Millet/Millet Nedir ? (Tarif 1) : Millet teriminin temelini oluşturan din, dil, kültür, duygu ve düşüncenin bireyden bireye farklılık göste...
Millet/Millet Nedir ? (Tarif 1) : Millet teriminin temelini oluşturan din, dil, kültür, duygu ve düşüncenin bireyden bireye farklılık göstermiş olduğu toplumdur. Halk kavramından değişik olmasının sebebi, yalnızca bir etnik grubun farklılaşma göstermesidir.
Bir milletin tek başına farklılaşmasına millet denir. Halk terimi ise millet ve milletleri de kapsamaktadır.
Millet/Millet Nedir ? (Tarif 2) : Belli bir coğrafya üstünde yaşayan, ırk, dil, din, tarih, yasa, geleneklerin ve adetlerin birliği, fizik ve fikri benzerlikler, ekonomik ihtiyaçların üretimi benzer biçimde sebeplerle beraber yaşamak hususunda bir arzu duyan ve meydana getirdikleri medeniyetin özelliklerinden dolayı ve bunlar oranında kendilerini öteki milletlerden değişik hisseden insanlardan oluşan toplumdur. Millet Nedir ? (Detay) :
Ortak bir kültür çerçevesinde bütünleşmiş ve tarih bilincine haiz en büyük insan topluluğudur. Eski çağlarda kan birliğiyle oluşan kabile, aşiret ya da halk anlamında kullanılmıştır. İnsanlar, benzer özellikleri sebebiyle ortak toplumsal, siyasal ve tutumsal işleyişler içinde uzun zamanı süreçler süresince beraber yaşamayı tercih etmekte ve aktarılan miras sonucu millet olgusu ortaya çıkmaktadır. Milleti gerçekleştiren en mühim unsur, zamanı bir süreç içinde kültür ya da beraber yaşama şeklinde ortaya çıkan ortak bir iradenin varlığıdır. Burada söz mevzusu edilen ortak kültür, beraber yaşama iradesi ve ortak tarih benzer biçimde unsurlar, esasen karşılıklı bir etkileşim içindedirler. Ve daima birbirlerinin organik neticesi olmayabilirler. Örneğin ABD'de değişik kültürlerden gelen insanların beraber yaşama iradeleriyle milleti oluşturmalarına karşılık, Türk milleti birbirinden ayrı siyasal kurumlar içinde bulunmaktadır. Dil, din ya da toplumsal gelenekler benzer biçimde kültürel özellikleri aynı olmasına karşın birçok Türk devleti mevcuttur. Görüldüğü suretiyle millet çok genişbir coğrafi alana yayılmış olabilmektedir . Bu şekilde bir durumda mevcut çevre şartlarının sebep olduğu toplumsal, siyasal ve tutumsal farklılıklar ortaya çıkabilir Özetlemek gerekirse millet bir topluluğun en kapsayıcı ve genel düzeydeki adıdır. Daha minik toplumsal ölçeklere doğru inildikçe ve mahalli şartlara bakılırsa özelleştikçe kültürel, siyasal, toplumsal ve ekonomik farklılaşmalar gözükür.Bir topluluğun "millet/millet" olarak adlandırılabilmesi için:
1. Toplulukta ortak bir dilin konuşulması,
2. Topluluğun tarihsel geçmişe haiz olması,
3. Şžimdi bir arada yaşayan bu topluluğun, gelecek için de bir arada yaşama inancında olması,
4. Topluluktaki bireylerin birlik ve beraberlik içinde, ortak duyguları paylaşması,
5. Toplulukta kültürel ortaklık bulunması gereklidir.Milletlerin oluşumuna dair tezler
Millet'in oluşumuna dair tezler kabaca iki ana yaklaşım altında toplanır: Özcü yaklaşım ve İnşaacı yaklaşım.[1] Özcü yaklaşıma bakılırsa milletler toplumsal tarihin organik ürünü olan birimlerdir. Bu birimlerin temelini kanbağı, dil, din, ortak tarih benzer biçimde bir ekip kültürel elementler oluşturur. Bu kimlikler fert ya da topluluğa doğuştan verilmiştir; bundan dolayı fert ya da topluluk tarafınca reddedilmeleri çok zor olsa gerek. Bu ortak özellikler kitlelerde organik olarak bir beraberlik hissi ya da milliyetçilik oluşmasını sağlayarak milletin harekete geçmesine ve kendi devletini kurmasına niçin olur.
İnşacı yaklaşıma bakılırsa, milletler tarihsel sürecin görece daha geç döneminde ortaya çıkmış bir olgudur; ek olarak kapitalizmin ortaya çıkışı, sömürgecilik, çağdaş devletin yapılanması ile yakından ilgisi vardır. Başka bir deyişle, milletin oluşumu insan toplumunun ortaya çıkmasıyla beraber ortaya çıkmış bir olgu değildir. Toplumsal gelişmenin belli bir safhasında meydana gelmiş bir üründür. Herşeyden ilkin bir milletin oluşumundan ilkin bir milliyetçilik akımının ortaya çıkmış olması gereklidir.[2]Mustafa Kemal Atatürk'ün Millet Anlayışı
Mustafa Kemal Atatürk'ün millet anlayışını, Prof Dr Afet İnan tarafınca, ilk kez 1930'da gösterilen "Yurttaş İçin Çağdaş Bilgiler" adlı kitabından öğreniyoruz. Bu eserin mühim özelliği, Mustafa Kemal Atatürk'ün direkt doğruya değindiği belgelere dayanmasıdır. Mustafa Kemal Atatürk'ün millet ve milliyetçilik anlayışı, Anayasamıza bakılırsa devletin temel niteliklerinden biri olduğundan üstünde ek olarak durulması gerekmektedir.
Mustafa Kemal Atatürk'e bakılırsa; "Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye halkına Türk milleti denir."
Türk milletinin ortaya çıkışında tesiri görülen organik ve tarihsel olgular şunlardır:
• Siyasal varlıkta birlik: Türk milleti, bir halk yönetimi olan Cumhuriyetle yönetilen bir devlet kurmuştur. Tarihte, çeşitli kıtalara yayılan Türk Devletleri görülmekteyse de günümüzde Türk ulusu varlığı için, üstünde bulunmuş olduğu yurttan memnundur. Şu sebeple Türk, derin ve meşhur geçmişinin, büyük ve kuvvetli atalarının mukaddes kalıtlarını bu yurtta da koruyabileceğine; o kalıtları, şimdiye değin olduğundan çok daha çok zenginleştirebileceğine inanmaktadır.
• Dil birliği: Türk milletinin dili Türkçe'dir. Türk dili Türk milleti için mukaddes bir hazinedir. Şu sebeple Millet, geçirdiği sayısız sarsıntılar içinde ahlâkının, erdemlerinin, anane ve göreneklerinin, anılarının, kendi yararlarının, özetlemek gerekirse bugün kendi milliğini oluşturan her şeyin diliyle korunduğunu görmektedir. Türk dili Türk ulusunun yüreğidir, belleğidir.
• Soy ve köken birliği: Türkler, Sibirya steplerinden başlayarak Orta Asya, Rusya, Kafkasya, Anadolu, dün meydana gelen ve bugünkü Yunanistan, Girit ve Romalılardan önceki Orta İtalya, kısacasıAkdeniz kıyılarına değin yayılmış, yerleşmiş ve birbirinden farklıiklimlerin tesiri altında başka soylardan gelen insanlarla binlerce yıl yaşamış ve kaynaşmıştır. Bu geniş coğrafyada ailelerin birleşmesiyle boylar; boyların birleşmesiyle özler; özlerin birleşmesiyle siyasal bir topluluk olan eller ve ellerin bir merkezde birleşmesiyle de büyük bir cemiyet oluşmuştur. Türk milletini oluşturan insanoğlu arasındaki farklılıklar bu kaynak genişliğinin sonucudur. Türk milletinin siyasal ve toplumsal birliği içinde, Kürtlük, Çerkezlik, Lazlık ya da Boşnaklık düşüncesi aşılanmak istenen yurttaş ve milletdaşlarımız, millet fertleri üstünde üzüntüden başka bir tesir yaratmaz. Şu sebeple milletin bu fertleri de genel Türk toplumu benzer biçimde aynıortak geçmişe, tarihe, ahlâk anlayışına ve hukuka haiz bulunmaktadırlar. İçimizde bulunan Hırıstiyan, Musevi yurttaşlar, yazgılarını ve geleceklerini Türk milliyetine kendi vicdanlarından gelen istekle bağladıktan sonrasında, kendilerine yan gözle yabancı diye bakılması, çağdaş Türk milletinin asil ahlâkından beklenebilir mi?
• Tarihsel yakınlık: Geniş bir soy kaynağından gelmeleri ve nüfus yoğunluğu açılarından düşünülecek olursa, Türk budunları arasındaki manevi bağın gevşek olması, çeşitli adlar altında çeşitli roller oynamalarıçok doğaldır. Bu nedenledir ki tarih, vakalarını yazdığı budunları nerede, iyi mi ve hangi adla tanıdıysa o şekilde yazmıştır. Sadece sonuçta, Türk ulusunu oluşturan insanların zamanı birdir.
• Ahlâk yakınlığı: Mustafa Kemal Atatürk, terbiye terimini, örf ve adete yakın bir anlamda kullanmaktadır. Buna bakılırsa, ahlaksal seviye tek tek belli kişilerin ötesinde ve üstünde yalnız toplumsal ve ulusal olabilir Ulusun toplumsal düzeni ve güvenliği, bugünkü ve gelecekteki rahatlığı, mutluluğu, esenliği ve korunmuşluğu, uygarlıkta ilerleme ve yükselmesi için insanlardan her bakımdan ilgi, çaba, özveri; gerektiğinde seve seve özvarlığını gözden çıkarmayı isteyen ulusal bir ahlaktır.
Ahlakın membaı toplumdur, millettir Türkler, aşağı yukarı hep aynı terbiye anlayışına sahiptirler.
Bu açıklamalardan sonrasında milletin tanımı şu şekilde yapılmıştır:
Varlıklı bir anı mirasına haiz bulunan; beraber yaşamak mevzusunda ortak talep ve uzlaşmada samimi olan; haiz olunan mirasın korunmasını beraber sürdürmek mevzusunda iradeleri ortak olan insanların birleşmesinden ortaya çıkan topluluğa millet adı verilir.
Kaynakça
1.^ Jorge LarraÃn bu iki yaklaşıma bir üçüncüsünü de ekler: tarihsel-yapısalcılık(historical-structural); inşacı yaklaşımı tümüyle reddetmemekle beraber, toplumu bir araya getiren kimi etmenleri de dikkate almayı savunur. J. LarraÃn, Identity and modernity in Latin America, Wiley-Blackwell, 2000, sf. 37
2.^ Anthony D. Smith, The nation in history: historiographical debates about ethnicity and nationalism, UPNE, 2000, sf. 56
YORUMLAR