Büyük L. AĞALIK a 1. Ağa olma durumu. *2. Ağa olan kimseden beklenen davranış biçimi, cömertlik, olgunluk; Ağalığın töresi yoksullar...
Büyük L.
AĞALIK a 1. Ağa olma durumu. *2. Ağa olan kimseden beklenen davranış biçimi, cömertlik, olgunluk; Ağalığın töresi yoksullara yardım etmeyi gerektirir. *3. (Bir hiç kimseye) ağalık etmek, büyüklük, olgunluk, cömertlik göstermek: Bir ağalık edin de kusurunu bağışlayın.
*Kur. tar. Ağalık hakkı, özgü, zeamet ve tımar benzer biçimde dirlik sahiplerinin, topraklarındaki arazi mutasarrıflarından birinin ölmesiyle boş kalan araziyi bir başkasına verirken aldıkları pata. || Ağalık tevcihi, bir devlet görevlisine ya da savaşlarda yararlılık göstermiş bir askere, bir yerin ağalığının verilmesi.
*Tar. Doğu ve Cenup - doğu Anadolu' da toprak mülkiyetine dayalı feodal seviye. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSIKL. OsmanlIlar Doğu ve Güneydoğu Anadolu'yu ele geçirdiklerinde toprak düzenine dokunmadılar. Aşiretlerin ya da aşiret ağalarının sayılan topraklar, yurtluk ve ocaklık adlarıyla gene eski sahiplerine bırakıldı. Aşiret ağaları, giderek topraklan kişisel mülkleri durumuna getirdiler, yörelerinde güçlerini pekiştirdiler. Mustafa Kemal Atatürk döneminde ağalık lakabının kullanılması yasaklandı (26 kasım 1934). 27 mayıs 1960 devrimi'nden sonrasında da 105 sayılı yasayla ağalardan 55 tanesi batıda iskâna zorlandı (19 ekim 1960). Sadece ağalık kurumunu oluşturan tutumsal ve toplumsal koşullar ortadan kalkmadığı için seviye sürdü. Ağaları iskâna zorlayan kanun iki yıl sonrasında kaldırılınca, bunlar geri döndüler (18 ekim 1962). [- Kayn.]
Ağalık, bir karagöz oyunu. Başlıca tiplemelerini Karagöz, Hacivat ve Acem oluşturur.Kentli, varlıklı bir tüccar olan Acem'in yaşama biçimine öykünerek kendini ağa diye tanıtan Karagöz'ün başından geçenler sergilenir. (Karagöz'ün ağalığı da denir.)
YORUMLAR