Cordell Hull kimdir ve ne yapmıştır? Cordell Hull hayatı, biyografisi, siyasi kariyeri ve Nobel Barış Ödülü alma sebebi hakkında bilgi. Cord...
Cordell Hull kimdir ve ne yapmıştır? Cordell Hull hayatı, biyografisi, siyasi kariyeri ve Nobel Barış Ödülü alma sebebi hakkında bilgi.
Cordell Hull
Cordell Hull; (d. 2 Ekim 1871, Overton ili, Tennessee – ö. 23 Temmuz 1955, Bethesda, Maryland, ABD), 1933-44 arasında ABD dışişleri bakanıdır. Gümrük vergilerini azaltmak amacıyla karşılıklı ticaret programlarını yürürlüğe koyarak, dünya ticaretinin gelişmesine katkıda bulunmuştur. Birleşmiş Milletler’in (BM) kuruluşundaki rolünden dolayı 1945’te Nobel Barış Ödülü’nü almıştır.
Tennessee’de avukatlık yaptığı gençlik yıllarında Demokrat Parti’ye girdi. ABD Temsilciler Meclisi’nde 22 yıl (1907-21,1923-31), Senato’da ise üç yıl (1931-33) süreyle görev yaptı. Yeni Düzen (New Deal) döneminin başlangıcında Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından dışişleri bakanlığına getirildi.
Bu görevi sırasında, 19. yüzyıldan beri ABD’nin dış ticaretini olumsuz yönde etkileyen yüksek gümrük duvarlarının kaldırılması için çağrıda bulundu. Amerikan ülkeleri arasında düzenlenen Montevideo Konferansında (Aralık 1933) ABD başkanının ve konferansa katılan öteki delegelerin bu önerisini onaylamalarının ardından, Karşılıklı Ticaret Antlaşmaları Yasası’nın (Mart 1934) Kongre’den geçmesini sağladı. 1948’de yürürlüğe giren Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT) temelini oluşturan bu yasa, gümrük indirimlerinin “en çok kayırılan ülke kaydı” temelinde belirlenmesini öngörüyordu.
Hull, 1930’larda, sonraları İyi Komşuluk Politikası olarak adlandırılan bir politika izleyerek Latin Amerika’yla ABD arasında yakın ilişkilerin kurulması için çaba gösterdi. 1936’da Buenos Aires’te yapılan Pan-Amerikan Konferansı’na, 1940’ta da Hava-na’da düzenlenen dışişleri bakanları özel konferansına katıldı.
Doğu Asya’da giderek güçlenmekte olan Japonya’nın nüfuzunu kırmaya yönelik bir politika izledi. 1934’te “Japon Monroe Doktrini” olarak bilinen öneriler ortaya atıldığında, bunun Japonya’ya Çin’de serbestçe hareket etme olanağı tanıyacağını düşünerek, bu öneriye karşı çıktı. Japonya aynı yıl, donanma harcamalarına çeşitli kısıtlamalar getiren ve süresi 1936’da bitecek olan antlaşmaları yenilemeyeceğini bildirince, Çin’ le yakınlık politikasını sürdürdü ve ABD’ nin Büyük Okyanustaki çıkarlarını korumaya kararlı olduğunu ilan etti.
II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte tarafsızlık politikasının Mihver Devletleri’nin saldırganlığını özendirmekten başka bir işe yaramayacağını gören Hull ve Roosevelt, Müttefiklere yardıma karar verdiler. Hull, 1941 sonbaharında Japonya’yla yapılan görüşmelerde Çin’in haklarını kararlılıkla savundu ve Japonya’nın Asya kıtasında askeri fetihlerden vazgeçmesini istedi. Öte yandan saldırgan Mihver Devletleri’ne karşı Amerikan ülkeleri arasında bir cephe oluşturmayı başardı.
ABD’nin savaşa girmesinden sonra Dışişleri Bakanlığındaki meslektaşlarıyla birlikte, savaş sonrasında barışı koruyacak uluslararası bir örgüt kurmak için hazırlıklara başladı. 1943’te Moskova’da yapılan Dışişleri Bakanları Konferansı’nda dört ülkeden, aralarındaki işbirliğini savaş sonrasında kurulacak uluslararası barış örgütü içinde sürdürme konusunda güvence aldı. Bu çalışmalarından dolayı Başkan Roosevelt tarafından “Birleşmiş Milletler’in kurucusu” olarak nitelendirildi. BM’nin kuruluşundaki rolünden dolayı Nobel Barış Ödülü’nü alan Hull, 1944 başkanlık seçimlerinin ardından görevinden ayrıldı. Anılan, Memoirs of Cordell Hull (1950; Cordell Hull’ın Anıları) başlığıyla yayımlandı.
YORUMLAR