Yayınım Nedir?

YAYINIM a. Bir gazın, bir sıvının ya da bir çözeltinin, moleküllerinin hareketi sebebiyle benzeşik hale gelmesi. —Akust. Akustik ...

YAYINIM a. Bir gazın, bir sıvının ya da bir çözeltinin, moleküllerinin hareketi sebebiyle benzeşik hale gelmesi.


—Akust. Akustik yayınım, bir akustik dalganın birçok doğrultuda düzensiz olarak yansıması ya da kırınımı.





—Çekird. fiz. Bir gelen çekirdeğin, başka bir çekirdekle çarpışarak doğrultu ya da enerji değişikliğine uğramış olduğu süreç. (Eşanl. SAÇILMA.) [Bk. ansikl. böl.]


—Elektromanyet. Rastlantısal bir halde konumlanmış engellere ya da ayrışık bölgelere rastlayan bir elektromanyetik dalganın enerjisinin, bir yayılma ortamının birçok doğrultusu yönündeki devamlı dağılımı. (Bk. ansikl. böl. Opt. ve Polim.) [Eşanl. DİFüZYON]


—Fiz. Rasgele hareketler sebebiyle atomların göçünden kayaklanan ısıl olarak etkinleşmiş madde taşınımı. (Bk. ansikl. -böl.)


—Nük. müh. Yayınım alanı, sonsuz, benzeşik bir ortamda, bir parçacığın yayım anıyla soğurulma anı içinde katettiği uzaklıkların karelerinin averajının altıda biri. (Bu kavram, nükleer reaktörler kuramında kullanılır.) || Yayınım uzunluğu, yayınım alanının kare kökü. || Gaz yayınımı, bir gazın çok ufak çaplı bir delikten geçiş hızının, bu gazın molekül ağırlığının kare köküyle ters orantılı olması olgusuna dayanan izotop ayırma yöntemi. (Molekül ağırlıkları sırasıyla M, ve M2 olan iki gazdan oluşmuş bir karışım için, v, ve v2 geçiş hızlarının oranı. Bu yöntem uranyumu zenginleştirme'de kullanılır. || Nötron yayınımı, nötronların, derişimlerinin yüksek olduğu bölgelerden, derişimlerinin düşük olduğu bölgelere doğru göçü.


—Opt. Yayınım göçü, cisimlerin ışık ışınlarını tüm doğrultulara yayma özelliği.


—Opt. ve Aydınlt. Yayınım çarpanı, üstüne dik olarak düşen bir ışıkla aydınlanmış bir yayınım yüzeyi için, 20 ve 70°'lik açılarla ölçülen ışık ışıltılarının averajının, düzgüsel ile 5°'lik bir açı icra eden bir açıyla ölçülmüş ışıltıya oranı.


—Pedol. Su ve gazların çözelti durumundaki iyonlarının toprakta yer değiştirmesi. (Yayınım, iyonların derişimine, kılcal kuvvetlere ve gözeneklilik geometrisine [mekanik dağılım] bağlıdır. Yayınım yasaları, ayırtedici hidrodinamik özellikleri, toprağın fiziksel-kimyasal özelliklerini, topraktaki suyu ve gaz durumundaki çözünmüş gıda maddelerini alan bitkilerin beslenmesini belirler.)


—Polim. Işığın yayınımı. Makromoleküllü bir çözelti, tekrenkli bir ışıkla aydınlatıldığında, gelen ışığın bir bölümünü yayın- dırır; belli bir açı altında yayman ışığın yeğinliği, başka etkenlerin yanı sıra bilhassa çözünmüş polimerin molar molekül kütlesine bağlı olarak değişmiş olur. Bu yeğinliğin değişik açılardan ölçülmesi yöntemiyle örnek maddenin ortalama molar molekül hacmi bulunur. Son yıllarda eski önemini azca da olsa yitiren bu teknik, ışıkyayınımölçer denen bir aygıtla uygulanır. (-* MAKROMO- LEKüL, MOLAR MOLEKüL* KüTLESİ.)


—Tem. parç. Başlangıçta aralarında büyük mesafe bulunan ve birbirlerine doğru yönlendirilmiş kuvantal parçacıklar arasındaki etkileşim süreci. (Bk. ansikl. böl.) || Çoğul yayınım, bir parçacığın, içinden geçmiş olduğu maddenin, çekirdekleri ve elektronlarıyla yapmış olduğu rastlantısal çarpışmalar dizisi. (Bu darbelerin, parçacığın doğrultusu ve enerjisi üstündeki ortalama neticeleri, istatistiksel olarak hesaplanır.)


—ANSİKL. Fiz. Yayınımda, maddenin bir yerden bir yere aktarımı, sonlu hacimli madde yığınları biçiminde (kısaca konveksiyonla) değil parçacıklar biçiminde gerçekleşir. Bu aktarım derişimlerin dağılımındaki her tür değişime karşı ortamın yanıtıdır. Bu değişiklik, ortamın başka bir ortamla arayüzeyini etkileyen bir madde iştirakı ya da madde çekilmesinin sonucu olabilir ve buharlaşma, uçunum, derişim, erime vb. biçimlerinde ortaya çıkabilir. Gerçekte, denge halinde de madde alışverişleri devam eder fakat bu, molekülsel ya da atomsal seviyede olduğundan netice istatistiksel olarak sıfırdır; buna kendiliğinden yayınım denir.

Yayınımın temel denklemi Fick yasasıdır. Bu yasa, derişimin gradyantı ile, doğru olmayan bir adlandırmayla yayınım akışı denen (ve aktarım hareketine dik bir birim yüzeyi saniye başınajrateden madde miktarını gösteren) bir J†parçacık akım yoğunluğu vektörü içinde bir orantı bulunduğunu belirtmektedir: J= -D grad C; burada D yayınım katsayısı ve C de de- rişimdir. D yayınım katsayısı m2/sn, C ise mol/m3 cinsinden anlatılır.

Gazlar için D'nin kıymeti 10-4 ile 10-5 m2/sn arasındadır. Bu, göz önüne alınan gaz türlerine bağlıdır; yayınıma uğrayan türün derişimiyle azca değişmiş olur, akışmazlıkla doğru ve basınçla da ters orantılıdır, ek olarak termodinamik sıcaklıktan daha süratli bir şekilde artar. Tüm bu olgular gazların kinetik kuramı çerçevesinde açıklanabil- mektedir. Gazların yayınımının iki mühim hali gözenekli bir bölmeden geçerek yayınım ile ısıl yayınımdır.

Gazların gözenekli bölmelerden geçerek yayınımı. iki gaz, gözenekli bir bölme ile ayrılmışsa, bu durumda yayınım olabilir; fakat yayınım esnasında basınçlar bölmenin her iki yanında da artık aynı değildir; zira yayınım hızları ya da belirli bir vakit aralığı içinde bölmeden geçen gazların hacimleri aynı değildir; bu yayınım hızlarının birbirlerine oranı, bu gazların yoğunluklarının kare köklerinin oranının tersine eşittir.

Isıl yayınım, içinde değişik kütleli moleküllerin bulunmuş olduğu ve sıcaklığı da noktadan noktaya değişen bir gazda, daha ağır moleküllerin daha soğuk bölgelerde toplanma eğilimleri vardır.

Sıvılar için D'nin kıymeti 10~9 ile 10~1° m2/sn arasındadır ve akışmazlığın tersinin fonksiyonudur.

Katı cisimler sözkonusu olduğunda düşük sıcaklıklarda D'nin kıymeti saptana- maz. Sadece 1 000 °C'a erişildiğinde D, 10-13 ile 10~16 m2/sn içinde bir kıymet alır. Bu kıymet, iyonsal kristallerde, kristal kafesinin çok daha tıkız olduğu metallere gore çoğu zaman daha büyük olur. Sıvılarda ve katı cisimlerdeki yayınımın açıklanabilmesi için kristal ya da kristalimsi yapıdaki delik ve boşlukların da göz önünde tutulması gerekir. Tek bir türün saf yayınımına sık sık başka vakalar da karışabilir, bunlar öteki türlerin ters yöndeki yayınımları, iki ya da daha çok türün birbirlerine bağlı yayınımları, yayınım katsayısının değişmesi, soğuk bölgeleri belirginleştirmeye yönelik bir ısı gradyanının tesiri, kimyasal tepkimelerin ortaya çıkması, kristallerdeki dislokasyonlar ve benze ri kimi olgular vasıtasıyla tercihli yayınım olaylarıdır.


—Opt. Işığın yayınımı. Mat bir cismin yüzeyine düşen ışık dalgaları tüm doğrultularda yansır. Bu vaka pürüzlü bir cismin yüzeyinde tüm yönlere dönük birçok ufak yüzeyin bulunmasından lanır; bu yüzeylerden her biri üstündeki yansıma tıpkı ayna üstündeki yansıma gibidir (en azından kısa dalga boyundaki titreşimler için); sadece bu yansıma cismin bütününe gore düzensiz bir şekilde gerçekleşir. Düzensiz olarak yansıyan ışığa yayınık ışık denir; biz cisimleri işte bu yayınık ışık yardımıyla görürüz. Siyah ya da çok parlak cisimlerde ışık yayınımına neredeyse asla rastlanmaz.

Yayınım vakası çoğu zaman, gelen ışıkla yayman ışık içinde frekans değişimi olmaksızın meydana gelir (Rayleigh yayınımı). Gelen ışığın yeğinliğinin büyük olduğu kimi durumlarda, Rayleigh yayınımının yanı sıra, frekansı gelen ışığın frekansından değişik olan bir yayınım da gözlenir (Brillouin yayınımı. Raman yayınımı).


—Çekird. fiz. Çekirdeklerin toplam kinetik enerjisinin etkileşim esnasında değişmediği (iki bilardo topunun çarpışmasına benzer bir çarpışma) esnek yayınım ve kinetik enerjinin bir bölümünün, çekirdeklerden birinin ya da öbürünün, iç uyarma enerjisine dönüştüğü esnek olmayan yayınım ayırt edilir. iki çekirdek arasındaki güçlü etkileşim esnasında mı yoksa elektromanyetik etkileşim esnasında mı oluştuğuna bağlı olarak, çekirdek yayınımı ya da Coulomb yayınımından söz edilir. Öte taraftan, yüksek enerjiler fiziğinde, temel parçacıkların çarpışma esnasında yapı değiştirip değiştirmediklerine bağlı olarak yayınımın esnek ya da esnek olmayan türden olduğundan söz edilir (mesela proton + proton -> proton + proton + i mezon esnek olmayan bir yayınımdır).


—Tem. parç. Etkileşim halindeki kuvanton- ların kesikli, tanecikli (bilhassa deneysel) görünümleri vurgulanmak istendiğinde, daha çok "çarpışma" terimi ve ek olarak devamlı, dalga yapılarına ilişkin görünümleriyle de ilgileniliyorsa, "yayınım†terimi kullanılır. Başlangıçta (ve sonunda) ayrılmış kuvantonların etkileşimiyle ilgilenmiş olduğu yayınım problemleri, etkileşimleriyle devamlı bağlı halde tutulan birçok kuvantondan oiuşmuş sistemlerle ilgilenilen “bağlı haller†problemlerinin karşıtıdır. Bir yayınım süreci, deneysel olarak erişilebilir bir büyüklük olan ve olayın önemini belirten "etkili kesifiyle nitelenir.
Kaynak: Büyük Larousse














YAYINMA a. Yayınmak eylemi.

—Biyol. Evrimsel ve uyumsal yayınma, bir hayvan ya da nebat organının çeşitli filum- lar süresince geçirdiği evrimin yöneldiği ve bir tür ya da grubun hususi bir ortama veya yaşam tarzına uyum sağlayabilmesi için lüzumlu olan doğrultunun her biri. (Çekmenlerin, toynakların, çekilgen tırnakların vb. ortaya çıkması parmak uçlarının evrimsel ya da uyumsal yayınmalarının sonucudur.)





—Metalürj. Katı ya da sıvı bir metalde ele- mentel bileşenlerin değişik iki derişim bölgesi içinde karşılıklı olarak yer değiştirmesi vakası. (Bk. ansikl. böl.)


—ANSİKL. Metalürj. Yayınma vakası metalürjik süreçlerde gaz, sıvı ya da katı ortamlarda meydana gelen tepkimelerde gözlenir. Bir bakır plaket ile bir çinko plake! uzun süre birbiriyle temas halinde bırakıldığında, her iki parçasının da katı durumda olmasına karşın, bakır plaketin temas yüzeyinin çinko bakımından, çinko plaketinin temas yüzeyinin bakır bakımından zenginleştiği görülür, iki metalin atomlarının karşılıklı olarak yer değiştirmesi sonucu temas yüzeyleri içinde sıcaklığın yükselmesine bağlı olarak daha da hızlanan bir göç vakası ortaya çıkar. Yayınmanın olabilmesi için incelenen sistemin iki bölgesi içinde belirli bir derişim ya da kimyasal potansiyel farkının bulunması gerekir Böylece bir ayrışık katı çözelti içinde bir metalin atomları, derişimi yüksek bir bölgeden düşük derişimli bir bölgeye doğru devamlı olarak yayınır ve bu yayınma her iki bölgede derişim bakımından belli bir denklik oluşuncaya dek sürer.

Metal sistemlerinde çözücü ve çözünen maddeler içinde modana gelen yayınma vakası metallerin sinterlenmesinde, alaşımların homojenleştirme tavlamasında, ısıl işlemlerde bileşenlerin çözelti durumuna getirilmesinde, çokkristalli alaşım taneciklerinin sınırlarının ayrılmasında, sıvı bir metal banyosundaki tetı elementlerin çözündürülmesinde, döküm işlemlerinde sıvı fazlar içinde oluşan tepkimelerde, lehimlemede, kaplama uygulamalarında (alüminyum emdirme, krom kaplama), se- mantasyon ve nitrürleme işlemlerinde yaygın olarak görülür.


Kaynak: Büyük Larousse




YAYINMAK gçz. f. Fiz. Belli bir ortamdaki parçacıklar için, yayınıma uğramak.

Kaynak: Büyük Larousse


yayınma

isim, fizik
  • Işığın, pürüzleri bulunan bir yüzeyin her noktasında yansıyarak bir çok doğrultuda yayılması vakası.




 

YORUMLAR

Ad

Anlamı Nedir?,22,Biyoloji Konu Anlatımı,25,Cilt Bakımı,82,Coğrafya Ders Anlatımı,978,Genel,46,Güzel Sözler,16075,Music,1,Ne Nedir?,32164,Resimli Sözler,4111,Saç Sağlığı,119,Sağlık Bilgileri,1596,Soru-Cevap,10236,Sports,1,Tarih Konu Anlatımı,5,Teknoloji,36,Türk Dili ve Edebiyatı Konu Anlatımı,2,
ltr
item
Ders Kitapları Konu Anlatımı: Yayınım Nedir?
Yayınım Nedir?
Ders Kitapları Konu Anlatımı
http://ders-kitabi.blogspot.com/2017/06/yaynm-nedir.html
http://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/2017/06/yaynm-nedir.html
true
5083728687963487478
UTF-8
Tüm Yazılar Yüklendi hiçbir mesaj bulunamadı HEPSİNİ GÖR Devamı Cevap Cevabı iptal Silmek Cevabı iptal Home SAYFALARI POST Hepsini gör SİZİN İÇİN ÖNERİLEN ETİKET ARŞİV SEARCH Tüm Mesajlar İsteğinizle eşleşme bulunamadı Ana Sayfaya Dön Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Şu anda... 1 dakika önce $$1$$ minutes ago 1 saat önce $$1$$ hours ago Dün $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago İzleyiciler Takip et THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Tüm Kodunu Kopyala Tüm Kodunu Seç Tüm kodlar panonuza kopyalanmıştır. Kodları / metinleri kopyalayamıyor, kopyalamak için lütfen [CTRL] + [C] tuşlarına (veya Mac ile CMD + C'ye) basınız Table of Content