Körfez nedir ne demektir? Körfezin tanımı ve körfezin genel özellikleri hakkında bilgiler veren sayfamız. Kıyılardaki aşınmalar sonucunda ka...
Körfez nedir ne demektir? Körfezin tanımı ve körfezin genel özellikleri hakkında bilgiler veren sayfamız.
Kıyılardaki aşınmalar sonucunda karaların içine sokulmuş deniz parçasıdır. Kıyıların aşınmasında en büyük etkiyi dalgalar yapar. Dalgalar, beraberlerinde kum, çakıl, hatta kocaman kayaları da sürükledikleri için, kıyılarda aşınmaya sebep olurlar. Dalgalar, durmadan kıyılara vurdukça aşınan yerler genişleyerek mağaralar halini alır. Yan yana mağaraların zamanla birleşmesiyle tüneller, doğal köprüler meydana gelebilir. Böylece alt kısmı gittikçe daha çok oyulan kıyılar, zamanla bir moloz yığını halinde çöker. Çöken kısmın arkasında dik bir yar meydana gelir. «Yalıyar» adı verilen bu dik yamaç da dalgaların etkisine pek uzun bir zaman karşı koyamaz. Aşınma suretiyle gittikçe gerileyerek yerini sığ bir düzlüğe bırakır.
Dalgaların kıyıları aşındırması, kıyıları meydana getiren kayaların direncine bağlıdır. Yumuşak ve gevşek kayalardan yapılmış kıyılar diğerlerine göre daha çabuk aşınır ve geriler. Buna karşılık, dirençli kayalardan yapılmış yerler daha ağır aşındığı ve az gerilediği için kıyı çizgisi boyunca, zamanla küçük körfezler, koylar ve burunlar meydana gelir.
Kıyı çizgisinin genel doğrultusuyla, kıyının gerisindeki yer şeklinin ana doğrultusu arasında sıkı bir bağ vardır. Dağların kıyılara paralel olduğu yerlerde, kıyı çizgisi az girintili çıkıntılıdır. Bu çeşit kıyılarda gemilerin barınmasına elverişli büyük körfezlere pek rastlanmaz. Buna karşılık, dağların kıyıya dikey olarak uzandığı yerlerde kıyı çizgisi çok girintili çıkıntılıdır. Böyle kıyılarda deniz, vâdiler ve çukurlar boyunca karanın içine kadar sokulur; körfezleri meydana getirir. Eski buzul yataklarında meydana gelen fiyortlar da birer körfezdir.
YORUMLAR