Anadolu’nun eski bir kültür merkezi ve en geniş ilimiz olan Konya’nın zamanı ile ilgili olarak bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Şehrin i...
Anadolu’nun eski bir kültür merkezi ve en geniş ilimiz olan Konya’nın zamanı ile ilgili olarak bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Şehrin ismi eski «İkonion» dan gelir. Lidyalılar’dan M.Ö. VI. yüzyılda İranlılar’a, bir süre sonra İskender’e, Selevkoslar’a, Bergama devletine, nihayet M.Ö. II. yüzyılda Roma’ya geçti. 395’te Bizans’a ait bir kent haline geldi. VII. yüzyılın başlarında İranlılar (Sasaniler), yüzyılın ortalarında Muaviye komutasında Araplar tarafınca geçici olarak alındı. Araplar, X. yüzyıla kadar şehre akınlar yaptılar. 1069’da Selçuklu Türkleri tarafınca yağmalandı; 1072’ye doğru Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafınca fethedildi.
Anadolu Selçuklu devletî kurulunca başkent olarak İznik seçilmişti. Yalnız, İznik’in 1097′ de Haçlılar ve Bizanslılar tarafınca alınması üstüne Konya, Selçukluların ikinci başkenti oldu. 1326’da Osmanoğulları Bursa’yı alıncaya kadar yüzyıllarca, bu mevkiini muhafaza etti.
Konya 18 mayıs 1190’da III. Haçlılar’ın geçici işgaline uğradı. XIII. yüzyıl sonlarında Karamanoğulları’nın nüfuzu Konya şehrinde de hissedilmeye başlandı. 1308’de Selçuklu hanedanı son bulunca, Konya, hukuken de Karamanoğulları’na geçti.
1387’de Sultan Murat, ilk kez Konya önlerine geldi. Yıldırım Bayezit 1398’de Konya’ya girdi, Karaman devletine son verdi. 1402 Ankara felaketinden sonrasında Karaman devleti dirildi. 1414’te Çelebi Sultan Mehmet, Konya’da göründü. Karamanlılar Osmanlılar’a bağlandılar. 1465’te Fatih, Karaman devletine son verdi, Konya’yı direkt doğruya İstanbul’a bağladı. «Karaman eyaleti» denen beylerbeyiliği kuruldu. Beylerbeyi, Konya ya da Karaman (Lârende) şehrinde otururdu. Eyaletin başına ilkin Fâtih’in oğlu Şehzade Mustafa, o ölünce de kardeşi Cem geçirildi. 1481’de II. Bayezit’in büyük oğlu Veliaht – Şehzade Damat Abdullah, 2 yıl sonrasında o ölünce kardeşi Şehzade Şehenşah, Karaman tahtına oturdular. 1511 ‘de Şehenşah, 28 senelik valilikten sonrasında öldü; yerine oğlu Şehzade Mehmet getirildi. Yavuz az sonrasında tahta geçince, Karaman tahtına şehzade atama etmedi.
XVII. yüzyılda eyaletin 11 sancağı (vilâyeti) vardı. Eyalet 80.000 
Şehrin nüfusu 1825’te 140.000 idi; Türkiye’de 11., bütün ülkelerce 69. geliyordu. 1927’de 47.000 olan nüfus 1960’ta 123.000’i buldu. Bugün Türkiye’nin İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Eskişehir ve Gaziantep’ten sonrasında 8. şehridir.
YORUMLAR