Bitkilerde aşı ve aşılanma ya da aşılama nedir ne anlama gelmektedir? Kaç tür aşı çeşidi vardır? Bitkilerde aşı ile ilgili genel bilgiler. D...
Bitkilerde aşı ve aşılanma ya da aşılama nedir ne anlama gelmektedir? Kaç tür aşı çeşidi vardır? Bitkilerde aşı ile ilgili genel bilgiler.
Daha çok yabani bir ağacın dalı ya da gövdesi üstüne aynı familyadan ve daha iyi bir türden alınan parçaları ekleme işidir.
Bir meyve ağacını tohumdan, daldırma ya da çelikle yetiştirmek mümkün olmadığı süre aşıya başvurulur. Aşılanan ağaç hem gençleşir, hem daha erken ve daha iyi tür ürün verir. Böylelikle, yabani ağaçlardan meyve ağacı yetiştirmek, bir takım meyvelere uygun gelmeyen topraklarda istenilen meyveyi elde etmek sağlanmış olur.
Bahçıvancılıkta iki tür aşı vardır: 1) Kalem aşısı, 2) Göz aşısı (yaprak aşısı).
1 — Kalem Aşısı a) Yarma aşı, b) Çoban aşısı, c) İngiliz kalem aşısı denilen üç ayrı şekilde yapılır.
a) Yarma aşı elma, armut, ayva şeklinde yumuşak çekirdeklilere, bir de asmalara uygun bir aşı şeklidir. Kayısı, şeftali, kiraz ve erik şeklinde meyva ağaçlarına pek gelmez. Çünkü bu ağaçlar rahatlıkla zamk atarlar. Bu aşı ile aşılanacak ağacın iyi kalitede bir ağaç olması gerekir. «Anaç» denilen bu ağacın hastalıklara dayanıklı, düzgün, güçlü ve dikildiği toprağa uymuş bir ağaç olması lâzımdır. İkinci iş, «aşı kalemi» ni seçmektir. Aşı kalemi verimliliği denenmiş, orta yaşlı ve hastalıksız ağaçlardan alınan orta kalınlıkta dallardan kesilen çubuklardır. Bu dalların olgun, koyu renkli ve parlak olmaları gerekir. Bu dal, anaç üstünde açılan yarığa yerleştirilir, sonrasında üstü rafya ya da pamuk ipliğiyle sarılmış olur.
b) Çoban aşısı meyva ağaçlarında, daha çok kalınca dallı, kalınca gövdeli ağaçlarda kullanılır. ilkbaharda (mart sonundan mayıs ortalarına kadar) ağaçlara su yürüyüp de kabuğun odunundan ayrılacağı bir zamanda yapılır. Bu sebeple anaç, aşı yapılacak yerden yatay olarak kesilir. Ote taraftan, 10-15 sm. uzunluğundaki kalem, ucu sivriltildikten sonrasında, odunla kabuk arasına sokulur. Sonrasında, pek sıkı olmıyacak şekilde, bağlanır, macunlanır.
c) İngiliz kalem aşısı bağcılıkta ve meyva ağaçlarında kullanılır. Asmada kalemle anacın aynı kalınlıkta olması lâzımdır.
2 — Göz aşısı ya da yaprak aşısı on iki aylık bir dal üstünden bir parça kabukla birlikte kesilip alınan bir gözün gene bir yaşlarında bîr beden üstüne yapıştırılmas ile meydana getirilen aşıdır.
YORUMLAR