Balinalar: Denizde yaşayan memeli hayvanlar; malum hayvanların en büyüğü. Balina , diğeri memelilerden çok değişik bir hayvandır. Denizde y...
Balina, diğeri memelilerden çok değişik bir hayvandır.
Denizde yaşayan memelilerden foklar, hem karada hem denizde yaşadıkları halde balinalar takımındaki tüm hayvanlar denizde yaşar. Balinaların teni çıplaktır; ön bacakların yerini yüzgeçler almış, arka bacaklar ise temelli körelmiştir; vücut, yatay bir yüzgeçle son bulur. Memeler rahat yarıklar halindedir. Burun delikleri başm üstündedir. Balina, ciğerine çekmiş olduğu havayı buradan dışarı salar, bu sırada soluğun içindeki su buharı yoğunlaştığı için uzaktan bakılınca hayvanın tepesinden su fışkırttığı sanılır.
Balinalar iki büyük alttakıma ayrılır: dişsiz balinalar ve dişli balinalar. Dişsiz balinaların üst çenesinden aşağıya doğru boynuzsu çubuklar uzanır; bunlara balinaçubuğu ya da fanon ismi verilir: fanonlar süzgeç ödevi görür; “hayvan ağzına almış olduğu suyu bunların arasından dışarı püskürtür; suyla beraber ağzına girmiş olan ufak balıklar ve kabuklular süzülüp orada kalır. Bu hayvanlara çoğu zaman balina denir. Ama aslına bakarsak bugün sayıları çok azalmış olan gerçek balinalara balina demek gerekir: gerçek balinaların boyu 14-20 metre içinde değişiyor, ağız yarığı eğiktir ve sırt yüzgeci yoktur.
Dişsiz Balinalar
Aslına bakarsak, balina diyince daima çatalkuyruk balinalar akla gelir, bunların ağzı düzdür; sırtında bir yüzgeç bulunmaktadır; cüsseleri de gerçek balinalardan daha iridir. Ekranda görülen pencereden fin balinasının uzunluğu 20 metre, ağırlığı 50 tondur. Gök balina ise malum hayvanların en büyüğüdür. İkinci Za-man’da yaşamış dev sürüngenler dahi ondan çok geride kalır. Hakikaten de, bu hayvanın boyu 33 metreyi bulabilir ve o süre ağırlığı 130 tonu geçer. Bir tek dili 3 ton. yüreği 600 kilogram gelir.
Dişsiz balinaların bir türü de göğüs
yüzgeçleri çok uzun olan kambur balinadır. Kaptan Cousteau yönetimindeki araştırma ekibinin, Bermuda a çıktıklarında dilini (şu demek oluyor ki, konuşmasını) incelemiş olduğu balina bu cinsten bir balinadır.
Balina Avcılığı
Kendileri için büyük bir talihsizlik ama balinaların her şeyinden, etinden, yağından (eskiden şehirleri aydınlatmakta kullanılırdı, şimdi margarin yapılıyor), fanonlarmdan (eskiden korseleri, şemsiyeleri, gömlek yakalarını dik tutmak için kullanılırdı) v.b. yararlanılır. *Vikingler ta Tarihöncesi dönemde, balina avlamışlardı; Ortaçağ’da onları, Basklar izlemiştir. Basklar, yalnız zıpkın kullanarak, * Avrupa açıklarında yaşayan ve Bask balinası denilen balinanın soyunu tükettiler. Geçen yüzyılda zıpkın fırlatan topun icadı, balina avım müthiş bir kıyıma dönüştürdü. Devasa fabrika-gemiler ta Antarktika’ya kadar balinaları kovalamaya başladı.
Internasyonal balina avı kaide ve yasaklarına karşın balinaların sayısı başdöndürücü bir hızla azalmaktadır; şimdi onları kurtarma uğraşı çevrebilimcilerin başlıca kaygılarından biridir.
Dişli Balinalar
İspermeçet balinası (kaşalot) devasa başlı, çok ufak çeneli, dev şeklinde bir hayvandır: uzunluğu 25 metreyi, ağırlığı 50 tonu bulur. Dev kalamarlara saldırır, onlar da kaşalotu dokunaçlarıyla sararak kendilerini savunurlar.
Balinalar takımının yunusbalığıgiller familyasından olan karabalina’-nın sırtı siyah, karnı ak, uzunluğu 9 metredir; son aşama yırtıcı olan bu balinalar sürüler halinde diğer balinalara saldırmaktan çekinmez ve onları öldürüp dillerini bölgeler.
Şimal Kutup denizlerinde yaşayan deniz gergedanı’mn uzun bir dişi vardır.
Domuzbalığı, balinalar takımının en küçüğüdür, uzunluğu fakat 1,50 m’yi bulur. Yunusbalığıgillerden olan bu hayvan ırmaklara girerek içerilere kadar gidebilir. Daha başka yerlerde, Asya ve Cenup ABD ırmaklarında, tamamen tatlı su yaşamına uymuş, bu takımdan hayvanlar vardır.
Domuzbalığı, balinalar takımının en küçüğüdür, uzunluğu fakat 1,50 m’yi bulur. Yunusbalığıgillerden olan bu hayvan ırmaklara girerek içerilere kadar gidebilir. Daha başka yerlerde, Asya ve Cenup ABD ırmaklarında, tamamen tatlı su yaşamına uymuş, bu takımdan hayvanlar vardır.
Dişli balinaların en ünlüsü, kuşkusuz, modern bilginlerin, muhteşem akıl kabiliyetini keşfettikleri -yunustur.
Üreme
Balinalar, belirgin zamanlarda hep aynı körfezlere göçler yapar, yavrularını (bir defada bir ya da iki yavru) orada doğururlar. Yavrular doğar doğmaz, tazyik altında memelerden çıkan ana sütünü emmeye başlarlar.
YORUMLAR