Tarih boyunca Türklerin kullandığı takvimler ve özellikleri, hesaplama şekilleri nasıldır? Takvimler hakkında bilgi. Türklerin kullandığı ta...
Tarih boyunca Türklerin kullandığı takvimler ve özellikleri, hesaplama şekilleri nasıldır? Takvimler hakkında bilgi. Türklerin kullandığı takvimler.
Türklerin Kullandıkları Takvimler
a) 12 Hayvanlı Türk Takvimi
• Türklerin, Müslüman olmadan önce kullandıkları takvimdir.
• Güneş esasına dayanan bu takvim, 12 yıllık bir periyottan oluşuyordu. Bu periyottaki her yıl bir hayvan adıyla anılıyordu (Sıçan yılı, at yılı, koyun yılı .. gibi)
• Bu takvime göre bir gün, ortalama güneş gününden ibaretti. Bir yıl ise, bugünkü yılla iki dakika 1 saniyelik bir farkla hesaplanmıştı.
• Halen Orta Asya’daki bazı topluluklar bu takvimi kullanmaktadır.
b) Hicri-Kameri Takvim
• Hicret, göç demektir. Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye göç tarihini (Miladi takvime göre 16 Temmuz 622) başlangıç olarak alır.
• Ay Günü esasına dayalı olan Hicret Takvimine göre yıl, 354 Ay Günü’dür. Bu nedenle hicri yıl, miladi yıldan 11 gün daha kısadır. Bunun sonucu hicri takvimin kullanıldığı yerlerde belirli günler (örneğin kurban ya da ramazan bayramları) her yıl 11 gün önceye rastlar. Aylar da hep aynı mevsime rastlamaz.
• Ülkemizde 1 Ocak 1926’ya kadar kullanılmış olan bu takvim, şimdi sadece dini ay ve günlerin belirlenmesinde kullanılmaktadır.
c) Celali Takvimi
• Selçuklular zamanında mali işler için kullanılmıştır.
• Güneş yılını esas almış; Melikşah’ın, Celalettin olan ünvanı nedeniyle bu adla anılmıştır .
• Hicri 471, Miladi 1079 yılı Ramazanının gününe rastlayan Nevruz, bu takvimde hem başlangıç hem de yılbaşıdır.
• Yıl, bugünküne yakın doğrulukta hesaplanmıştır.
• Hindistan’da Takvim-i İlahi adıyla anılan bu takvim, Türk hükümdarları tarafından XVI. Yüzyılın ikinci yarısında yürürlüğe konulmuşsa da, Babür İmparatorluğu’nun yıkılışından sonra kullanılmamıştır.
d) Rumi Takvim
• Osmanlılarda 1739’dan itibaren mali işlerde kullanılmak üzere başlangıcı mart olan bir sistem getirildi.
• Daha sonra yeni düzenlemeler yapıldı ve 1839’da Rumi takvim yürürlüğe girdi. Bütün resmi ve mali işler bu takvime bağlandı.
• Bu takvimde yıl, 1 Martta başlıyordu.
• Bu takvim güneş yılına göre hesaplanıyordu; ancak başlangıç yılı Hicret’ti.
• Daha sonra bu takvimde bazı düzeltmeler yapıldı.
• Cumhuriyet devrinde Miladi takvimin kabulüyle yürürlükten kalktı.
e) Miladi Takvim
• Greogeryen Takvimi olarak bilinir. Türkiye’de kabul edilince Miladi Takvim adını aldı.
Dünyada en çok kullanılan takvimdir. Hz. İsa’nın doğumundan yedi gün sonraki 1 Ocak günü, bu takvimin başlangıcı sayılmıştır.
Güneş Günü’nü esas alan bu takvime göre yıl 365 gün 6 saattir: Türkiye, 1 Ocak 1926’dan beri bu takvimi kullanmaktadır.
• Bu takvim önceleri ayın hareketlerine dayanıyordu. J.Sezar zamanında güneş yılına geçildi.
• Papa XIII. Gregorius bu takvimde, bazı düzeltmeler yaptı (1545)
Milat takviminin başlangıç zamanına göre; o günden önceki zamanlar geriye doğru, sonraki zamanlar ileriye doğru sıralanır. M.Ö. tarihler Milat takviminin başlangıcına yaklaştıkça küçülür ve Millattan sonra günümüze kadar yine artar. Bu nedenle M.Ö. büyük olan bir tarih, sayıca küçük olan bir tarihten daha eski zamanı gösterir. Örneğin M.Ö. 5000 yılı zaman olarak bize, M.Ö. 300 yılından daha uzaktır.
Takvim, zamanı yıllara, aylara ve günlere bölme yöntemidir. Tarih biliminin en önemli yardımcılarından biri, takvimdir. Olayların ne zaman, hangi yılda ve günde olduğunu takvim sayesinde bilebiliriz. Toplumlar eski çağlardan beri çeşitli takvimler kullanmışlardır. Günümüzde ise yaygın olarak kullanılan iki takvim vardır :
*Miladi Takvim
*Hicri Takvim
Güneş takvimini ilk kez bulmuş olanlar Mısırlılardır. Daha sonra Sezar ve Papa 13. Gregorius’un çabalarıyla bu takvim gelişti ve bugünkü halini aldı.
YORUMLAR