Dağcılık sporu ile ilgili genel bilgiler ve vatanımızda dağcılık sporu hakkında bilgiler. DAĞCILIK, dağı tırmanma sporu. Dağcılığın spor ...
Dağcılık sporu ile ilgili genel bilgiler ve vatanımızda dağcılık sporu hakkında bilgiler.
DAĞCILIK, dağı tırmanma sporu. Dağcılığın spor olarak değerlendirilmesi için tırmanarak doruğa yetişme amacı gütmesi gerekir.
Dağcılığın başlangıç tarihinin Mont Blanc’ın 4.810 metrelik doruğuna çıkılış zamanı olan 1786 olduğu kabul edilir. Arkasından Alplerin doruklarına devamlı tırmanışlar başladı. 1800’de Altgraf ve Salm-Reifferscheid meşhur Grossglockner’e tırmandılar. 1811’de Jungfrau, 1820’de Zugspitze, 1824’te Dacstein, 1850’de Piz Bernina, 1855’te Dufousnitze 1865’te Alplerin meşhur doruklarından kabul edilen Matterhorn’a tepelerine tırmanışların gerçekleşmesiyle dağcılık kulüpleri kurulmaya başlandı. 1870-1900 içinde Avrupa’da tırmanılmamış zirve kalmamış gibiydi.
Birinci Dünya Savaşı esnasında dağcılık sporunda bir duraklama görüldüyse de bir süre sonrasında tekrardan hızlandı. 1935’te de dünyanın en zor tırmanışlarından kabul edilen Eiger Doruğu’nun şimal duvarına tırmanış gerçekleşti. 1920’de Himalaya’lara tırmanış hız kazanmıştır. 6.000 m ve daha üstünde bir çok doruğa tırmanışlar gerçekleştirildi. 1936’da 7.816 m’deki Nanda-Devi’ye tırmanıldı. Alplerde tırmanılmamış tüm duvarlar aşıldı. 3 Haziran 1950’de Franızlar, Himalayalarda 8.078 m’deki Annapurna’ya tırmandılar.
1953’te ise İngiliz Sir Edmund Hillary ve Tibetli kılavuz Tensing, Everest doruğuna ulaştılar. Bundan sonrasında Himalayalarda tırmanışlar hız kazanmıştır: 1953’te 8.120 m’deki Nanga-Parpat; 1954’te 8.620 m’deki K 2 ve 8.154 m’deki Ço-Oyu; 1955’te 8.585 m’deki Makalu; 1956’da 8.100 m’deki Manaslu ve 8.035 m’deki Kaşerbrum ile 8.515 m’deki Lhotse doruklarına tırmanışlar gerçekleşti.
Türkiye’de Dağcılık. Türkiye’de dağcılık sporunun başlangıç zamanı olarak, Albay Cemil Cahit Toydemir’in girişimiyle 8 kişilik kafilenin Erciyes’in doğu doruğuna ulaşmış olduğu 28 Ağustos 1924 kabul edilir. 8 Haziran 1928’de üç Alman dağcısı aynı dağa tırmandılar. Erciyes’in peşinden diğeri dağlara da tırmanışlar başladı. En süratli gelişme Uludağ’da görüldü. O zamana kadar çeşitli adlarla anılan dağa Uludağ adının verilmesi 1925’te doruğa ulaşanlardan Dr. Osman Şevki Bey’in önerisiyle gerçekleşti. Ayrıca tahsil yapmak için yurtdışına gidenlerden bir kısmı bulundukları ülkelerde dağcılık sporunu tanıyıp öğrenmiş olarak döndüler.
Temmuz 1906’da Mont Blanc’a tırmanıp doruğa Türk bayrağı diken Prof. Ali Vehbi Türküstün (1877-1937) bunlardan ilki olup yurda döndüğünde başlamış bulunan dağcılık etkinliklerine katıldı; Toroslarda değişik tırmanışlar yapmış oldu. 1926’da askeri amaçlarla Eğridir’de kurulan ilk Dağcılık Okulu günümüzde bu alanda tek okul olup sivil amaçlı dağcılık okulları hemen hemen gerçekleşmemiştir. 1930’larda Türkiye’de dağcılık alanında mühim atılımların gerçekleştiği dönemdir. 1933’te ilk dağcılık kulübü İstanbul’da açıldı. İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ’ın çabalarıyla “Türk Yürüyücülük, Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü” adı altında kurulan kulüp, günümüzde’Tenis Eskrim ve Dağcılık Kulübü” adıyla etkinliğini sürdürmektedir.
Aynı yıl Bursa’ da bir Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü kuruldu. Erciyes yöresindeki Kayseri’ de ilk Dağcılık Kulübü sadece 1960’lar da gerçekleşebildi. 1938’de Türkiye Dağcılık ve Kış Sporları Federesyonu, 1939’da da Dağcılık ve Kayak Federasyonu, 1966’da Türkiye Dağcılık Federasyonu kuruldu. Federasyonun kurulmasıyla temel eğitim kampları açılarak yaz ve kış koşullarında tırmanma teknikleri öğretilip uygulamalar yapılmış oldu; yurt dışından teknik araç-gereç getirildi; Türkiye’de ilk kez yaz ve kış koşullarında kafi olabilecek dağcı ayakkabısı yaptırıldı; dağcılık etkinlikleri artırıldı; dağcılığın gelişebileceği bölgelere yönelip oradaki gençlerin eğitilmesine çalışıldı. 1977’de UIAA’ ya (Dünya Dağcılar Birliği) üye olundu. 1969’da ilk kez Alman ve Avusturyalı dağcılarla Cilo ve Ağrı’da ortak tırmanışlar yapılmış oldu.
1970’te Türk dağcıları ilk kez yurtdışına çıkıp Almanya, Avusturya ve İtalya’da bu ülkelerin dağcılarıyla ortak tırmanışlar yaptılar. Türkiye’de dağcılık sporunun gelişmesinde üniversite gençliğinin mühim bir yeri vardır. Hakkaten İTÜ, İÜSB (İstanbul Üniversite spor kuruluşları bu spor dalına da yer verdiler. Günümüzde İstanbul’da biri hususi, dördü üniversite kulüplerine ilişik olmak suretiyle beş dağcılık kulübü vardır.
YORUMLAR