NAVLUN a. (yun. naulon, ar. nevi'den). Deniz taşımacılığında yük ve yolcu için ödenen ücret; vapur kirası. *Deniz, huk. Navlun ...
NAVLUN a. (yun. naulon, ar. nevi'den). Deniz taşımacılığında yük ve yolcu için ödenen ücret; vapur kirası.
*Deniz, huk. Navlun sözleşmesi, belirli bir ücret karşılığında deniz yöntemiyle eşya taşımaya ilişkin sözleşme (Bk. ansikl. böl.) || Pişmanlık navlunu, taşıtanın sözleşmeden cayma hakkını kullanımı durumunda, taşıyana ödemek zorunda olduğu ücret. (Pişmanlık navlunu, navlun sözleşmesinin türlerine gore değişik biçimlerde düzenlenmiştir. Bu değişik düzenlemelere gore pişmanlık navlunu, kararlaştırılan navlunun yarısı ile tamamı içinde bir miktardır.)
*Denize. Bir yerden bir yere taşınmak suretiyle gemiyle alınan yükün tümü. || Denizcilik şirketlerinin, taşınacak yük için, yük sahibinden almış olduğu ücret. || Bir geminin, yolcu ödemelerini de içeren toplam geliri ya da kira sözleşmesiyle sağlamış olduğu gelir.
*Sig. Navlun sigortası, taşıma sigortalarında, peşin ödenmiş ya da tahliyede ödenecek olan navlun bedelinin sigortası. (Navlun üstünde sigortalanabilecek bir yararı bulunan hepimiz, navlun bedelinin kendisi ite ilgili bölümünü o oranda sigorta ettirebilir. Peşin ödenmiş navlunlar yük sahipleri; tahliyede ödenecek navlunlar ise, donatan [armatör, gemi ya da tekne sahibi] tarafınca sigorta ettirilir.)
*ANSİKL. Deniz huk. Navlun sözleşmesinden söz edebilmek için öncelikte bir yükün taşınması mevzusunda bir taahhüdün bulunması gerekir. Bunun içindir ki, bir geminin yük taşımalarında kullanılmak suretiyle mürettebatsız olarak bir kişinin emrine bırakılması, navlun sözleşmesi değil kira sözleşmesi niteliğindedir.
Bu taahhüdün haricinde bir navlun sözleşmesinin öğeleri şunlardır;
1. deniz yöntemiyle taşıma (taşıma, yükleme limanında adım atar, varma
ya da boşaltma limanında biter);
2. eşya taşıma (vapur ite taşımaya uygun tüm maddi şeyler eşya teriminin içindedir, insan taşıma navlun sözleşmesinin mevzusu olması imkansız) ;
3. yükün taşıyanın zilyetliğine girmesi;
4. taşıma karşılığında bir ücret ödenmesi (navlun).
İki tür navlun sözleşmesi vardır:
1. çarter sözleşmesi,
2. kırkambar sözleşmesi. Her iki tür navlun sözleşmesi de belirli bir şekle bağlı değildir. Bununla beraber uygulamada devamlı yazılı şekilde yapılmaktadır. Çarter sözleşmelerinde taraflarca "çarter parti" denilen ve sözleşmeyi belgeleyen bir senet, kırkambar sözleşmelerinde ise, yükün taşıyana tesliminden sonrasında, bir konşimento düzenlenmektedir.
Navlun sözleşmeleri üç nedenle yerine getirilmeden sona erebilir:
1. taşıtanın haklı bir nedene dayanmadan pişmanlık navlunu ödeyerek sözleşmeden cayması;
2. her iki yanın yasada belirtilen nedenlerle sözleşmeyi feshetmesi;
3. vapur ya da yükün yok olması benzer biçimde belli nedenlerle sözleşmenin kendiliğinden hükümsüz olması.
*Deniz, huk. Navlun sözleşmesi, belirli bir ücret karşılığında deniz yöntemiyle eşya taşımaya ilişkin sözleşme (Bk. ansikl. böl.) || Pişmanlık navlunu, taşıtanın sözleşmeden cayma hakkını kullanımı durumunda, taşıyana ödemek zorunda olduğu ücret. (Pişmanlık navlunu, navlun sözleşmesinin türlerine gore değişik biçimlerde düzenlenmiştir. Bu değişik düzenlemelere gore pişmanlık navlunu, kararlaştırılan navlunun yarısı ile tamamı içinde bir miktardır.)
*Denize. Bir yerden bir yere taşınmak suretiyle gemiyle alınan yükün tümü. || Denizcilik şirketlerinin, taşınacak yük için, yük sahibinden almış olduğu ücret. || Bir geminin, yolcu ödemelerini de içeren toplam geliri ya da kira sözleşmesiyle sağlamış olduğu gelir.
*Sig. Navlun sigortası, taşıma sigortalarında, peşin ödenmiş ya da tahliyede ödenecek olan navlun bedelinin sigortası. (Navlun üstünde sigortalanabilecek bir yararı bulunan hepimiz, navlun bedelinin kendisi ite ilgili bölümünü o oranda sigorta ettirebilir. Peşin ödenmiş navlunlar yük sahipleri; tahliyede ödenecek navlunlar ise, donatan [armatör, gemi ya da tekne sahibi] tarafınca sigorta ettirilir.)
*ANSİKL. Deniz huk. Navlun sözleşmesinden söz edebilmek için öncelikte bir yükün taşınması mevzusunda bir taahhüdün bulunması gerekir. Bunun içindir ki, bir geminin yük taşımalarında kullanılmak suretiyle mürettebatsız olarak bir kişinin emrine bırakılması, navlun sözleşmesi değil kira sözleşmesi niteliğindedir.
Bu taahhüdün haricinde bir navlun sözleşmesinin öğeleri şunlardır;
1. deniz yöntemiyle taşıma (taşıma, yükleme limanında adım atar, varma
ya da boşaltma limanında biter);
2. eşya taşıma (vapur ite taşımaya uygun tüm maddi şeyler eşya teriminin içindedir, insan taşıma navlun sözleşmesinin mevzusu olması imkansız) ;
3. yükün taşıyanın zilyetliğine girmesi;
4. taşıma karşılığında bir ücret ödenmesi (navlun).
İki tür navlun sözleşmesi vardır:
1. çarter sözleşmesi,
2. kırkambar sözleşmesi. Her iki tür navlun sözleşmesi de belirli bir şekle bağlı değildir. Bununla beraber uygulamada devamlı yazılı şekilde yapılmaktadır. Çarter sözleşmelerinde taraflarca "çarter parti" denilen ve sözleşmeyi belgeleyen bir senet, kırkambar sözleşmelerinde ise, yükün taşıyana tesliminden sonrasında, bir konşimento düzenlenmektedir.
Navlun sözleşmeleri üç nedenle yerine getirilmeden sona erebilir:
1. taşıtanın haklı bir nedene dayanmadan pişmanlık navlunu ödeyerek sözleşmeden cayması;
2. her iki yanın yasada belirtilen nedenlerle sözleşmeyi feshetmesi;
3. vapur ya da yükün yok olması benzer biçimde belli nedenlerle sözleşmenin kendiliğinden hükümsüz olması.
Kaynak: Büyük Larousse
CIF - Mal Bedeli, Navlun (Cost, Insurance Freight)
YORUMLAR