Bebeklerde Öksürük Uzun süreli öksürüğün farklı nedenleri olabilir *Bronşlara yabancı bir cismin kaçması. Örneğin bir düğme veya bir...
Bebeklerde Öksürük
Uzun süreli öksürüğün farklı nedenleri olabilir
*Bronşlara yabancı bir cismin kaçması. Örneğin bir düğme veya bir fındık olabilir bu. Yanlış yere giden cismin yol açacağı öksürük, çoğunlukla birden bire başlar ve yoğun ile hafif arasında değişir. Bazen balgam ve ateş de yapar. Cisim organik, yani bir besin maddesi ise vücut bunu parçalar, ancak organik değilse doktor müdahalesi şart.
*Alerji. Çocuğunuz, toz veya kuştüyü içeren ev eşyaları gibi, belirli bir şeye karşı alerjisi olabilir. Öksürük sadece ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkıyorsa, bu polenlere karşı bir alerjiye işaret eder. Alerji testleriyle, etken bulunur bulunmaz, çocuğunuzu alerjen maddelerden mümkün olduğunca uzak tutun.
*Kirli hava. Çocuğunuz sigara içilen bir odada veya sık sık kirli havanın yoğun olduğu dış ortamlar da bulunması da nedenler arasında.
*Gizli boğmaca. Boğmaca her zaman kusma ve boğucu öksürük belirtileri göstermez. Bazı boğmaca türlerinde sadece uzun süreli bir öksürük görülür.
Bebek ve Çocuklarda Kusma ve Nedenleri
Bebek ve Çocuklarda Yaş Gruplarına Göre Çocuk Kitapları
Bebeklerde ve Çocuklarda Reflü ve Nedenleri
Sigara : Kuru ve kesik kesik veya balgam çıkararak öksürüyorsunuz ve bu, sabah kalktığınızda ya da sigara içtikten sonra şiddetleniyor. Sigara içenlerin öksürmesine sigara dumanında bulanan birçok zehirli kimyasal yol açar ve bundan kurtulmanın tek yolu sigarayı bırakmaktır.
Solunum enfeksiyonu : Balgam çıkararak öksürüyorsunuz ve ateşiniz 39 derece üzerinde. Çok yorgunsunuz, kaslarınız ağrıyor ve kendinizi günlük faaliyetlerinizi yapamayacak kadar hasta hissediyorsunuz. Beyaz balgam genellikle seyrini izlemeniz gereken, ama kendi kendine tedavi yöntemleriyle hafifletebileceğiniz viral enfeksiyona işaret eder. Yeşil veya pas rengi balgam çoğu kez bakteriyel enfeksiyonun göstergesidir ve antibiyotik gerektirir.
Alabileceğiniz Önlemler
Öksürürken çıkan balgamı (gece uykusu dışında) yutmayın. Buhar veya sıcak duş balgamı inceltir ve rahat öksürmeyi sağlar. İçinde balgam söktürücü olan ve reçetesiz satılan bir ilacı deneyin, ama eğer çok balgam çıkartan sürekli ya da kronik bir öksürüğünüz ya da astımınız varsa, balgam söktürücü kullanmayın bol sıvı için.
Kuru ve kesik öksürükte boğaz pastili veya (içinde dekstrometorfan bulunan) reçetesiz satılan bir öksürük ilacını deneyebilirsiniz, ancak başka ilaçlar kullanıyorsanız, mutlaka doktora danışın. Sıcak su, çay veya limonataya katılmış balı da deneyebilirsiniz.
Burun akıntısı boğazınızda tahrişe yol açtığı için öksürüyorsanız, reçetesiz satılan ilaçlar ya da antihistaminler balgamı kurutabilir.
Çocuğunuzun Tedavisi
19 yaşından küçüklere aspirin vermeyin! Reye sendromu denen ender, ama ciddi bir soruna yol açabilir. Ateş veya ağrı durumlarında bunun yerine ibuprofen ya da asetaminofen verin.
Soğuk algınlığı belirtileri yokken çocuğun ani ve şiddetli öksürmesi burnuna küçük bir kıymık veya cisim kaçmış olduğunu gösterir. Acil yardım isteyin!
Tıkanma (nefes alıp vermede zorluk çekme) küçük bebeklerde olağan bir şey olmasına rağmen sürekli öksürük pek görülmez. Eğer çocuğunuz 3 aylıktan küçükse, doktora başvurun.
Eğer çocuğunuz boğuk, ulur gibi öksürüyor ve bu geceleri şiddetleniyorsa, çocuklarda sık görülen solunum yolu iltihaplanması söz konusu olabilir.
Solunum enfeksiyonu : Balgam çıkararak öksürüyorsunuz ve ateşiniz 39 derece üzerinde. Çok yorgunsunuz, kaslarınız ağrıyor ve kendinizi günlük faaliyetlerinizi yapamayacak kadar hasta hissediyorsunuz. Beyaz balgam genellikle seyrini izlemeniz gereken, ama kendi kendine tedavi yöntemleriyle hafifletebileceğiniz viral enfeksiyona işaret eder. Yeşil veya pas rengi balgam çoğu kez bakteriyel enfeksiyonun göstergesidir ve antibiyotik gerektirir.
Öksürürken çıkan balgamı (gece uykusu dışında) yutmayın. Buhar veya sıcak duş balgamı inceltir ve rahat öksürmeyi sağlar. İçinde balgam söktürücü olan ve reçetesiz satılan bir ilacı deneyin, ama eğer çok balgam çıkartan sürekli ya da kronik bir öksürüğünüz ya da astımınız varsa, balgam söktürücü kullanmayın bol sıvı için.
Kuru ve kesik öksürükte boğaz pastili veya (içinde dekstrometorfan bulunan) reçetesiz satılan bir öksürük ilacını deneyebilirsiniz, ancak başka ilaçlar kullanıyorsanız, mutlaka doktora danışın. Sıcak su, çay veya limonataya katılmış balı da deneyebilirsiniz.
Burun akıntısı boğazınızda tahrişe yol açtığı için öksürüyorsanız, reçetesiz satılan ilaçlar ya da antihistaminler balgamı kurutabilir.
Çocuğunuzun Tedavisi
19 yaşından küçüklere aspirin vermeyin! Reye sendromu denen ender, ama ciddi bir soruna yol açabilir. Ateş veya ağrı durumlarında bunun yerine ibuprofen ya da asetaminofen verin.
Soğuk algınlığı belirtileri yokken çocuğun ani ve şiddetli öksürmesi burnuna küçük bir kıymık veya cisim kaçmış olduğunu gösterir. Acil yardım isteyin!
Tıkanma (nefes alıp vermede zorluk çekme) küçük bebeklerde olağan bir şey olmasına rağmen sürekli öksürük pek görülmez. Eğer çocuğunuz 3 aylıktan küçükse, doktora başvurun.
Eğer çocuğunuz boğuk, ulur gibi öksürüyor ve bu geceleri şiddetleniyorsa, çocuklarda sık görülen solunum yolu iltihaplanması söz konusu olabilir.
Çocuklarda öksürüğü kesmek yerine nedenini araştırın
Özellikle kış aylarında çocuklarda sık görülen öksürük çok farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor ve nedenine bağlı olarak da karakteri değişiyor. Öksürüğü kesmek için telaşa kapılmadan nedenini ortadan kaldırmak gerektiğine işaret eden Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalık Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, çocuklardaki öksürükle sorularımızı yanıtladı.
Çocuklarda görülen öksürüğün nedenleri nelerdir?
Çocuklarda öksürük en sık üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak görülür. Özellikle de bebeklerde görülen öksürüğün nedeni boğmaca gibi alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bunun yanında, astım, alerji, alerjik bronşitler, reaktif havayolu dediğimiz çocukların bronş reaksiyonun fazla olduğu durumlar, yabancı cisim aspirasyonları, reflü ve kistik fibroz, alerji gibi daha uzun vadeli hastalıklar da çocuklardaki öksürük nedenleri arasında sayılabilir.
Hastalığa göre öksürüğün karakteri değişiyor mu?
Öksürüğün nedenlerine göre karakteri de farklılık gösteriyor. üst solunum yolu enfeksiyona bağlı olarak görülen öksürük birkaç gün devam ediyor ve kırgınlık, hafif halsizlikle seyrediyor. Boğazındaki tahrişi gösteren, geceleri daha çok artan, gündüz de çocuğun hayatını olumsuz etkileyen öksürük ise bir iki hafta içinde kaybolur. Alt solunum yollarında doğru gittikçe karakter değişiyor. Eğer öksürüğün nedeni akut bir alt solunum yolu enfeksiyonu ise, balgam ve bir takım sıvılar çıkararak devam eder ve çocuğun durumunu daha çok etkiler. Gece öksürüklerinde ise astım, alerjik bronşit gibi hastalıkları düşünmek gerekiyor. Ancak ateşli bir zatürre günün her saatinde öksürük yapar.
Yaş gruplarına göre bakıldığında farklılık gözleniyor mu?
Yaş grupları açısından çok ciddi farklılıklar söyleyemem. Ancak çok küçük bebekler için bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Birkaç aylık bebek ani başlayan bir öksürükle gelirse, süt, gıda ya da yabancı cisim aspiras düşünmek lazım. Yani hiç hastalığı yokken bir anda ortaya çıkan ve çocuğu zorlayan bir öksürüğü varsa hangi yaşta olursa olsun aspirasyondan şüphelenmek gerekir. Oyun çocukluğu döneminde görülen öksürüklerde önce üst solunum yolu enfeksiyonları akla gelir. Yani üç haftayı geçen bir öksürükte sinüzit ya da alt solunum yolu enfeksiyonunu daha uzun süren öksürüklerde ise kistik fibroz gibi kalıtsal bir sorundan ya da astım gibi bünyesel devam eden bir hastalıktan şüphelenmek gerekiyor.
Öksürük ne zaman önemsenmelidir?
Öksürük çocuğun hayat kalitesini bozduğu zaman önemsenmelidir. Özellikle uykuyu bozan, gece onu uykusundan uyandıran bir öksürük, reaktif havayolu hastalıkları, astım gibi sorunlar açısından önemlidir. Ailelerin bu konuda uyanık olması gerekiyor. Uzayıp giden bir öksürük geceleri çocuğu uyandırıyorsa reaktif havayolunu düşündürebilir. Gündüz beslenmesini bozan, gece uykudan uyandıran ve özellikle de ateşle birlikte seyreden öksürüklerde hızla davranmak lazım.
Ateşle seyretmeyen sadece kuru öksürüklerde nasıl davranmak gerekiyor?
Sadece gece öksürükleri geniz akıntısını düşündürür. Çocuk yattığı zaman pozisyonuna bağlı olarak öksürük başlıyorsa, ya burnundan genzine akan salgı boğazda biriktiği için öksürüyordur veya alerjik astımdan dolayı özellikle sabaha karşı ortamın neminden dolayı öksürük görülür.
Hekime ne zaman başvurulmalı?
Basit üst solunum yolu enfeksiyonu dediğimiz durumlarda, yani basit bir halsizlikle başlayıp, kuru bir öksürükle giden durumlarda basit burun açıcılarla, buhar önlemleri gibi evde alınan tedbirlerle geçmiyorsa ve çocuğun ateşi de varsa ve beslenmesini bozan bir öksürükse ilk birkaç günden fazla tutmamak lazım. Süt çocuklarında yani ilk 3-6 ay içinde öksürükleri daha hızlı dikkate almak lazım. Küçük bir bebek boşuna öksürmez. O nedenle bebek ne kadar küçükse hekime o kadar hızlı başvurmakta fayda var. Özellikle beslenmeden hemen sonra aniden başlayan, hırıltı ve nefes darlığı ile birlikte giden hızlı ilerleyen öksürüklerde, gıda ya da herhangi bir cisim aspirasyonu sözkonusu olabileceği için acil hekime başvurmak gerekiyor. Burun akıntısı ile birlikte başlayan ve öksürüğün giderek arttığı durumlarda, 6 ayın üzerinde ve daha önce de enfeksiyonları olmuş bir çocuk için birkaç gün içinde hekime başvurmak gerekli. 6 aylığa kadar olan bebeklerin ise daha erken hekime gitmelerinde fayda var.
Çocuklar neden geceleri daha fazla öksürüyor?
Geceleri geniz akıntısı bunda çok etkilidir. üst solunum yolu enfeksiyonlarında gündüzleri normal dışarıya akan akıntı, gece yatıldığı için yerçekiminden dolayı içeriye akar. Öksürük vücudun bronşlar,da veya solunum yollarında olan yabancı maddeleri dışarıya atma refleksidir. Bu nedenle de her zaman kesilmesi gereken bir durum değildir. Bir enfeksiyonda ya da öksürüğe neden olan tüm durumlarda, bir yabancı cisim ya da ortamdaki sigara dumanı, aşırı toz ya da enfeksiyon sonucu oluşan aşırı balgamı dışarı atma refleksidir. Kesmek için uğraşmamak, bazı öksürükleri kolaylaştırmak, desteklemek gerekli. Sadece öksürüğün günlük yaşamını bozmaması için nefes açıcılar ya da balgam sulandırıcılarla dışarı atacağı ifrazatı atmasını kolaylaştırmak lazım.
Gece öksürüğünü önlemek için neler yapılabilir?
Çocuğu mümkün olduğunca dik yatırarak, gerekirse serum fizyolojikle burnunu temizleyerek yatırılmasını öneriyoruz. Ortamın nemini uygun ayarlamak gece öksürüğünü azaltabilir.
Öksürük şurubunu nasıl kullanılmasını önerirsiniz?
Maalesef öksürük şurupları konusunda yeterli bilinç bulunmuyor. Tüm öksürük şuruplarının aynı olduğu düşünülüyor. Halbuki, öksürük kesiciler, kolaylaştırıcılar ve nefes açıcılar gibi ayırmak mümkün. Genellikle küçük çocuklarda atması gereken bir şey olduğundan öksürdüğünü düşündüğümüz için öksürük kesicileri vermeyiz. Muayene bulgusuna göre ya nefes açıcılar, ya da balgam sulandırıcılar veririz. Öksürük kesici verdiğimiz çok küçük bir grup bulunuyor. Ve mutlaka hekim kontrolünde alınması gerekiyor.
Acil müdahale gerektiren durumlarda ne yapılmalı?
Öksürük için acil müdahale gerektiren durumların başında astım gibi sıkışıklık tabloları geliyor. Eğer çocuğun solunum sıkıntısı çektiği fark edilmişse açık havaya çıkarmak önemli. Bu durum yatmasını engelleyecek kadar ciddiyse de ivedilikle bir sağlık merkezine götürmek gerekiyor. Yabancı cisim aspirasyonlarında çocukta hırıltılı solunum ve öksürük başlamışsa, çocuğun nefes almasını kolaylaştırmak için yan yatırmak, başını yukarı doğru çevirerek hava yolunu açmak, eğer yapılabiliyorsa ortamı havalandırmak ve evde yapılabilecek pek bir şey olmadığı için hemen bir hekime gitmek gerekiyor.
Bilinçsizce kullanılan öksürük şuruplarının yan etkileri var mıdır?
Elbette var. Özellikle bir grup ilacın doktor tavsiyesi olmadan ve yaşa uygun olmadan kullanmak sorunlara sebep oluyor. Vücudun mikrobu atmak için kullandığı salgı aşırı kurutulduğu için enfeksiyona neden olabiliyor. Ya da çarpıntı aşırı huzursuzluk gibi yan etkiler yaşayabiliyoruz. Bu nedenle özellikle bazı grup öksürük şuruplarını hekim söylemeden ya da hekimin belirttiği sürenin üzerinde kullanmamak gerekiyor. Çocuklara yeterli sıvı vermek çok önemli. Bol su vermek salgıyı atmak için öksürük şuruplarından çok daha faydalıdır.
Özellikle kış aylarında çocuklarda sık görülen öksürük çok farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor ve nedenine bağlı olarak da karakteri değişiyor. Öksürüğü kesmek için telaşa kapılmadan nedenini ortadan kaldırmak gerektiğine işaret eden Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalık Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu, çocuklardaki öksürükle sorularımızı yanıtladı.
Çocuklarda görülen öksürüğün nedenleri nelerdir?
Çocuklarda öksürük en sık üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak görülür. Özellikle de bebeklerde görülen öksürüğün nedeni boğmaca gibi alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bunun yanında, astım, alerji, alerjik bronşitler, reaktif havayolu dediğimiz çocukların bronş reaksiyonun fazla olduğu durumlar, yabancı cisim aspirasyonları, reflü ve kistik fibroz, alerji gibi daha uzun vadeli hastalıklar da çocuklardaki öksürük nedenleri arasında sayılabilir.
Hastalığa göre öksürüğün karakteri değişiyor mu?
Öksürüğün nedenlerine göre karakteri de farklılık gösteriyor. üst solunum yolu enfeksiyona bağlı olarak görülen öksürük birkaç gün devam ediyor ve kırgınlık, hafif halsizlikle seyrediyor. Boğazındaki tahrişi gösteren, geceleri daha çok artan, gündüz de çocuğun hayatını olumsuz etkileyen öksürük ise bir iki hafta içinde kaybolur. Alt solunum yollarında doğru gittikçe karakter değişiyor. Eğer öksürüğün nedeni akut bir alt solunum yolu enfeksiyonu ise, balgam ve bir takım sıvılar çıkararak devam eder ve çocuğun durumunu daha çok etkiler. Gece öksürüklerinde ise astım, alerjik bronşit gibi hastalıkları düşünmek gerekiyor. Ancak ateşli bir zatürre günün her saatinde öksürük yapar.
Yaş gruplarına göre bakıldığında farklılık gözleniyor mu?
Yaş grupları açısından çok ciddi farklılıklar söyleyemem. Ancak çok küçük bebekler için bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Birkaç aylık bebek ani başlayan bir öksürükle gelirse, süt, gıda ya da yabancı cisim aspiras düşünmek lazım. Yani hiç hastalığı yokken bir anda ortaya çıkan ve çocuğu zorlayan bir öksürüğü varsa hangi yaşta olursa olsun aspirasyondan şüphelenmek gerekir. Oyun çocukluğu döneminde görülen öksürüklerde önce üst solunum yolu enfeksiyonları akla gelir. Yani üç haftayı geçen bir öksürükte sinüzit ya da alt solunum yolu enfeksiyonunu daha uzun süren öksürüklerde ise kistik fibroz gibi kalıtsal bir sorundan ya da astım gibi bünyesel devam eden bir hastalıktan şüphelenmek gerekiyor.
Öksürük ne zaman önemsenmelidir?
Öksürük çocuğun hayat kalitesini bozduğu zaman önemsenmelidir. Özellikle uykuyu bozan, gece onu uykusundan uyandıran bir öksürük, reaktif havayolu hastalıkları, astım gibi sorunlar açısından önemlidir. Ailelerin bu konuda uyanık olması gerekiyor. Uzayıp giden bir öksürük geceleri çocuğu uyandırıyorsa reaktif havayolunu düşündürebilir. Gündüz beslenmesini bozan, gece uykudan uyandıran ve özellikle de ateşle birlikte seyreden öksürüklerde hızla davranmak lazım.
Ateşle seyretmeyen sadece kuru öksürüklerde nasıl davranmak gerekiyor?
Sadece gece öksürükleri geniz akıntısını düşündürür. Çocuk yattığı zaman pozisyonuna bağlı olarak öksürük başlıyorsa, ya burnundan genzine akan salgı boğazda biriktiği için öksürüyordur veya alerjik astımdan dolayı özellikle sabaha karşı ortamın neminden dolayı öksürük görülür.
Hekime ne zaman başvurulmalı?
Basit üst solunum yolu enfeksiyonu dediğimiz durumlarda, yani basit bir halsizlikle başlayıp, kuru bir öksürükle giden durumlarda basit burun açıcılarla, buhar önlemleri gibi evde alınan tedbirlerle geçmiyorsa ve çocuğun ateşi de varsa ve beslenmesini bozan bir öksürükse ilk birkaç günden fazla tutmamak lazım. Süt çocuklarında yani ilk 3-6 ay içinde öksürükleri daha hızlı dikkate almak lazım. Küçük bir bebek boşuna öksürmez. O nedenle bebek ne kadar küçükse hekime o kadar hızlı başvurmakta fayda var. Özellikle beslenmeden hemen sonra aniden başlayan, hırıltı ve nefes darlığı ile birlikte giden hızlı ilerleyen öksürüklerde, gıda ya da herhangi bir cisim aspirasyonu sözkonusu olabileceği için acil hekime başvurmak gerekiyor. Burun akıntısı ile birlikte başlayan ve öksürüğün giderek arttığı durumlarda, 6 ayın üzerinde ve daha önce de enfeksiyonları olmuş bir çocuk için birkaç gün içinde hekime başvurmak gerekli. 6 aylığa kadar olan bebeklerin ise daha erken hekime gitmelerinde fayda var.
Çocuklar neden geceleri daha fazla öksürüyor?
Geceleri geniz akıntısı bunda çok etkilidir. üst solunum yolu enfeksiyonlarında gündüzleri normal dışarıya akan akıntı, gece yatıldığı için yerçekiminden dolayı içeriye akar. Öksürük vücudun bronşlar,da veya solunum yollarında olan yabancı maddeleri dışarıya atma refleksidir. Bu nedenle de her zaman kesilmesi gereken bir durum değildir. Bir enfeksiyonda ya da öksürüğe neden olan tüm durumlarda, bir yabancı cisim ya da ortamdaki sigara dumanı, aşırı toz ya da enfeksiyon sonucu oluşan aşırı balgamı dışarı atma refleksidir. Kesmek için uğraşmamak, bazı öksürükleri kolaylaştırmak, desteklemek gerekli. Sadece öksürüğün günlük yaşamını bozmaması için nefes açıcılar ya da balgam sulandırıcılarla dışarı atacağı ifrazatı atmasını kolaylaştırmak lazım.
Gece öksürüğünü önlemek için neler yapılabilir?
Çocuğu mümkün olduğunca dik yatırarak, gerekirse serum fizyolojikle burnunu temizleyerek yatırılmasını öneriyoruz. Ortamın nemini uygun ayarlamak gece öksürüğünü azaltabilir.
Öksürük şurubunu nasıl kullanılmasını önerirsiniz?
Maalesef öksürük şurupları konusunda yeterli bilinç bulunmuyor. Tüm öksürük şuruplarının aynı olduğu düşünülüyor. Halbuki, öksürük kesiciler, kolaylaştırıcılar ve nefes açıcılar gibi ayırmak mümkün. Genellikle küçük çocuklarda atması gereken bir şey olduğundan öksürdüğünü düşündüğümüz için öksürük kesicileri vermeyiz. Muayene bulgusuna göre ya nefes açıcılar, ya da balgam sulandırıcılar veririz. Öksürük kesici verdiğimiz çok küçük bir grup bulunuyor. Ve mutlaka hekim kontrolünde alınması gerekiyor.
Acil müdahale gerektiren durumlarda ne yapılmalı?
Öksürük için acil müdahale gerektiren durumların başında astım gibi sıkışıklık tabloları geliyor. Eğer çocuğun solunum sıkıntısı çektiği fark edilmişse açık havaya çıkarmak önemli. Bu durum yatmasını engelleyecek kadar ciddiyse de ivedilikle bir sağlık merkezine götürmek gerekiyor. Yabancı cisim aspirasyonlarında çocukta hırıltılı solunum ve öksürük başlamışsa, çocuğun nefes almasını kolaylaştırmak için yan yatırmak, başını yukarı doğru çevirerek hava yolunu açmak, eğer yapılabiliyorsa ortamı havalandırmak ve evde yapılabilecek pek bir şey olmadığı için hemen bir hekime gitmek gerekiyor.
Bilinçsizce kullanılan öksürük şuruplarının yan etkileri var mıdır?
Elbette var. Özellikle bir grup ilacın doktor tavsiyesi olmadan ve yaşa uygun olmadan kullanmak sorunlara sebep oluyor. Vücudun mikrobu atmak için kullandığı salgı aşırı kurutulduğu için enfeksiyona neden olabiliyor. Ya da çarpıntı aşırı huzursuzluk gibi yan etkiler yaşayabiliyoruz. Bu nedenle özellikle bazı grup öksürük şuruplarını hekim söylemeden ya da hekimin belirttiği sürenin üzerinde kullanmamak gerekiyor. Çocuklara yeterli sıvı vermek çok önemli. Bol su vermek salgıyı atmak için öksürük şuruplarından çok daha faydalıdır.
Öksürük Nedir, Nasıl Oluşur?
Normalde solunum yolu mukozası, üzerideki tüysü yapılar ve ürettiği mukus ile virüs, bakteri, toz zerresi gibi yabancı maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Enfeksiyon sırasında bozulan bu mekanizmanın yerine öksürük refleksi aktifleşir. Ayrıca yabancı maddeyi atabilmek için mukus (balgam) üretimi de artar. Burundan akmak yerine boğaz gerisine doğru akan sümüksü salgı boğazı tahriş ederek öksürüğü başlatır.
Kış aylarında soğuk algınlığı sendromuna neden olan virüsler ve bakteriler daha yaygın olarak havada bulunur. Dolayısıyla bu mevsimde çocuklarda öksürük daha sık görülür.
Öksürük Farklı Özellikler Gösterir mi?
Öksürük değişik hastalıklarda değişik özellikler gösterebilir. Nezleyle birlikte olan öksürük ıslak veya kuru özellik gösterebilir ve bir hafta kadar sürebilir. Öksürük nezlede genellikle en son kaybolan belirtidir. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı öksürükler gece gözlenir. Yatış pozisyonuyla geniz akıntısı bronş ağacına akar ve öksürük refleksini uyarır. Ateş, burun akıntısı ve öksürük genellikle gribal bir enfeksiyon bulgusu olsa da, 39 dereceyi aşan ateş ve sıkıntılı solunum zatürree gibi daha ciddi solunum yolu hastalığını da akla getirir. Öksürük öğürme refleksini uyararak kusmaya neden olabilir. Kusma devam etmedikçe bu korkulacak bir durum değildir.
Uzun Süren Öksürük Başka Bir Hastalık Habercisi Olabilir mi?
Özellikle yuvaya giden çocuklarda peş peşe gelen soğuk algınlığı, öksürüğün haftalarca sürmesine yol açabilir. Çocuğunuzun öksürüğü 1 ayı geçiyorsa astım, alerji, sinüzit gibi solunum yollarının aşırı duyarlılığından lanan durumlar akla gelmeli ve doktora danışılmalıdır.
Öksürük başka hastalıkların da belirtisi olabilir. Örneğin havlama tarzında öksürük krupta, iç çeker gibi öksürük boğmacada, göğüste ötmeyle birlikte öksürük astımda görülür.
6 Aydan Küçük Bebeklerde Öksürük Bebeği Yorabilir. Özellikle sonbahar-kış mevsiminde yaygınlaşan RSV (Respiratory syncythial virüs) daha büyük çocuklarda nezleye neden olurken, bebekler alt solunum yollarını ve akciğerlerin etkileyerek ciddi solunum zorluğuna yol açabilir.
Öksürüğe Ev İçindeki Havanın Kalitesini Değerlendirmek İçin Neler Yapılmalı?
Ev içi ortam da öksürüğe yol açabilir; eğer evden çıktıktan birkaç saat sonra belirtiler hafifliyor ve yeniden eve dönüldüğünde başlıyorsa evin içindeki havada tahriş edici maddeler bulunduğundan kuşkulanmak gerekir.
Evde yakıtlardan çıkan gazlar: Doğalgaz, gaz yağı, odun, kömür, tüp gaz gibi evlerde bulunan yakıtların kullanımı sonucunda yeterli havalandırma sağlanmadığında havayı kirleten gazlar oluşur.
Sigara dumanı: Sigara, pipo ve puronun dumanı akciğerlere zarar verebilir.
Evdeki kimyasal maddeler: Klorlu çamaşır suları, amonyak gibi uçucu maddeler içeren temizlik solüsyonlarından, çözücü solüsyonlardan ve boya kutularından zehirli gazlar çıkabilir.
Toz ve nem: Toz böcekleri (ev tozunda bulunan mikroskobik canlılar) teknik anlamda kirletici değildir ama bunlar nem ile birlikte şiddetli alerjik reaksiyonlara neden olabilirler.
Dekorasyon: Yeni döşenen halılar ve yeni boyanan duvarlardan tahriş edici gazlar çıkabilir.
Aileler Öksüren Çocuğa Nasıl Yardımcı Olabilir?
Ailenin bu konuda sabırlı olup, doktorlarının yönlendirdiği şekilde davranmaları gerekir. Unutmamalı ki, her üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra 6-8 hafta öksürük devam edebilir. Öksürüğü kesmek ailelerin amacı olmamalıdır. Altta yatan neden tedavi olunca öksürük de geçecektir.
Tüm dünyada ciddi olarak dikkat çekilen nokta; öksürük kesmek için değil yumuşatmak ve kolaylaştırmak için özellikle çocuklarda ilaç dışı yollar kullanılmasıdır. Bunlar serum fizyolojik, bitkisel buharlar gibi yan etkisi olmayan yollardır.
Öksürüğü Yumuşatmak ve Kolaylatmak İçin Uygulanacak Basit Yöntemler
Sigara İçmeyin: Sigara dumanı, solunum yolunun koruyucu mekanizmalarını bozmakta, balgam üretimini arttırmaktadır. Çocuk olan evlerde, evin hiçbir yerinde sigara içmeyin, içilmesine izin vermeyin.
Bol Su İçirin: Balgamın daha kolay atılabilmesi sıvı kıvamlı olmasına bağlıdır. Bu da en kolay, sıvı alımını arttırarak sağlanır. En iyi balgam sökücü sudur. Akciğerler ve solunum yollarındaki salgılar ne kadar yapışkansa atılmaları o kadar güçleşir. Bol sıvı alındığında bu sıvıların yapışkanlığı azalır ve kolay atılır.
Havadaki Nemi Arttırın: Özellikle kış aylarında iç mekanlardaki hava kuru olmakta, bu da solunum yollarının kuruluğuna, mukus kıvamının artmasına yol açmaktadır. Havayı nemlendirmenin en iyi yolu, soğuk buhar makinesi kullanmaktır. Soğuk buhar makinesi nazofarenjit ya da Rhinosinuzit dediğimiz burun tıkanıklığına bağlı öksürükler de yarar sağlar. Nemlendirme ile burun ifrazatı yumuşar. Geniz akıntısı azalır. Öksürük refleksi azalır. Soğuk buhar, solunum yollarındaki iltihabi reaksiyonu çözmede daha etkilidir, böylece öksürüğü rahatlatır. Ancak çoğu çocukta görülen buharın olumlu etkisi, alerjik hırıltısı olan çocuklarda görülmemektedir.
Gerektiğinde Doktorunuzun Önerdiği Öksürük Kesici İlaçları Kullanın:Öksürük ilaçları ya balgamın kolay atılması ya da kuru öksürüğün kesilmesine yönelik olup çeşitli tipleri vardır. İki yaşın altındaki çocuklarda öksürüğün ilaçlarla kesilmesi solunum yollarının çok önemli bir bölümü olan bronşlarda sekresyonun birikmesine ve çok daha ciddi bir tablo olan zatürreeye yol açabilmektedir.
Öksüren Çocuk Ne Zaman Doktora Götürülmelidir?
Evde yukarıdaki yardımcı yöntemlerle sonuç alamadıysanız,
Öksürük giderek artıyorsa,
Hırıltı varsa,
Ateş yükseliyorsa, çocuk doktoruna başvurmalısınız.
Özellikle doktor önerisi olmadan ezbere öksürük şurubu kullanmanın yarar değil zarar verebileceğini unutmamalısınız.
Normalde solunum yolu mukozası, üzerideki tüysü yapılar ve ürettiği mukus ile virüs, bakteri, toz zerresi gibi yabancı maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Enfeksiyon sırasında bozulan bu mekanizmanın yerine öksürük refleksi aktifleşir. Ayrıca yabancı maddeyi atabilmek için mukus (balgam) üretimi de artar. Burundan akmak yerine boğaz gerisine doğru akan sümüksü salgı boğazı tahriş ederek öksürüğü başlatır.
Kış aylarında soğuk algınlığı sendromuna neden olan virüsler ve bakteriler daha yaygın olarak havada bulunur. Dolayısıyla bu mevsimde çocuklarda öksürük daha sık görülür.
Öksürük Farklı Özellikler Gösterir mi?
Öksürük değişik hastalıklarda değişik özellikler gösterebilir. Nezleyle birlikte olan öksürük ıslak veya kuru özellik gösterebilir ve bir hafta kadar sürebilir. Öksürük nezlede genellikle en son kaybolan belirtidir. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı öksürükler gece gözlenir. Yatış pozisyonuyla geniz akıntısı bronş ağacına akar ve öksürük refleksini uyarır. Ateş, burun akıntısı ve öksürük genellikle gribal bir enfeksiyon bulgusu olsa da, 39 dereceyi aşan ateş ve sıkıntılı solunum zatürree gibi daha ciddi solunum yolu hastalığını da akla getirir. Öksürük öğürme refleksini uyararak kusmaya neden olabilir. Kusma devam etmedikçe bu korkulacak bir durum değildir.
Uzun Süren Öksürük Başka Bir Hastalık Habercisi Olabilir mi?
Özellikle yuvaya giden çocuklarda peş peşe gelen soğuk algınlığı, öksürüğün haftalarca sürmesine yol açabilir. Çocuğunuzun öksürüğü 1 ayı geçiyorsa astım, alerji, sinüzit gibi solunum yollarının aşırı duyarlılığından lanan durumlar akla gelmeli ve doktora danışılmalıdır.
Öksürük başka hastalıkların da belirtisi olabilir. Örneğin havlama tarzında öksürük krupta, iç çeker gibi öksürük boğmacada, göğüste ötmeyle birlikte öksürük astımda görülür.
6 Aydan Küçük Bebeklerde Öksürük Bebeği Yorabilir. Özellikle sonbahar-kış mevsiminde yaygınlaşan RSV (Respiratory syncythial virüs) daha büyük çocuklarda nezleye neden olurken, bebekler alt solunum yollarını ve akciğerlerin etkileyerek ciddi solunum zorluğuna yol açabilir.
Öksürüğe Ev İçindeki Havanın Kalitesini Değerlendirmek İçin Neler Yapılmalı?
Ev içi ortam da öksürüğe yol açabilir; eğer evden çıktıktan birkaç saat sonra belirtiler hafifliyor ve yeniden eve dönüldüğünde başlıyorsa evin içindeki havada tahriş edici maddeler bulunduğundan kuşkulanmak gerekir.
Evde yakıtlardan çıkan gazlar: Doğalgaz, gaz yağı, odun, kömür, tüp gaz gibi evlerde bulunan yakıtların kullanımı sonucunda yeterli havalandırma sağlanmadığında havayı kirleten gazlar oluşur.
Sigara dumanı: Sigara, pipo ve puronun dumanı akciğerlere zarar verebilir.
Evdeki kimyasal maddeler: Klorlu çamaşır suları, amonyak gibi uçucu maddeler içeren temizlik solüsyonlarından, çözücü solüsyonlardan ve boya kutularından zehirli gazlar çıkabilir.
Toz ve nem: Toz böcekleri (ev tozunda bulunan mikroskobik canlılar) teknik anlamda kirletici değildir ama bunlar nem ile birlikte şiddetli alerjik reaksiyonlara neden olabilirler.
Dekorasyon: Yeni döşenen halılar ve yeni boyanan duvarlardan tahriş edici gazlar çıkabilir.
Aileler Öksüren Çocuğa Nasıl Yardımcı Olabilir?
Ailenin bu konuda sabırlı olup, doktorlarının yönlendirdiği şekilde davranmaları gerekir. Unutmamalı ki, her üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra 6-8 hafta öksürük devam edebilir. Öksürüğü kesmek ailelerin amacı olmamalıdır. Altta yatan neden tedavi olunca öksürük de geçecektir.
Tüm dünyada ciddi olarak dikkat çekilen nokta; öksürük kesmek için değil yumuşatmak ve kolaylaştırmak için özellikle çocuklarda ilaç dışı yollar kullanılmasıdır. Bunlar serum fizyolojik, bitkisel buharlar gibi yan etkisi olmayan yollardır.
Öksürüğü Yumuşatmak ve Kolaylatmak İçin Uygulanacak Basit Yöntemler
Sigara İçmeyin: Sigara dumanı, solunum yolunun koruyucu mekanizmalarını bozmakta, balgam üretimini arttırmaktadır. Çocuk olan evlerde, evin hiçbir yerinde sigara içmeyin, içilmesine izin vermeyin.
Bol Su İçirin: Balgamın daha kolay atılabilmesi sıvı kıvamlı olmasına bağlıdır. Bu da en kolay, sıvı alımını arttırarak sağlanır. En iyi balgam sökücü sudur. Akciğerler ve solunum yollarındaki salgılar ne kadar yapışkansa atılmaları o kadar güçleşir. Bol sıvı alındığında bu sıvıların yapışkanlığı azalır ve kolay atılır.
Havadaki Nemi Arttırın: Özellikle kış aylarında iç mekanlardaki hava kuru olmakta, bu da solunum yollarının kuruluğuna, mukus kıvamının artmasına yol açmaktadır. Havayı nemlendirmenin en iyi yolu, soğuk buhar makinesi kullanmaktır. Soğuk buhar makinesi nazofarenjit ya da Rhinosinuzit dediğimiz burun tıkanıklığına bağlı öksürükler de yarar sağlar. Nemlendirme ile burun ifrazatı yumuşar. Geniz akıntısı azalır. Öksürük refleksi azalır. Soğuk buhar, solunum yollarındaki iltihabi reaksiyonu çözmede daha etkilidir, böylece öksürüğü rahatlatır. Ancak çoğu çocukta görülen buharın olumlu etkisi, alerjik hırıltısı olan çocuklarda görülmemektedir.
Gerektiğinde Doktorunuzun Önerdiği Öksürük Kesici İlaçları Kullanın:Öksürük ilaçları ya balgamın kolay atılması ya da kuru öksürüğün kesilmesine yönelik olup çeşitli tipleri vardır. İki yaşın altındaki çocuklarda öksürüğün ilaçlarla kesilmesi solunum yollarının çok önemli bir bölümü olan bronşlarda sekresyonun birikmesine ve çok daha ciddi bir tablo olan zatürreeye yol açabilmektedir.
Öksüren Çocuk Ne Zaman Doktora Götürülmelidir?
Evde yukarıdaki yardımcı yöntemlerle sonuç alamadıysanız,
Öksürük giderek artıyorsa,
Hırıltı varsa,
Ateş yükseliyorsa, çocuk doktoruna başvurmalısınız.
Özellikle doktor önerisi olmadan ezbere öksürük şurubu kullanmanın yarar değil zarar verebileceğini unutmamalısınız.
Öksürük
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Akciğerlerden, solunum yollarından yabancı madde ve salgıları dışarı atmak üzere yapılan şiddetli soluk verme hareketi. Öksürme anında soluk borusunun ağzı kapanmış durumdadır. Hava, ses tellerinin arasındaki boşluktan geçerken bir zorlamayla karşı karşıya kalır ve kuvvetli bir basınç farkı meydana gelir. Öksürük genellikle solunum yolu hastalıklarında tahrişe bağlı olarak ortaya çıkar. Solunum yoluna kaçan yabancı bir cisim, alerjik maddeler, akciğer tümörleri ya da sinirsel bazı hastalıklar, öksürük refleksini uyandırır. Astım krizlerinde bronşlar daraldığı ve aşırı salgılama olduğu için şiddetli öksürük meydana gelir. Göğüs, stetoskop denilen aletle dinlenerek solunum yollarındaki darlığın yeri saptanır ya da bazı durumlarda radyografi çekilir. Basit öksürükler ilaçla tedavi edilir. Bu ilaçlar göğsü, boğazı yumuşatarak rahatlık sağlar. En etkili olanları kodein, dionin, destrometorfan gibi morfin türevi ilaçlardır. Bunun yanı sıra benjoin tentürü, okaliptüs kaynatılarak yapılan buğular, sırta konan hardal yakısı, göğse pansuman gibi tedbirler de yararlı olur.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Akciğerlerden, solunum yollarından yabancı madde ve salgıları dışarı atmak üzere yapılan şiddetli soluk verme hareketi. Öksürme anında soluk borusunun ağzı kapanmış durumdadır. Hava, ses tellerinin arasındaki boşluktan geçerken bir zorlamayla karşı karşıya kalır ve kuvvetli bir basınç farkı meydana gelir. Öksürük genellikle solunum yolu hastalıklarında tahrişe bağlı olarak ortaya çıkar. Solunum yoluna kaçan yabancı bir cisim, alerjik maddeler, akciğer tümörleri ya da sinirsel bazı hastalıklar, öksürük refleksini uyandırır. Astım krizlerinde bronşlar daraldığı ve aşırı salgılama olduğu için şiddetli öksürük meydana gelir. Göğüs, stetoskop denilen aletle dinlenerek solunum yollarındaki darlığın yeri saptanır ya da bazı durumlarda radyografi çekilir. Basit öksürükler ilaçla tedavi edilir. Bu ilaçlar göğsü, boğazı yumuşatarak rahatlık sağlar. En etkili olanları kodein, dionin, destrometorfan gibi morfin türevi ilaçlardır. Bunun yanı sıra benjoin tentürü, okaliptüs kaynatılarak yapılan buğular, sırta konan hardal yakısı, göğse pansuman gibi tedbirler de yararlı olur.
Bebek ve Çocuklarda Kusma ve Nedenleri
Bebek ve Çocuklarda Yaş Gruplarına Göre Çocuk Kitapları
Bebeklerde ve Çocuklarda Reflü ve Nedenleri
YORUMLAR