Ay; Evlatların Aydede’si. Dünyanın Tabii Uydusu Yüzyıllar süresince sayısız efsanenin membaı olan Ay, sonunda esrarını yavaş yavaş yitirdi...
Yüzyıllar süresince sayısız efsanenin membaı olan Ay, sonunda esrarını yavaş yavaş yitirdi. Astronomların, üç yüz elli yıl, bir dürbünle uzaktan gözleyerek ve binbir emek ve güçlükle ulaştıkları sonuçlara. Uzay çağının adamları bir çok yeni bilgi ekledi vc bu bilgiler yardımıyla Ay’ın yapısı ve yüzündeki engebeler mevzusunda doğru sonuçlar elde edildi, insanoğlu kısa sürelerle de olsa Ay’a konuk gitti.
Dolanmalar ve Sallantılar
Ay, Dünya’nın çevresinde eliptik (oval) bir yörünge çizerek dolanır, o şekilde ki, Dünya Ay uzaklığı, 360300 ile 405 500 kilometre içinde değişiyor. Ay’ın ‘gökyüzünde, yıldızlara bakılırsa aynı yere dönerek geldiği süre, kısaca yıldız ayı, 27 gün 7 saal 43 dakikadır. Dünya, Ay’ı da beraber sürükleyerek yörüngesinde yer değiştirdiği için Ay’ın ‘Güneş’e bakılırsa gökyüzünde aynı yere gelmesi küçük çapta daha uzun sürer, kısaca 29 gün 12 saat 44 dakika meblağ: buna da kavuşum ayı denir.
Bundan başka, Ay’ın kendi çevresindeki dönüşü ile Dünya çevresindeki dolanımı eşit zamanlı olduğundan bizler Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz. Ama gerçekle sallantılar (Ay’ın arka yüzeyinden, şark ya da garp, şimal ya da cenup parçasının art arda sırayla görünmesi yardımıyla, Ay’ın yarısından detaylı bilgileri görebiliriz.
Ay’ın kendisi ışık membaı degildir, ışık saçınaz, yalnız Güneş’ten almış olduğu ışığı yansıtır. Güneş’se Ay’ın fakat kendisine dönük olan yarımküresini aydınlatır.
Ay’ın, Dünya’dan bakılınca, Güneş’e bakılırsa almış olduğu türlü görünümlere, evre denir.
Yeniay evresinde Ay, Güneş ile Dünya arasındadır; bir bakıma bizlere arkası kısaca aydınlık olmayan yüzü dönük olduğundan Ay tekeri tüm karanlıktır, lıiç görünmez. Ama çok geçmeden, akşama doğru incecik bir ayça şeklinde görülür.
İlk dördünde Ay’ın aydınlık yüzünün yarısı görülür hale gelir. O vakit Ay ile Güneş Dünya’ya bakılırsa birbirine dikey doğrultuda bulunurlar.
1 hafta sonrasında Ay, Dünya’ya, aydınlık yüzünün tamamını gösterir: bu evreye dolunaydenir. Bu evrede Dünya’dan bakılınca Güneş ile Ay birbirine karşıl iki yöndedir birisi doğarken üleki batar, yoma Ay. sahalılar: da gözükür olur, Dünya’dan gözlenebilecek olan aydınlık kesimi ise, giderek küçülür.
Son dördün’de gene Ay tekerinin yarısı görülebilir. Bundan sonraki günlerde ise fakat, gene bir ayça halinde seçilebilir; ve ayça da incelir incelir sonunda tamamen silinir. Ondan sonrasında gene yeniay yeni bir kavuşum ayı başlar, evreler de önceki benzer biçimde tekrardan birbirini izler. Dönemin haftalara ve aylara bölünmesinin membaı bu olayın insanlarca gözlemlenmiş olmasıdır.
YORUMLAR