Atletizmde maraton koşuları nelerdir? Maraton koşularının özellikleri, kuralları nelerdir? Maraton koşuları hakkında bilgi. ATLETİZMDE MARA...
Atletizmde maraton koşuları nelerdir? Maraton koşularının özellikleri, kuralları nelerdir? Maraton koşuları hakkında bilgi.
ATLETİZMDE MARATON
Atletizmde uzun mesafeli (42.195 m), sert tabanlı yollarda gidiş dönüş olarak yapılan mukavemet koşusudur. Adını Eski Yunan’da Marathon Savaşı’ndan haber getiren bir askerden aldığı söylenir. Bir başka söylenceye göre M.Ö. 5. yy.da Perslerin işgaline uğrayacaklarını anlayan Yunanlılar, Atina’dan 240 km uzaklıktaki Sparta’dan yardım istemek için Pheidippides’e özel bir görev verirler. Bölgenin engebelerle dolu olması ata binmek için uygun olmadığından Pheidippides yolu koşarak aşmak zorundadır. Hem zamana hem de engebelere karşı koşmaya başlayan Pheidippides 240 km’lik yolu iki günde aşarak Sparta’ya ulaşır. O sırada bir festival düzenlemekte olan Spartalılar yardım isteğini geri çevirirler. Pheidippides olumsuz haberi bildirmek için tekrar Atina’ya doğru koşmaya başlar, ancak Atina, Persler tarafından işgal edilmiştir.
Maraton koşusu ilk kez 1896’da düzenlenen Atina Olimpiyatlan’nda koşulmuş, 1924 yılında 42.195 m olması benimsenmiştir.
Maraton koşularında yalnız bacaklar kollar değil, karın kasları dâhil vücudun bütün kasları hareket eder. Maraton koşularında çıkış ve bitişler genellikle stadyum içinde olsa da bu şart değildir. Ana yollar üzerinde koşulan bu yarışmalarda trafik ekipleri de görev alır. Yarışma öncesi her atletin sağlık kontrolünden geçmesi ve “koşar raporu” alması zorunludur.
Mesafeler kilometre ve mil olarak yol boyunca gösterilir. Her 5 km’ye yerleştirilen resmi yiyecek içecek merkezlerinde atletlerin istedikleri yiyecekler ve içecekler bulundurulur. Bir maraton koşucusu koşu sırasında 3000 kilo kalori kadar enerji harcar. Eski yıllarda atletler yiyeceğe fazla önem vermelerine rağmen, son zamanlarda sadece suyla ağızlarını çalkalayıp yüzlerini ve başlarını ıslatmakla yetinmektedirler. Yollar üzerinde yapılan yarışmalarda parkur, koşu çizgisi boyunca ölçülür. 50 metreden fazla fark kabul edilmez.
Uluslar Arası Amatör Atletizm Federasyonu 1992 yılından itibaren 21.100 m’de “yarı maraton” adıyla dünya şampiyonası düzenlemeye başlamıştır. Maraton parkurları aynı nitelikte olmadığı için dünya rekoru kaydı tutulmaz, sadece en iyi derece vardır. Türkiye’de maraton ilk kez 1937 yılında resmi yarışlarda yer almıştır. 1970’lerde bayanlar da resmen yarışmalarda yer almaya başlamıştır. Uluslar arası popüler yarışma olarak Boston Maratonu’nu, Türkiye’de ise 1979’dan beri yapılmakta olan Asya-Avrupa (Avrasya) Maratonu’nu gösterebiliriz. Boston Maratonu Boston Maratonu ilk kez 1897 yılında Boston Atletizm Kulübü üyelerinin eski oyunlardan esinlenerek bir yarış düzenlemeye karar vermeleriyle koşulmuştur. Bu yarış için Marathon ile Atina arasındakine benzer yol şartları oluşturulmuş ve 15 sporcu katılmıştır. John McDermott yaklaşık 42 kilometrelik yolu 2.55.10’luk sürede koşarak yarışı kazanmıştır. Hiçbir seyircisi olmayan bu yarış ilk Boston Maratonu olarak kayıtlara geçmiş ve kısa sürede popüler hâle gelmiştir. Örneğin 1902 yarışını 100 bin kişi izlemiştir. 1909 yılındaki maratona katılan sporcu sayısındaki artış maratonu daha da çekişmeli yapmıştır. Bu yarış, önceki yıllardan farklı olarak geniş bir katılımla yapılmış ve 164 sporcu yarışmıştır.
1970’ler ve sonrasında Boston Maratonu’na olan ilginin artmasındaki en önemli faktör basının gösterdiği ilgidir. Boston Maratonu’nda 1963’te 369, 1969’da 1000 sporcu koşmuştur. Maraton’a bayanların katılımına İse 1966 yılında izin verilmiştir. 1972’deki yarışı 3.10.26’lık dereceyle birinci bitiren Nina Kuscsik maratonu kazanan ilk bayan sporcu olmuştur. 1996 yılındaki 100. Boston Maratonu’na katılan sporcu sayındaki artış dikkat çekicidir. Bu koşuda 38.708 sporcu mücadele etmiştir. Asya-Avrupa (Avrasya) Maratonu iki kıtayı birleştiren Boğaz’ın eşsiz manzarasında maraton koşma fikri ilk olarak 1978 yılında ortaya çıktı. Çeşitli ülkelerde maraton koşan bir grup Alman turist, Mısır’da Nil Maratonu’na katılmış ve bir yıl sonra İstanbul’da aynı organizasyonu yapmak istemişlerdi. Alman turistlerin bu macera amaçlı isteklerinden etkilenen dönemin yetkilileri bir organizasyon düzenlemeye karar verdiler. 1979 yılında 74 kişilik Alman turist kafilesinde bulunan 34 maratoncu ve organizasyona davet edilen Türk atletler bir araya geldiler. Sabah saat 09.00’da Boğaziçi Köprüsü’nün 700 metre gerisinde toplanan grup, İlk kez Asya’dan Avrupa’ya koşarak geçti. Maratonu 2.35.39’luk derecesiyle Zonguldak Bölgesi’ nden Hasan Saylan kazandı.
1981 yılından itibaren her yıl ekim ayında düzenli olarak yapılan yarışlara, 1991’de bayanlar da katıldı. Avrasya Maratonu, sonrasında düzenlenen halk koşusuyla birlikte çeşitli ülkelerden yaklaşık 100000 kişiyi bir araya getirmektedir. Bu yönüyle dünyanın önemli atletizm koşuları arasında değerlendirilmektedir.
YORUMLAR