Bağcılık Nedir, Bağcılık Iyi mi Yapılır, Bağcılıkta Verim Iyi mi Alınır, Bağ Hastalıkları Nedir? Üzüm veren ağaççığa asma, asma bahçesine...
Bağcılık Nedir, Bağcılık Iyi mi Yapılır, Bağcılıkta Verim Iyi mi Alınır, Bağ Hastalıkları Nedir?
Üzüm veren ağaççığa asma, asma bahçesine bağ, bağ yetiştirme işine de bağcılık denir.
Tüm bütün ülkelerde bağlar 10 milyon hektarlık bir alanı kaplar. Soğuğu sevmeyen asma, Akdeniz ülkelerine özgü bir bitkiyse de yalnız Türkiye, İtalya, Yunanistan ve Cenup Fransa şeklinde güneşli ülkelerde yetişmez; yazları kurak geçeri bir takım ülkelerde de geniş bağ alanları vardır, hattâ bunlardan biride bazıları şarap yapımında başta gelen ülkelerdendir: Macaristan (Tokay şarabı), Bohemya, Almanya (Ren şarapları). ABD’da, bilhassa Kaliforniya’da ise iyi tür kokulu üzümler yetişir.
Bileşiminde yüksek oranda şeker (yüzde 17-35) bulunmuş olduğu için kıymetli bir gıda olan üzüm ve bundan meydana getirilen maddeler tarih süresince Türklerin hayatında ayrı bir ehemmiyet taşımıştır. Şarap Müslümanlıkta haram sayıldığı halde bağ alanları durmadan artmış, Türk halkı üzümü taze ya da kuru olarak tükettiği şeklinde pekmez, bulama, cevizli sucuk, pestil, günbalı şeklinde değerlendirme yollarını bulmuştur.
Türkiye’de en fazla üzüm Akdeniz Bölgesi’nde üretilir. Üretimde ikinci sırayı Ege Bölgesi alır. Fakat çekirdeksiz üzüm üretiminde bu bölge başta gelir. Bilhassa İzmir, Manisa ve Denizli illeri çekirdeksiz üzümleri ile ünlüdür.
Türkiye’de üretilen üzümün pek çok yurt içinde tüketilir, bir bölümü yurt dışına satılır. 1972’de 14 000 ton yaş üzüm, 101 000 ton kuru üzüm ihraç ş edilmiş, 400 milyon lira döviz sağlanmıştır.
Asma
Bodur bir ağaççık olan asmanın anayurdu Anadolu’dur; 4 000 yıl ilkin yapılmış Hitit kabartmalarında üzüm salkımları görülür. Asmanın kökü çok derinlere gider (5-10 m). Gövdesine asma kütüğü ya da omca denir. Kütü ğün şekli iklime ve budama tarzına bakılırsa değişiyor.
Asma her yıl bakıma muhtaçtır. Asmanın boğazının açılması, buradaki gereksiz köklerin kesilmesi, bağ yetinin çapa ya da belle işlenip kabartılması, gübrelenmesi, asmaların budanması şarttır. Külleme, mildiyu ve -filoksera (asma biti) şeklinde asma hastalık ve asalaklarından korumak için, kütükler yılda kere bordo bulamacı (göztaşı ve kireç karışımı) ve kükürt ile ilaçlanmalıdır.
Bağ Kurulması
Bağcılıkta asmanın seçimi ve toprağın işlenmesi çok önemlidir. Bağ yerinin 70-80 sm derinlikte kazılması (kirizme) gereklidir. Filokseradan korunmak için aşılı ve köklü Amerikan asma fidanı dikilmelidir. Türkiye’de yakın zamana kadar aşısız Amerikan asma çubukları dikilip sonrasında aşılanırdı. Şimdi yurdun türlü yerlerinde kurulmuş bağcılık istasyon ve fidanlıklarında yetiştirilen aşılı ve köklü Amerikan asma fidanları halka dağıtılmaktadır. Bir yılda dağıtılan fidan miktarı 3 milyonu Amerikan, 1,5 milyonu yerli olmak suretiyle 4,5 milyonu bulur. Buna karşın fidan ihtiyacı tam karşılanamıyor. Devletimizde bağcılığı geliştirmek ve verimi çoğaltmak için (Türkiye’de bir hektar bağdan 350-400 kilo, Avrupa’da 1 000 – 1 400 kilo üzüm alınır) yeteri kadar aşılı fidan üretmek, bağları gübrelemek, donlardan korumak, 30-40 yılda bir yenilemek, bağ hastalıklarıyla savaşmak, seçkin ve kaliteli üzüm türleri yetiştirmek gereklidir.
YORUMLAR