ağartma Doğal katışkıların fiziksel ya da kimyasal aracılarla giderilmesi sonunda rengin açılması, aklaşması. T. : beyazlatma İng.:...
ağartma
Doğal katışkıların fiziksel ya da kimyasal aracılarla giderilmesi sonunda rengin açılması, aklaşması.
T. : beyazlatma İng.: bleaching Fr.: blanchiment Alm.: Bleichung
ağartma
(kimya)
Fr.: blanchissage
ağartma
Sinem. Duyarkatın evrilme sırasında aldığı koyu rengi gidermek amacıyla filmi kimyasal işlemden geçirme.
T. : beyazlatma, açma İng.: bleaching Fr.: blanchiment Alm.: Bleichen, Bleichung
ağartma
1- kimya: Klorlu bileşikler, oksijenli su ya da optik gereçlerle yapılan renk açma işlemi. 2- sinema: Duyarkatın evrilme sırasında aldığı koyuluğu gidermek için, filmi kimyasal işlemden geçirme.
T. : kastarlama İng.: bleaching Fr.: blanchiment
ağartma
Çeltik tokmağı. (Akbaş, Adalıkuzu *Güdül -Ankara)
Doğal katışkıların fiziksel ya da kimyasal aracılarla giderilmesi sonunda rengin açılması, aklaşması.
T. : beyazlatma İng.: bleaching Fr.: blanchiment Alm.: Bleichung
ağartma
(kimya)
Fr.: blanchissage
ağartma
Sinem. Duyarkatın evrilme sırasında aldığı koyu rengi gidermek amacıyla filmi kimyasal işlemden geçirme.
T. : beyazlatma, açma İng.: bleaching Fr.: blanchiment Alm.: Bleichen, Bleichung
ağartma
1- kimya: Klorlu bileşikler, oksijenli su ya da optik gereçlerle yapılan renk açma işlemi. 2- sinema: Duyarkatın evrilme sırasında aldığı koyuluğu gidermek için, filmi kimyasal işlemden geçirme.
T. : kastarlama İng.: bleaching Fr.: blanchiment
ağartma
Çeltik tokmağı. (Akbaş, Adalıkuzu *Güdül -Ankara)
Ağartma. Renkli bir kumaşı beyazlatmak ya da başka bir renge boyamak için önce kumaşın doğal rengini gidermek gerekir. SaÂnayide birçok ürüne uygulanan ağartma işleÂminin özü budur. Bu işlem özellikle iplik, dokuma, kâğıt hamuru, şeker ve un üretiminÂde çok önemlidir. Örneğin, doğal rengi grimsi kahverengi olan keten lifleri önceden ağartıl-mazsa, ketenden dokunan masa örtüleri, çarÂşaf ve mendiller istenen beyazlıkta olmaz. Bugün çeşitli kimyasal maddelerle uygulanan ağartma işlemi eskiden çok daha basit, ama çok uzun zaman alan yöntemlerle yapılıÂyordu.
Ölülerini kar gibi beyaz keten bezlere sararak mumyalayan Eski Mısırlılar'ın keteni nasıl ağarttıkları bilinmiyor. Büyük olasılıkla bezleri suyla ıslattıktan sonra açık havada kurumaya bırakıyorlar, böylece nemin ve güneş ışığının etkisiyle ketenin doğal rengi yavaş yavaş açılıyordu.
12. yüzyılda Hollandalılar yeni yöntemler geliştirerek ağartma konusunda ustalaştılar. Keten kumaşları beyazlatmak için sırayla birkaç kez küllü su ve yağı alınmış süt (yayık ayranı) banyosuna batınyorlar, her banyo arasında güneşe sererek kurutuyorlardı. YönÂtemleri çok etkiliydi, ama altı ay gibi uzun bir süre gerektiriyordu. Oysa bugün kumaşlann ağartılması için bir-iki gün yeterlidir.
Fransız kimyacı Claude Berthollet'nin 1785'te klor gazının ağartıcı özelliğini bulmaÂsı çağdaş ağartma yöntemlerinin başlangıcı oldu. O tarihten 14 yıl sonra lskoçyalı kimyacı Charles Tennant. klor gazıyla aynı işlevi gören, ama kullanımı daha kolay olan kimyaÂsal bir madde üretti. Bugün ağartma tozu ya da kireçkaymağı olarak bilinen bu madde kireç (kalsiyum oksit) ve klordan oluşan katı bir bileşiktir. Kullanılacağı zaman suda eritilir ve ağartılacak ürün bu sıvıya batırılarak beÂyazlaşmaya bırakılır.
Ağartma tozu bugün de kullanılmaktadır; ama sanayide, sıvılaştırılmış klor ile kireçkay-mağının karışımı olan ve ağartma tozunun suda eritilmiş haline benzeyen sıvı ağartıcıla-rın kullanımı daha yaygındır. Keten, pamuk, reyon denen yapay ipek ve öbür dokumalar ile kâğıt hamuru genellikle bu tür sıvılarla ağartılır. Yün, ipek ve pamuklu dokumaların ağartılmasında hidrojen peroksit de çok kulÂlanılır. Gerektiğinde naylon, orlon, perlon gibi yapay elyafın beyazlatılmasında da ağar-tıcı maddelerden yararlanılabilir. Ama bu ipliklerin üretimi sırasında, morötesi ışınları emerek sarımsı ipliklerin daha beyaz görünÂmesini sağlayan bazı kimyasal maddeler kulÂlanıldığı için, çoğu kez yapay elyafın ağartıl-masına gerek kalmaz.
Kaynak: Temel Britannica
Ölülerini kar gibi beyaz keten bezlere sararak mumyalayan Eski Mısırlılar'ın keteni nasıl ağarttıkları bilinmiyor. Büyük olasılıkla bezleri suyla ıslattıktan sonra açık havada kurumaya bırakıyorlar, böylece nemin ve güneş ışığının etkisiyle ketenin doğal rengi yavaş yavaş açılıyordu.
12. yüzyılda Hollandalılar yeni yöntemler geliştirerek ağartma konusunda ustalaştılar. Keten kumaşları beyazlatmak için sırayla birkaç kez küllü su ve yağı alınmış süt (yayık ayranı) banyosuna batınyorlar, her banyo arasında güneşe sererek kurutuyorlardı. YönÂtemleri çok etkiliydi, ama altı ay gibi uzun bir süre gerektiriyordu. Oysa bugün kumaşlann ağartılması için bir-iki gün yeterlidir.
Fransız kimyacı Claude Berthollet'nin 1785'te klor gazının ağartıcı özelliğini bulmaÂsı çağdaş ağartma yöntemlerinin başlangıcı oldu. O tarihten 14 yıl sonra lskoçyalı kimyacı Charles Tennant. klor gazıyla aynı işlevi gören, ama kullanımı daha kolay olan kimyaÂsal bir madde üretti. Bugün ağartma tozu ya da kireçkaymağı olarak bilinen bu madde kireç (kalsiyum oksit) ve klordan oluşan katı bir bileşiktir. Kullanılacağı zaman suda eritilir ve ağartılacak ürün bu sıvıya batırılarak beÂyazlaşmaya bırakılır.
Ağartma tozu bugün de kullanılmaktadır; ama sanayide, sıvılaştırılmış klor ile kireçkay-mağının karışımı olan ve ağartma tozunun suda eritilmiş haline benzeyen sıvı ağartıcıla-rın kullanımı daha yaygındır. Keten, pamuk, reyon denen yapay ipek ve öbür dokumalar ile kâğıt hamuru genellikle bu tür sıvılarla ağartılır. Yün, ipek ve pamuklu dokumaların ağartılmasında hidrojen peroksit de çok kulÂlanılır. Gerektiğinde naylon, orlon, perlon gibi yapay elyafın beyazlatılmasında da ağar-tıcı maddelerden yararlanılabilir. Ama bu ipliklerin üretimi sırasında, morötesi ışınları emerek sarımsı ipliklerin daha beyaz görünÂmesini sağlayan bazı kimyasal maddeler kulÂlanıldığı için, çoğu kez yapay elyafın ağartıl-masına gerek kalmaz.
Kaynak: Temel Britannica
Ağartma
Türk Dil Kurumu
ağartma
isim
1. Ağartmak işi
Türk Dil Kurumu
ağartma
isim
1. Ağartmak işi
YORUMLAR