Alp Dağları ile ilgili genel bilgiler. Alp Dağlarında yer edinen tepeler, geçitler ve keşifler hakkında temel bilgiler. Alp Dağları , dünya...
Alp Dağları ile ilgili genel bilgiler. Alp Dağlarında yer edinen tepeler, geçitler ve keşifler hakkında temel bilgiler.
Alp Dağları, dünyanın en mühim dağ zincirlerinden biridir. Fransa’da Nice yakınlarından başlayarak İtalya’yı kuzeyden bir yarım daire şeklinde çevirir, Adriya Denizi’ndeki Trieste kıyılarında sonlanır.
Alplerin uzunluğu 1.200 km. dir. Eni 150-300 km. içinde değişiyor. Averaj yükseklik 2.500 metredir. Orta Avrupada Almanya, Avusturya ve İtalya topraklarının bir kısmını kaplar.
Garp, Orta ve Şark Alpler diye üçe ayrılan Alp Dağlarının başka kolları da vardır. Dinar Alpleri, Karpat Dağları Alplerin bir koludur. Aynı şekilde, Apeninler, Bulgaristan’daki Balkan Dağları ve Yunanistan’daki Pindus Dağları da Alplerin birer koludur. Alplerin batıdaki en mühim kolu Apeninlerdir.
Alp Tepeleri
Alp Dağlarının en mühim tepesi Cenup-Şark Fransa’da Mont Blanc’dır (4810 m.). Mont Blanc’dan sonrasında en yüksek tepe Mont Rosa’dır (4635 m.). Başka mühim tepeler şunlardır: Bernuna (4052 m.), Jungfrau (4272 m.), Matterhorn (4500 m.), Gran Paradiso (4060 m.)
Alp Geçitleri
Garptan doğuya doğru sıra ile, başlıca geçitler şunlardır: Mont Genevre, Mont Cenis (Paris-Roma ekspresi buradan geçer), Saint Bernard, Simplon (Simplon Ekspresi buradan geçer), Saint Gotthard (Riviera Ekspresinin yolu üstündedir) ve Brenner (Roma-Beriin Ekspresi buradan geçer). Hannibal M. O. 218 de Mont Genevre, Napoleon da 1800 de Saint Bernard geçidinden ordularını geçirmişlerdir.
Buzullar
Alp Dağlarında 1200 kadar buzul olduğu tahmin edilmektedir. En mühim buzul Mont Blanc’ın şimal yamacındaki «Mer de Glace» (Buz Denizi) buzuludur. Berne Alplerindeki Rhöne Buzulu ise Rhöne nehrinin kaynağını teşkil eder. En uzun buzul İsviçre’deki Aletsch Buzulu’dur.
Dere, göl ve çağlayanlar
Çok eski devirlerde Alp Dağlarındaki buzullar bir sürü dere ve göl yataklarını kazmıştır. Son aşama güzel manzaralı olan Cenevre, Zürich, Lucerne, Lugano göllerinin kıyılarında dinlenme bölgeleri yapılmıştır. Şimal İtalya’da tabii güzelliğiyle tanınmış göller ise Como, Garda ve Maggiore’dir.
Alp Dağlarındaki göllerin en büyüğü Konstanz gölüdür. Büyük seviyede yağmur ve kar yağan Alp Dağlarından bir sürü nehirler doğar. Bu nehirlerin başlangıcında Ren ve Po gelir. Ren, Konstanz Gölünün içinden geçerek akar. Tuna nehrinin de bir sürü kolları Alp Dağlarından akan sularla beslenir. Akdenize akan Rhone nehrinin membaı da Alp Dağlarıdır.
Eriyen karlar Alp Dağlarında yüzlerce çağlayan meydana getirir. Bunlardan biride elde edilmiş elektrik enerjisi İsviçre ve İtalya’daki fabrikalara gönderilir.
Alplerde Keşifler Önceleri bir tek Alp Dağlarındaki geçitleri sağlamak için meydana getirilen bulgu seyahatleri 1700 yıllarından sonrasında yüksek tepeleri fethetmek amacını gütmüştür. Bu iş yerlilerden çok, başka memleket sporcularını ilgilendirmiş, Alp Dağları ile ilgili kulüpler kurulmuştur. Mühim tepelerin fetih tarihleri şunlardır: Mont Blanc (1786), Jungfrau (1811), Mont Pelvoux ( 1848), Mont Rosa (1855), Matterhorn (1865).
YORUMLAR