ALAY KÖŞKÜ . İstanbul’da, Babıâli karşısında, Gülhane Parkı’nın Alemdar Caddesi’ndeki giriş kapısının (eski ismi Soğuksu Kapısı) sol tarafın...
ALAY KÖŞKÜ. İstanbul’da, Babıâli karşısında, Gülhane Parkı’nın Alemdar Caddesi’ndeki giriş kapısının (eski ismi Soğuksu Kapısı) sol tarafında, ana caddenin Demirkapı’ya doğru döndüğü yerdeki kale duvarının köşesinde, Topkapı Sarayı’na ait minik köşk. 1616’da III. Murat tarafınca ahşap olarak yaptırılan köşk, 1810’da Sultan II. Mahmut tarafınca onarım ettirilerek şimdiki şeklini almıştır.
ALAY KÖŞKÜ. İstanbul’da, Babıâli karşısında, Gülhane Parkı’nın Alemdar Caddesi’ndeki giriş kapısının (eski ismi Soğuksu Kapısı) sol tarafında, ana caddenin Demirkapı’ya doğru döndüğü yerdeki kale duvarının köşesinde, Topkapı Sarayı’na ait minik köşk.
İmparatorluk döneminde padişahlar geçit törenlerini, alayları, idamları buradan seyreder, isyancılarla burada konuşurdu. Ordu sefere ayrılmadan ilkin şenlikler düzenlenirdi. Bu şenlikler içinde İstanbul esnafı alaylar halinde bu köşkün önünde geçit töreni düzenlerdi. Her sınıftan esnafın iştirak ettiği bu törenlerde mehter ekibi (mehteran) alayın önünde yer alırdı. Esnafın padişahı selamlamasından dolayı bu köşke Merhaba Köşkü de denilmiştir. Padişah, bu törenleri Alay Köşkü’nün açık penceresinden izler ve esnafın selamına karşılık verirdi.
Köşkün önündeki meydan bir sürü zamanı vakalara sahne olmuştur. Tarihçilerin Vakayi Vakvakiye dedikleri Çınar ayaklanmasından sonrasında (1650) ayak divanı burada kurulmuştur. Gene, IV. Mehmet zamanında Halep Valisi Haseki Mehmet Paşa’nın İstanbul’a getirilmesi ve adamlarıyla beraber idam edilmesi, bu köşkün önündeki meydanda olmuştu.
Çadır şeklinde 12 dilimli bir külah kubbenin üstünü örttüğü yapı, Ampir üslubunda yapılmış zarif bir köşktür. Külahtan çepeçevre saçaklar sarkmaktadır. Köşke, Gülhane Parkı’ndaki Soğuksu Kapısı’nın solunda görülen 8 basamaklı bir merdivenle girilir, üç kattan oluşan olan yapının en alt katı bodrumdur. Orta katı iki odalı, üst katı üç odalı ve iki salonludur. Köşkün, surun üstünde kalan kısmı 7 cephelidir ve her cephesinde birer penceresi vardır. Caddeye bakan cephesi mermer kaplıdır. Pencere üstlerinde kabartma çiçekli vazolar ve kemerler mevcuttur. Kemerlerin üstünde Hattat İzzet’in (Ozan Keçecizadede izzet Molla) yazdığı hicri 1225 tarihini taşıyan 14 dizelik kitabesi, birer satır halinde köşkü çepeçevre dolanmaktadır.
Üst katta, kubbenin ortasının altında büyük taht odası yer almıştır. Odanın tavanını örten çadır kubbenin içi on iki dilimli, alçıdan yapılmış kabartmalarla süslüdür ve tepesinde de kabartma dallardan oluşan bir askılık vardır.
YORUMLAR