Mısır-Suriye Türk Memluk hükümdarlarından birisi olan Kutuz ve Kutuz’un hükümdarlık döneminde olanlar hakkında bilgiler. Kutuz kimdir? KUTUZ...
Mısır-Suriye Türk Memluk hükümdarlarından birisi olan Kutuz ve Kutuz’un hükümdarlık döneminde olanlar hakkında bilgiler. Kutuz kimdir?
KUTUZ (Ölümü: 1260)
Mısır-Suriye Türk-Memlûk imparatorlarının üçüncüsü, Baybars’tan sonra Memlûk Sultanları’nın en büyüğüdür.
Harzem-Şah Türk Hakanları hanedanına mensup olduğu söylenen Kutuz, ilk Memlûk imparatorları olan Sultan Aybey’le oğlu Sultan Ali devirlerinde en yüksek mevki olan «saltanat naipliği» ne kadar yükseldi Bu sıralarda Bağdat’ı Moğollar’ın aldığı, Abbasî Halifesi’nin şehit edildiği haberi Mısır’a geldi; İslâm âlemi dehşet içinde kaldı. Bu görülmemiş tehlikeyi ancak Kutuz’un karşılayabileceği anlaşıldığından, kendisine saltanat teklif edildi. Çocuk yaşında olan Sultan Ali tahttan indirildi. Kutuz, 1259’da 3. Memlûk Sultanı oldu.
Bu sıralarda Moğollar, Sina yarımadasına dayanmışlar, dünyanın en kudretli İslâm devleti olan Mısır Türk İmparatorluğunun en değerli eyaletlerini çiğnemişler, Mısır kapılarını zorluyorlardı.
Büyük bir ordu hazırlıyan Sultan Kutuz, Moğollar’ı karşılamak üzere Filistin’e geldi Ayn-Câlût denilen yerde dünyanın en büyük iki ordusu karşılaştı. Moğollar ilk hamlede öyle şiddetle taarruza geçtiler ki, Türk ordusu dağılır gibi oldu. Yalnız, Sultan Kutuz’un tam zamanında savaş alanına sürdüğü taze kuvvetler önünde Moğollar kesin bir bozguna uğradılar. Kutuz, perişan halde kaçan Moğollar’ı kovalayarak, aralarında başkomutanları Ketboğa Noyan da olmak üzere, hepsini kılıçtan geçirdi.
Moğollar karşılarında Sultan Kutuz gibi Türk tarihinin en büyük kişilerinden birini bulmamış, Mısır’ı da Irak ve Suriye gibi egemenlikleri altına almış olsalardı, İslâm dininin geleceği tehlikeye girerdi. Çünkü Moğollar, bilindiği gibi, Haçlılar’la, Lâtinler ile işbirliği yapmaktaydılar.
Zafer haberi Şam’da büyük sevinç yarattı. Halk, öc almak için, Moğollarla işbirliği yapan Hıristiyan ve Yahudiler’i öldürdü. Şam’a gelen Sultan Kutuz, Habeşistan’dan Fırat boylarına kadar kesin bir egemenlik kurdu, Moğollar’a, Lâtinler’e karşı kutsal savaş bayrağını ele aldı. Yalnız, en değerli komutanı Baybars tarafından, ona karşı vaadini yerine getirmediği için, zehirlenerek öldürüldü. Kutuz kadar az saltanat sürüp tarihin akışında bu derecede önemli etkide bulunan başka bir hükümdar yoktur.
YORUMLAR