Galyalı Amadis (Amadis de Gaula) kimdir ve ne yapmıştır? Galyalı Amadis hayatı, biyografisi, özellikleri hakkında bilgi. Galyalı Amadis Galy...
Galyalı Amadis (Amadis de Gaula) kimdir ve ne yapmıştır? Galyalı Amadis hayatı, biyografisi, özellikleri hakkında bilgi.
Galyalı Amadis
Galyalı Amadis; (Amadis de Gaula) düzyazı şövalye romansıdır. Bir olasılıkla Portekiz kökenli olan yapıtın 1508 tarihli en eski metni İspanyolcadır. Bu metnin yazarı Garci Ordénes (ya da Rodríguez) de Montalvo, elindeki özgün metinlerin yanlışlarını “düzelttiğini” öne sürer. Metindeki bazı göstergeler Amadis’in, 14. yüzyıl başlarından, hatta 13. yüzyıl sonlarından başlayarak okurlar arasında yayıldığı görüşünü destekler.
Montalvo metnine göre, Amadis çok yakışıklı, dürüst ve yiğit bir şövalyedir; hiç yenilgiye uğramaz, inanılmaz kahramanlıklarıyla İngiltere kralı Lisuarte’ın kızı Oriana’ya olan aşkının öyküsü iç içe örülmüştür. Sonunda Amadis, esin kaynağı olan Oriana’yla evlenir.
Amadis’teki kişilerin çoğu Kelt romanslarından alınmıştır. Yapıt, bir bütün olarak Arthur efsanelerinin havasını taşır; ama bazı önemli noktalarda bu efsanelerden ayrılır. Amadis’te,. belirli bir yer ve zaman anlayışı yoktur; yalnızca idealleştirilmiş insan ilişkilerinin sergilendiği belirsiz bir alan vardır. Eski romanslar feodal toplumu yansıtırken, Amadis’te krallığa, mutlakiyetin gelişini haber veren bir otorite atfedilmiştir. Bir kahraman olarak Amadis de, önceki efsane kişilerinden, örneğin Lancelot ve Tristan’dan daha çok idealleştirilmiştir; gerçek insana daha uzaktır. Kelt masallarının baştan çıkarıcı erotizmini saray değerleriyle uzlaştırmayı daha önce Fransız romansları başarmıştı, ama ortaçağ şövalyeliğine kusursuz saygınlığını kazandıran Amadis olmuştur.
Amadis ve yücelttiği şövalyece davranış ölçüleri, Avrupa’nın her yerinde kibar çevrelerin gönlünü fethetti. Yapıt özellikle Fransa’da şövalyece davranmanın ve şövalyeliğe özgü mektup üslubunun elkitabı oldu. 16. yüzyıl boyunca sayısız kötü taklidi ortaya çıktı ve yapıta birçok yeni ek yazıldı. Amadis’e gerçekte büyük değer veren Miguel de Cervantes’in Don Quijote’de (Don Kişot) romans türünü gülünçleştirmesi, bu modaya ölümcül darbeyi indirdi.
YORUMLAR