu şartları hazırlaması beklenmelidir. Yaşama hakkımız muhteşem hallerde dahi durdurulamaz ve yok edilemez bir haktır.
b) KİŞİ DOKUNULMAZLIĞI
Anayasamızın 17. maddesinde : “Tıbbi zorunluluklar ve yasada yazılı durumlar haricinde, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere doğal olarak tutulamaz.” denilerek kişinin şahıs hakları güvence altına alınmaya çalışılmıştır. Gene aynı maddede “Hiç kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir ceza ve muameleye doğal olarak tutulamaz.” denilmiştir.
Görülüyor ki devletler fertleri her yönden gelebilecek tehditlere karşı yasal önlemleri ile korumaya iş koşturmacasındadır.
Devletler adaleti ve düzeni sağlayabilmek amacıyla bireylerin yaşamlarına müdahale edebilmektedir.
Buna nazaran;
♦ Mahkemelerce ölüm cezası verilmesi durumunda (vatanımızda şu an uygulanmıyor)
♦ Ayaklanmalar ve isyanlarda
♦ Meşru savunmalarda
♦ Yaşamın belirlediği mecburi durumlarda devletin müdahalesi söz mevzusu olabilmektedir.
c) SAĞLIK HAKKI
YORUMLAR