Büyük L. AFRODİSİAS ya da APHRODİSİAS. Tar. coğ. Tanrıça Aphrodite onuruna, hel- len kentlerinin bir bölümüne verilen ad; Kuzey Afri...
Büyük L.
AFRODİSİAS ya da APHRODİSİAS. Tar. coğ. Tanrıça Aphrodite onuruna, hel- len kentlerinin bir bölümüne verilen ad; Kuzey Afrika'da Srenayka, Anadolu'da Kilikia bölgelerindeki kentler bunlardandır. En ünlüsü Anadolu'da, Karia bölgesinin kuzey- doğusunda, Aydın'ın Karacasu ilçesi, merkez bucağına bağlı Geyre köyünün yerindeydi. Büyük İskender'den önce adı Ninoe iken, Aphrodite tapınağı yapıldıktan sonra Aphrodisias, Bizans döneminde de Stauropolis oldu. Roma ve bizans dönemlerinde gelişti; pek çok yazar, hatip ve filozofun yetiştiği, heykeltraşlık okulunun bulunduğu önemli bir sanat merkezi oldu. Aphrodite adına düzenlenen şenlik ve törenler tüm hellen dünyasında ünlüydü. Bizans döneminde piskoposluk merkeziydi.
*Arkeol. Yörede ilk kazılar Fransızlar (1904-1913) ve İtalyanlar (1937) tarafından yönetildi. New York üniversitesi adına Prof. Dr. Kenan Erim başkanlığında başlatılan kazılar ve restorasyon çalışmaları (1961) halen sürüyor (1986). Kazılarda yenitaş, bakırtaş ve tunç çağlarına ilişkin taş gereçler, seramikler bulundu; Roma ve bizans dönemlerinden yapılar açığa çıkarıldı. Aphrodite tapınağı, stadium (30 000 kişilik, Anadolu'daki en iyi korunmuş örnek), agora, hamamlar, tiyatro, gymnasium, su kanalları, kent surları ve kapıları, odeon, nymphaeum, bazilika, martyrion bunların başlıcaları. Bizans döneminden Piskoposluk sarayı pek çok odası, üçlü yonca biçimi salonuyla, bu türün Anadolu'daki özgün örneği. 1979-1982 kazılarında açığa çıkarılan Sebasteion, imparator kültüyle ilgili önemli bir yapı.
YORUMLAR